Page 89 - Printing System E-Book
P. 89
5 Screen Printing
การพิมพ์สกรีนถือว่าเป็นระบบพิมพ์ที่เก่าเก่าของโลก อาจกล่าวได้ว่าเป็นระบบพิมพ์
แรกของโลก มีมากว่าพันปีเริ่มจากประเทศจีน ในสมัยราชวงศ์ซ้อง (ค.ศ. 960-1279) แต่
เดิมนั้นเข้าใจว่าเป็นการท�าลวดลายฉลุบนแผ่นแม่พิมพ์ที่ท�ามาจากกระดาษ ไม้ หรือหนัง
สัตว์ เพื่อให้หมึกไหลผ่านร่องลวดลายเหล่านั้นไปยังวัสดุใช้พิมพ์ที่แม่พิมพ์ทับอยู่ หลักการ
นี้เรียกว่า การพิมพ์ลายฉลุ (stencil printing) ต่อมาเปลี่ยนวัสดุที่ใช้ท�าแม่พิมพ์ไปเป็น
เส้นผมคน หรือเส้นใยไหม ที่ทอขนานสลับกันเป็นตาข่าย วาดลวดลายตามต้องการด้วย
กาว ปิดทับส่วนที่ไม่ต้องการให้หมึกไหลผ่าน (บริเวณที่ไม่ใช่ภาพ) เหลือส่วนที่เป็นช่องรู
เปิดของเส้นใยให้หมึกไหลผ่านไปยังวัสดุใช้พิมพ์ได้เป็นภาพพิมพ์ปรากฏขึ้น และนี่คือที่มา
ของการพิมพ์ที่เรียกว่า การพิมพ์ซิลค์สกรีน (silk screen printing) หรือ serigraphy (seri
มาจากค�าว่า sericum ภาษาลาติน แปลว่า ไหม และ graphy มาจากค�าว่า graphein
แปลว่า เขียน/วาด) สาเหตุที่เลือกใช้เส้นใยไหม เพราะเส้นใยไหมมีความเรียบสม�่าเสมอ ผิว
ไม่ขรุขระ มีความลื่น ให้หมึกไหลผ่านได้สะดวก และไม่ดูดซับหมึก ต่อมาในปี ค.ศ. 1910
ได้มีการคิดค้นสารไวแสง เป็นสารประกอบ dichromate หรือ chromate ผสมกับกาว
และสารเจละตินมาเคลือบแม่พิมพ์ ฉายแสงผ่านฟิล์มต้นฉบับ ส่วนถูกแสงแข็งตัว ส่วนไม่
ถูกแสงล้างออกได้ด้วยน�้า ได้ลวดลายตามต้องการ ในขั้นตอนการพิมพ์จะใช้ยางปาดช่วย
ปาดและกดดันหมึกให้ไหลผ่านทะลุรูเปิดของผ้าสกรีนไปยังวัสดุใช้พิมพ์
