Page 12 - สติปัฎฐาน 4
P. 12
หนังสืออ่านเพิ่มเติม เรื่อง สติปัฏฐาน 4 4
สาระการเรียนรู้พระพุทธศาสนา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2
สติปัฏฐาน 4
หมำยถึง ที่ตั้งแห่งสติ เป็นกระบวนกำรควบคุมและพัฒนำสติ รวมทั้ง
กำรน ำมำใช้ประโยชน์สูงสุดตำมแนวทำงของพระพุทธศำสนำโดยสรุปมี 4 ฐำน
คือ
1. กายานุปัสสนา สติปัฏฐาน
หมำยถึง กำรตั้งสติก ำหนดพิจำรณำกำยให้รู้เห็นตำมเป็นจริงว่ำ
เป็นแต่เพียงกำย ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่บุคคล ไม่ใช่ตัวตนเรำ ไม่ใช่ตัวตนของเขำ
ท่ำนจ ำแนกวิธีปฏิบัติไว้หลำยอย่ำง เช่น วิธีอำนำปำนสติ ก ำหนดลมหำยใจเข้ำ–ออก
อิริยำบถ ก ำหนดรู้ทันอิริยำบถต่ำง ๆ เช่น ยืน เดิน นั่ง เป็นต้น วิธีปฏิกูลมนสิกำร
พิจำรณำส่วนประกอบอันไม่สะอำดทั้งหลำยที่รวมเข้ำเป็นร่ำงกำยนี้ วิธีธำตุมนสิกำร
พิจำรณำเห็นร่ำงกำยตนโดยสักว่ำเป็นธำตุแต่ละอย่ำง เช่น ดิน น ้ำ ลม เป็นต้น
วิธีนวสีวถิกำ พิจำรณำซำกศพในสภำพต่ำง ๆ อันแปลกกันไป ให้เห็นคติธรรมดำ
ของร่ำงกำยของผู้อื่นเช่นใดของตนก็จักเป็นเช่นนั้น
โดย นางพรทิพย์ โสรถาวร โรงเรียนบ้านโพนดวนสาวเอ้