Page 33 - ITReseller_1-2_2015

Z wolnej ręki
W ocenie inspektorów NIK Krajowe Biuro Wyborcze w sposób nierzetelny dokonało wyboru wykonawców syste- mu informatycznego. Nie stworzono bowiem równych warunków wszyst- kim potencjalnym wykonawcom sys- temu. Realizacja zadań została zlecona z wolnej ręki na podstawie zgody Pre- zesa Urzędu Zamówień Publicznych. KBW skierowało wniosek do Prezesa UZP 29 sierpnia 2002 r. (dwa miesiące przed wyborami), uzasadniając to pil- ną potrzebą wykonania prac. Pozytywna decyzja w tej sprawie zo- stała wydana 12 września, a umowy z wykonawcami poszczególnych ele- mentów systemu podpisywano mię- dzy 19 a 23 września. Czyli około mie- siąca przed terminem wyborów. Nato- miast firmy uczestniczące w realizacji projektu rozpoczęły prace nad nim już w lipcu, to znaczy przed rozpoczęciem procedury wyłaniania wykonawców. A zatem w okresie, kiedy formalnie dokonywano wyboru wykonawców, tylko one były zaawansowane w reali- zacji przedsięwzięcia.
NIK nie podziela stanowiska KBW, że dopiero rozporządzenie Prezesa Ra- dy Ministrów z 21 sierpnia 2002 roku w sprawie zarządzenia wyborów do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, Rady m.st. Warszawy i rad dzielnic w m.st. Warszawie oraz wyborów wójtów, burmistrzów i pre- zydentów miasta mogło stanowić podstawę wystąpienia do ministra finansów o przeniesienie wydatków
przewidzianych na sfinansowanie kosztów przygotowania i przeprowa- dzenia wyborów samorządowych z re- zerw celowych do części 11. (Krajowe Biuro Wyborcze), a następnie rozpo- częcia prac nad wykonaniem systemu informatycznego. Przybliżony termin wyborów – podkreślają inspektorzy – był znany z 4-letnim wyprzedzeniem. Zaś uruchomienie środków z rezerwy celowej, co potwierdził Jan Czekaj, podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów, mogło być dokonane przed ogłoszeniem daty wyborów.
Brak specyfikacji
Inspektorzy stwierdzili, że w umowach zawartych przez KBW z wykonawcami systemu informatycznego nie ustalo- no specyfikacji wymagań wobec sys- temu, relacji oraz wzajemnych zobo- wiązań pomiędzy wykonawcami. Na przykład w kontrakcie ze Związkiem Miast Polskich nie określono harmo- nogramu realizacji zadań. Natomiast do umowy z firmą Prokom Software został wprowadzony nieco zmodyfi- kowany harmonogram z dokumentu dotyczącego wspomagania informa- tycznego wyborów parlamentarnych, mimo że projekty te miały odmienny charakter.
Ponadto w umowach nieprecyzyjnie określono odpowiedzialność za zada- nia realizowane przez poszczególnych wykonawców, w tym zwłaszcza za ter- minowe przekazywanie fragmentów systemu na poszczególnych etapach przedsięwzięcia. Wymagania ustalane
były dopiero w czasie roboczych spo- tkań z wykonawcami projektu. Sprowa- dzały się do stwierdzenia, że funkcjo- nalność oprogramowania wspierające- go pracę PKW, komisarzy wyborczych, terenowych oraz obwodowych komisji wyborczych jest określona ustawami, aktami wykonawczymi oraz uchwałami i instrukcjami PKW.
Umowa z Prokomem zawiera ogólni- kową klauzulę, że przedmiotem za- mówienia będzie między innymi ada- ptacja oprogramowania centralnego i centralnej bazy danych dla potrzeb PKW oraz adaptacja oprogramowania dla potrzeb komisarzy wyborczych. Faktycznie, jak potwierdzają wykonaw- cy oraz powołani przez Najwyższą Izbę Kontroli biegli, opracowane zostało nowe oprogramowanie, gdyż przyjęta dla wyborów samorządowych archi- tektura systemu informatycznego nie pozwalała na adaptację dotychczaso- wych programów.
Inspektorzy NIK przedstawili długą listę błędów i nieprawidłowości zaist- niałych przed wyborami w 2002 roku. Jak się okazuje, w ciągu 12 lat w zasa- dzie nic się nie zmieniło. Porównanie stanu ówczesnego i ubiegłorocznego prowadzi do wniosku, że zawodzi cały system, począwszy od sejmu. Szcze- gólnie o instytucjach bezpośrednio związanych z wyborami (Państwowa Komisja Wyborcza i Krajowe Biuro Wy- borcze) nie da się powiedzieć nic do- brego. Bałagan, brak wizji, odpowie- dzialności i nadzoru to najłagodniejsze określenia. w
nr 1-2 (259-260) • styczeń 2015
iT Reseller 33