Page 80 - 45_LiryDram_2024

przeżywamy inaczej, każdy na swój sposób, to wszystkich łączą te same biologiczne i psy- chiczne uwarunkowania, a wielu wspólnota kulturowa czy religijna.
Wszystko bowiem w tej poezji, a więc dozna- wanie spełnionej miłości ze wzlotami duszy i to doświadczanie goryczy z bólem, jest za- kotwiczone mocno w realiach współczesnego życia i jednocześnie oderwane od niego, bo często przyglądamy mu się z perspektywy fi- lozoficznej. Wprawdzie nieodległej od ludzkiej egzystencji, ale ujmującej życie ludzkie jako odwieczne cykle natury zanurzone w metafi- zyczne bytowanie. Jest więc i tajemnica w tej poezji, co oznajmia piękna metafora: horyzont zapisany heksametrem, i profetyzm zgrabnie ukryty w metaforze: teraz chodzę / po wró- żebnej kuli. Jest także rozdarcie wewnętrzne – zawieszenie między pewnością tego, co jest i tęsknotą za ostatecznym niespełnieniem, po mistrzowsku oddane w oktostychu Wiem (z tomu Późniejsza dziewczyna):
Jesteś we mnie
w trzech wymiarach wiersza
oprócz dni i nocy
jest jeszcze tęsknota
niedokończonej frazy.
To jeden z nastrojowych wierszy Alicji Tanew, który jest bardzo zagadkowy, jak przysłowio- wy Sfinks, bo próba przywołania wyobrażenia ukrytego adresata przywodzi na myśl róż- ne mgliste skojarzenia. Tajemniczy adresat
zawarty jest jednocześnie w podmiocie lirycz- nym i w trzech wymiarach / wiersza. Jed- nak to nie wszystko, gdyż bardzo istotne jest doprowadzenie frazy6 do finału. Za niesfor- mułowaną do końca lub przerwaną podmiot liryczny tęskni.
Jest to poezja, poza wyżej przywołanym wyjąt- kiem metapoetyckim, tak blisko doświadczeń każdego, że sensy i ukryte znaczenia stają się czytelne już po pierwszym dokładnym odczy- taniu, a doznawane emocje, np.: wzruszenie, zdziwienie, radość lub smutek, są integralnie zespolone z tkanką treściową wierszy. Dlatego przy lekturze ostatnich dwu tomów poezji Ali- cji Tanew znienacka wpada się w zaczarowany krąg lirycznych nastrojów z licznymi odniesie- niami do intensywnego przeżywania przyro- dy. Niewątpliwie z uwagi na to duże nasycenie ładunkiem emocjonalnym i zmysłowym jest to poezja o zabarwieniu sensualnym7, która przez wykreowane obrazy poetyckie, równo- legle ze zrozumieniem treści, uruchamia od- czuwanie ich słuchem, wzrokiem, wywołuje wrażenie dotyku.
A to połączenie dla Poetki jest tak ważne, że znalazło swój wyraz we wspomnieniowym liryku osobistym Za dźwiękami (z tomu Póź- niejsza dziewczyna), kiedy przypominając sobie dzieciństwo, utożsamia je z muzyką. Scala z grą na fortepianie, zauważając, że palce na klawiszach / drobne i niepewne. To wrażenie integralności zapisuje na po- czątku wiersza w zmetaforyzowanej frazie: Płynę pamięcią / pierwszej gamy // za mną biegnie / Sonatina Clementiego. W finale zwieńczonym arcyważną pointą wyjaśnia główną zasadę istnienia własnej tożsamo- ści. Mimo upływu czasu jest tą samą osobą twórczą, bo: przez klawiaturę płynie czas / niezmiennie // ta sama linia melodyczna /
78 LiryDram październik–grudzień 2024