Page 166 - 27_LiryDram_2020

Re eksje o wieży
Babel
Stanisław Hodorowicz
Opowieść o wieży Babel jest jednym z tych fragmentów Księgi Rodzaju, któ- rego rodowód nie wydaje się trudny do roz-
szyfrowania. Odrębnym natomiast zagadnie- niem są sens i symbolika zawarte w jej tre- ści. Ich zgłębienie wymaga nie tylko podej- ścia ostrożnego, ale chyba także wielotema- tycznego. Z tego też powodu re eksje zwią- zane z tym biblijnym przekazem rozpatrzono w trzech przedstawionych poniżej aspektach.
1Aspekt historyczny
W Księdze Rodzaju czytamy: Na całej ziemi mówiono jednym językiem i posługiwano się jednakowymi wyrazami. Gdy jej mieszkańcy przywędrowali ze Wschodu, znaleźli równi- nę w kraju Szinear i tam się osiedlili. Mówi- li więc jeden do drugiego: „Do dzieła! Wyra- biajmy cegły i wypalajmy je”. Używali więc cegieł jako budulca, a smoły jako zaprawy. Po- tem rzekli: „Do dzieła! Zbudujmy sobie mia- sto i wieżę, której szczyt sięgałby nieba, aby- śmy zapewnili sobie imię i nie rozproszyli się po całym kraju”. (Rdz. 11,1-4). Tak powstało miasto i tak na planie kwadratu wzniesiono
sakralną piramidę. Według relacji Herodota miała ona mieć siedem pięter o łącznej wyso- kości około 90 metrów. Na jej szczycie znaj- dowało się obserwatorium astronomiczne i kaplica Marduka, głównego boga Babiloń- czyków. Zgodnie z biblijnym przekazem bu- dowanie miasta i wieży z chęcią zapewnienia sobie imienia było wyrazem pychy ludzi nad- miernie skupionych na własnych wytworach i osiągnięciach oraz żądnych dorównania PANU. Toteż ON stawił temu tamę: „Zejdź- my tam i pomieszajmy ich język, aby jeden nie rozumiał drugiego”. W taki sposób PAN rozproszył ich stamtąd po całej ziemi i za- przestali budować miasto (Rdz. 11,7-8). Mia- sto nazwano Babel, co w języku asyryjskim oznacza bramę do nieba. Jednak dla Izraeli- tów nazwa ta kojarzyła się z pomieszaniem, bowiem hebrajskie słowo balal oznacza ‘po- mieszać’. Jest bardzo prawdopodobne, że ta- kie właśnie było odczucie przodków twórców Starego Testamentu i to ono stanowiło kan- wę, na której zrodziła się przytoczona opo- wieść. Doznanie to mogło powstać po zdo- byciu Jerozolimy przez króla babilońskiego
164 LiryDram kwiecień-czerwiec 2020