Page 113 - 41_LiryDram_2023

Fenomenalny jest ten obraz poetycki, bo su- gerując patrzenie na obiekty przeszłości jak na zaszyfrowane znaki, jednocześnie rozko- dowuje wiele ich symbolicznych znaczeń. Wy- raża też pewne przesłanie – chęć zapisania istnienia, choćby w ten magiczny sposób od- działywania na cykliczne zmiany przyrody. Nawiązując do ostatniego wersu: Zatrzymać walec, w kolejnej strofoidzie, dotyczącej czasu teraźniejszego, podmiot liryczny zwraca się do adresata z oskarżającym pytaniem:
A ty współczesny zatrzymasz koło? Gdy nie Nemezis ale grzyb atomu wessie pod kapelusz ludzkie mrowisko.
Czy po takim wglądzie w przyszłość możliwa jest jeszcze kontynuacja ludzkiej cywilizacji na osi czasu, czy raczej z ludzkiej ręki całe- mu światu grozi samozagłada? Jeśli zielona Gaja tylko szepce liśćmi na wietrze, kto ją usłyszy? Jeśli nikt nie wsłucha się w skargę- -ostrzeżenie, życiodajnej Matce-Ziemi gro- zi zagłada, tak sugestywnie przedstawiona przez poetkę:
Tysiące lat
rozsypie się w proch i brama w Ur
jaskinia Lascaux stare foliały
i stare księgi
mózg co wymyślił
i mózg który zniszczy
– Było i tak będzie – Złowieszczy Gaja.
Niestety historia zna dowody na to, że w od- wiecznym teatrum mundi homo sapiens swo- im nieracjonalnym działaniem doprowadzał narody na skraj samozagłady, ale jeszcze ni- gdy na tak globalną skalę, która zagraża całej niebieskiej planecie. Podmiot liryczny został w powyższym utworze spersonifikowany nie tylko po to, żeby stało się zadość licentia po- etica. Osadzony w arcytrudnej roli wieszczki, dokonując rzeczowej oceny, staje się alter ego poetki. Złowieszcząca Gaja stając się porte- -parole, w dramatyczny sposób wyraża punkt widzenia autorki.
Analogicznym ukrytym przesłaniem kończy się najnowszy tom poetycki Szept Gai Alicji Patey-Grabowskiej, ponieważ miniatura Oczy też demaskuje ludzkie słabości i lęki, a nawet niemożność działania, mimo chęci niesienia pomocy. Podmiot liryczny tylko pozornie zga- dza się z okulistą, gdy oznajmia po postawie- niu diagnozy o katarakcie: Tak / panie doktorze / lepiej być ślepym / na Nieuchronność. Chora widziała już wcześniej Coś, co nie dawało jej spokoju, a czytelnicy mając świadomość, że Kasandra10 była niewidoma, wiedzą, że stan oczu nie jest istotny, gdy posiada się umie- jętności profetyczne – dar przepowiadania przyszłości (prorokowania).
W ten sposób, gęsty od niepokojących meta- for, zamyka się poetycki krąg jawnych i skry- tych przesłań w najnowszej liryce Alicji Pa- tey-Grabowskiej. Jednakże na zakończenie wspomnę urzekający liryk afirmujący życie Dziękuję ci, Ciało, ponieważ nie chciałbym, żeby analizowany tom Szept Gai odczyty- wany był tylko przez pryzmat wieszczącej nieszczęście Gai, bo wszystkie utwory z te- go tomu powstały jako odzew wrażliwego i niosącego nadzieję poetyckiego serca Ali- cji Patey-Grabowskiej.
październik–grudzień 2023 LiryDram 111