Page 21 - 41_LiryDram_2023

***
Можна так поспішати, що не встигнути врятувати
друга.
Можна так рятувати друга,
що не зменшити
його небезпеку. Можна так закричати, коли він зірветься,
що ніхто не почує, зате не зірветься твій голос.
Тільки не можна, не можна
в собі врятувати Людину –
так рятуючи друга.
***
Można tak się spieszyć, że nie zdążysz uratować
Przyjaciela;
można tak go ratować,
że nie zauważysz
śmiertelnego niebezpieczeństwa; można tak zawołać
że nikt
nie usłyszy;
głos uwięźnie
w gardle.
Tylko tak ratując
przyjaciela
ocalisz
człowieka
w sobie
Przekład z języka ukraińskiego: Waldemar Smaszcz
STANISŁAW SZEWCZENKO
Stanisław Szewczenko (ukr. Станислав Шевченко/ Stanislav Shevchenko) urodził się 23 maja 1947 roku we wsi Grabów koło Czernihowa (Wschodnia Ukraina), gdzie spędził dzieciństwo i wczesną młodość. Ojca prawie nie znał, gdyż zmarł wkrótce po przyjściu syna na świat. Wychowywał się pod opieką matki-nauczycielki oraz dziadka Iwana Szewczenki. Po latach obojga utrwalił w swoich wierszach. Doznaniom z dzieciństwa poeta zawdzięcza ogromną wrażliwość, umiłowanie ojczystej przyrody i przekonanie, że ład w niej panujący jest jedynym wzorem godnym naśladowania. W naturalny też sposób pozostał człowiekiem religijnym, otwartym na tajemnicę i chętnie sięgającym za – w dosłownym i metaforycznym sensie pojmowaną – linię horyzontu. Ukończył studia matematyczne na Uniwersytecie Kijowskim. W roku 1986, już w zmienionych warunkach
gorbaczowowskiej „pierestrojki” i „głasnosti”, ukazał się jego debiutancki tomik „Środek rzeki”, kiedy autor – używając znanego u nas określenia – dawno przestał być „pięknym, dwudziestoletnim”. W kilka lat później poeta wydał tom „Wiara i zwątpienie”, świetnie przyjęty zarówno przez czytelników, jak i krytykę. Poeta już na początku swoich prac z przekładami z języka polskiego zainteresował się poezją Karola Wojtyły. Wieloletnia praca translatorska zaowocowała tomem, który zawiera m. in.: wiersz „Nad twoją mogiłą” oraz fragment cyklu „Sonety”; całość „Pieśni o Bogu ukrytym”; poematy „Matka”, „Myśl jest przestrzenią dziwną”, „Kamieniołom” oraz fragmenty „Profili Cyrenejczyka i Kościoła”; fragmenty „Wigilii wielkanocnej 1966” oraz w całości: „Myśląc Ojczyzna”...i „Stanisław”. I właśnie to przedsięwzięcie translatorskie spra- wiło, że ukraiński poeta otrzymał nagrodę Franciszka Karpińskiego jako jedyny dotąd pisarz zagraniczny.
październik–grudzień 2023 LiryDram 19