Page 38 - ZBL_Uciec przed rakiem

v
Pół przysłowiowej biedy, jeśli po wykonaniu badań densytometrycz- nych okaże się, że pacjent cierpi na osteoporozę, czasem jednak mamy do czynienia ze złamaniem patologicz- nym, czyli spowodowanym zmiana- mi miejscowymi w kości. I tu stajemy przed poważną diagnozą.
GUZ KOŚCI Zdecydowana większość zdiagnozowanych chorób nowotworo- wych kości to przerzuty do kości nowo- tworu tkanek miękkich. Są klasyfikowa- ne jako nowotwory wtórne. Pierwotne guzy kości, czyli takie, które wywodzą się bezpośrednio z kości występują rzadziej. Przyjmuje się, że 99 proc. guzów kości to nowotwory wtórne, a tylko 1 proc. to guzy, które powstały bezpośrednio w kości.
OBJAWY Guz kości to skryta choroba, która długo nie daje żadnych objawów.
Objawy nowotworu
zwykle są mylone
z reumatyzmem, czy właśnie wymienioną na wstępie chorobą zwyrodnieniową. To, co powinno nas zaalarmować to jest występowanie bólów kości pojawiających się czy wręcz nasilających się nocą.
Węzły chłonne rzadko bywają powięk- szone. Wraz z postępem choroby mogą pojawiać się zniekształcenia wywołane samym guzem oraz towarzyszącym mu obrzękiem okolicznych tkanek. Oprócz bólu pacjent może odczuwać mrowie- nia i drętwienia, kończyna może być ocieplona, co wynika z przyspieszonego przepływu krwi w obrębie guza. Konse- kwencją rozwoju guza oprócz objawów typowych dla uogólnianej choroby no- wotworowej może być złamanie (nazy- wane patologicznym) i utrata funkcji dotkniętej chorobą części ciała.
PRZYCZYNY Podobnie jak w przypad- ku innych nowotworów, nie ma jednej znanej przyczyny ich występowania. Z badań statystycznych wynika, że bardziej narażone są osoby z obciąża- jącym wywiadem rodzinnym, poddane wcześniej radioterapii, osoby wysokie.
Naturalna jest wizyta u ortopedy, reumatologa, lekarza z poradni osteoporozy
i chorób metabolicznych kości, ale często na właściwą diagnozę naprowadzi rehabilitant lub fizjoterapeuta.
badanie scyntygraficzne, czyli pomiar wychwytu i rozmieszczenia znaczni- ka izotopowego w kości, który pozwa- la na wykrycie zmian przerzutowych i ocenę rozległości zmian. Badanie PET-TK stosowane jest przy podejrze- niu np. rozsianych zmian przerzuto- wych i przy monitorowaniu efektów leczenia. Ostateczne rozpoznanie hi- stologiczne daje biopsja.
LECZENIE Pierwsze pytanie jest takie: do jakiego lekarza powinniśmy trafić w przypadku podejrzenia guza kości. Naturalnym wyborem jest wizyta u ortopedy, reumatologa lub lekarza w poradni osteoporozy i chorób meta- bolicznych kości. Często na właściwą diagnozę naprowadzi pacjenta rehabi- litant lub fizjoterapeuta. Krótko mó- wiąc, chodzi o to, by nie bagatelizować objawów, zakładając bez badań, że są to objawy choroby zwyrodnieniowej.
Terapia guzów pierwotnych kości oparta jest głównie
na leczeniu chirurgicznym, czyli usunięciu guza w obrębie zdrowych tkanek. Niestety,
w zależności od stopnia zaawansowania choroby
i typu guza operacje mogą być rozległe, okaleczające, wiążące się z wycięciem dużego fragmentu kości, a nawet amputacją kończyny. Oprócz leczenia chirurgicznego onkolodzy stosują chemio-
i radioterapię.
W przypadku guzów wtórnych, leczenie polega na terapii choroby podstawowej. Często oprócz lecze-
Częściej chorują mężczyźni i osoby w wieku młodzieńczym lub powyżej 50. roku życia. Do rzadko występu- jących czynników ryzyka zaliczamy wywiad rodzinny w kierunku nowo- tworów siatkówki, zespół Blooma, Wernera, Li-Franconiego.
PODZIAŁ HISTOLOGICZNY NO- WOTWORÓW Pierwotne nowotwo- ry dzielimy na wywodzące się z tkanki kostnej i chrzęstnej oraz niezróżnicowa- ne. Wśród nowotworów pierwotnych wyróżniamy nowotwory łagodne: ko- stniaki i chrzęstniaki oraz niezróżni- cowane, takie jak torbiel tętniakowata. Nowotwory złośliwe kościotwórcze to szkliwiak, mięsak kościopochodny, guz olbrzymiokomórkowy. Chrzęstnotwór- cze to np. chrzęstniakomięsak, a nieskla- syfikowane to mięsak Erwinga.
Częściej spotykane są nowotwory wtórne, czyli przerzuty nowotworu, który wcześniej rozwinął się w organi- zmie. Przerzuty do kości dają najczę- ściej raki: sutka, prostaty, nerki, żołądka, tarczycy, płuca. Często znalezienie prze- rzutu do kości jest pierwszym symp- tomem nieujawnionego nowotworu występującego w innej części ciała.
DIAGNOZA W przypadku podej- rzenia nowotworu (bóle zwłaszcza w nocy podczas odpoczynku, złama- nia niskoenergetyczne) najważniejsze jest przedmiotowe badanie lekarskie oraz badania obrazowe. Zwykle jako pierwszy wykonywany jest rentgen. O ile w badaniu tym znajdzie się nie- prawidłowości, następnym badaniem jest rezonans magnetyczny. Jeśli ba- dania sugerują możliwość obecności guza w kości, należy także wykonać
38