Page 57 - In de ban van bloedstolling

vitamine K - een onmisbare stof voor de aanmaak van enkele stollingsfactoren in de lever - tegenwerkt en daarom ook wel een vitamine K antagonist (VKA) wordt genoemd. Als de syn- these vanwege het tekort aan het vitamine wordt verhinderd duurt het nog enige tijd voordat de nog aanwezige werkzame stollingsfactoren uit de bloedsomloop zijn verdwenen. Door dit vertraagde effect op de stolling via Vitamine K staan VKA’s dan ook bekend als indirecte stollingsremmers.
De ontdekking van vitamine K
De Deense biochemicus Henrik Dam ontdekte Vitamine K in 1929. Hij bestudeerde het effect van cholesterol in het voedsel bij kippen. Bij een experiment met gezuiverd voedsel merkte hij op dat zijn proefdieren bloedingen kregen. Bij nader on- derzoek vertoonde het bloed van de kippen een verlengde stollingstijd.
Ook in andere laboratoria deed men dergelijk onderzoek, maar in 1935 was Dam de eerste die claimde dat het om een vetoplosbare stof ging die was te kenmerken als een vitamine. Omdat bij deficiëntie daarvan bloedingen optraden noemde hij het vitamine K – Koagulation vitamin of stollingsvitamine in het Deens. In 1939 maakten Dam en Paul Karrer bekend dat zij het vitamine hadden weten te isoleren uit alfalfa. Edward Doisy en zijn medewerkers isoleerden het bijna tegelijkertijd uit vismeel. Dam en Doisy deelden in 1943 de Nobelprijs voor respectievelijk de ontdekking van vitamine K en de scheikun- dige karakterisering ervan.
33