Page 318 - Bloedstollig en bloedingsneiging

306 Bloedstolling en bloedingsneiging
Kadertekst XVIII.1
Proefschriften binnen het Onderzoeksprogramma Weibel-Palade bodies van Sanquin Research, Amsterdam:
Hubert de Leeuw,
Small GTP-binding proteins and regulated secretion of von Willebrand factor by endothelial cells
(2000)
Thalia Romani de Wit,
Weibel-Palade bodies, an exciting way out (2003) Mariska Rondaij,
Regulation of Weibel-Palade body exocytosis in human endothelial cells (2006) Ruben Bierings,
Sorting out the Weibel-Palade bod (2007) Maartje van den Biggelaar,
Factor VIII trafficking to Weibel-Palade bodies (2008) Eveline Bouwens,
Factor VIII and von Willebrand factor co-delivery by endothelial cells (2011) Ellen L. van Agtmaal,
Plasticity and composition of Weibel-Palade bodies in endothelial cells (2012) Kathinka van Hooren,
Molecular mechanisms involved in Weibel-Palade body exocytosis (2014)
Dorothee van Breevoort,
Tuning the SNAREs that regulate Weibel-Palade body exocytosis (2014)
dat de studie van deze eiwitten werd verbreed tot een studie van de rol van vaatendotheel bij hemostase, trombose en atherosclerose. Daarbij hebben we gezien dat kliniek en fundamen- tele wetenschappen nauw met elkaar zijn verweven. Met name díe centra waar die symbiose mogelijk was, zoals in Utrecht en in Amsterdam in het CLB / Sanquin en het AMC, leidde dat tot krachtige onderzoeksgroepen die aan het front van de wetenschap hun partij meebliezen.
Nieuwe technieken en instrumenten die in de jaren 1970 en 1980 beschikbaar kwamen maakten het mogelijk om elementen uit de stollingscascades - een factor óf een route - uit te schakelen. Aanvankelijk werd dat vooral gedaan met monoklonale antilichamen; later kwamen er kloneringsstudies en transgene dieren (knockout-muizen) beschikbaar. Bepaal- de genen konden worden uitgeschakeld of juist toegevoegd.
De opgehelderde betrokkenheid van het vaatendotheel bij het ontstaan van trombose en atherosclerose maakt duidelijk dat in vitro-methoden hun beperkingen hebben. De regelme- chanismen onder in vivo omstandigheden staan nu voorop in de onderzoeksagenda’s. Een voordeel van deze ontwikkeling is dat atherosclerose nu weer tot het veld van de Trombose & hemostase is gaan behoren.
De rol van endotheel heeft nu ook andere onderzoeken, zoals die naar bloedplaatjes, ge- compliceerd; zij blijken minder gemakkelijk onder in vitro condities bestudeerd te kunnen worden dan eerder wel is gedacht. Bij bloedstolling, fibrinolyse, complement-werking en waarschijnlijk alle andere op proteasen-gebaseerde systemen blijkt de assemblage van het en- zym op een celoppervlak in aanwezigheid van één of meer regulerende factoren een centrale