Page 8 - สังคมสูงวัยกับความท้าทายของตลาดแรงงานไทย - ธนาคารแห่งประเทศไทย

รูปที่ 1.1 ระยะเวลาที่ใช้ในการเปลี่ยนแปลงจากสังคมสูงวัยไปสู่สังคมสูงวัยโดยสมบูรณ์ในแต่ละประเทศ

ตารางที่ 1.2 สัดส่วนผู้สูงอายุที่อายุ 65 ปีขึ้นไปต่อประชากรทั้งหมด (%)

โลก ประเทศ ประเทศก าลัง ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ สิงคโปร์ ไทย
พัฒนาแล้ว พัฒนา
ในปี 2020 9 19 7 28 16 15 13
ในปี 2050 16 27 14 36 35 34 30

ที่มา: UN World Population Prospects (2015)

จากการศึกษาสถิติโครงสร้างประชากร พบว่าประเทศพัฒนาแล้วมีแนวโน้มเข้าสู่สังคมสูงวัยเร็วกว่า

ประเทศก าลังพัฒนา (รูปที่ 1.1 และตารางที่ 1.2) ซึ่งประเทศส่วนใหญ่ในแถบยุโรปได้เข้าสู่สังคมสูงวัยแล้วตั้งแต่
ปี 1864-1947 ตามมาด้วยหลายประเทศในภูมิภาคเอเชีย เว้นแต่ญี่ปุ่นที่เข้าสู่สังคมสูงวัยเร็วกว่าประเทศอื่นและ
เป็นประเทศที่มีสัดส่วนประชากรสูงอายุมากที่สุดในโลก อย่างไรก็ดี ความเร็วของการเปลี่ยนผ่านจากสังคมสูงวัย
สู่สังคมสูงวัยโดยสมบูรณ์ของประเทศพัฒนาแล้วมักจะใช้เวลานานกว่าประเทศก าลังพัฒนา โดยเฉพาะประเทศ
ในแถบเอเชียอย่างประเทศไทยที่มีช่วงเวลาของการเปลี่ยนผ่านสั้นกว่าประเทศอื่นๆ ซึ่งการเปลี่ยนแปลงดังกล่าว

มีนัยส าคัญต่อแนวโน้มก าลังแรงงานไทย การชะลอตัวของศักยภาพทางเศรษฐกิจ การเพิ่มขึ้นของภาระทาง
การคลัง ตลอดจนผลต่อความมั่นคงทางการเงินและคุณภาพชีวิตของสังคมสูงวัย ท าให้ประเทศไทยจ าเป็นต้อง

ปรับตัวอย่างรวดเร็วเพื่อรับมือกับความท้าทายดังกล่าว (อ่านเพิ่มเติมได้จาก Box I: การพัฒนาคุณภาพชีวิต)

การถอดบทเรียนแนวทางการปรับตัวจากประสบการณ์ของประเทศต่างๆ ที่เข้าสู่สังคมสูงวัยย่อมเป็น
ประโยชน์ต่อการวางแผนเชิงนโยบายของประเทศไทย โดยงานศึกษานี้ได้เลือกศึกษาเฉพาะประเทศในภูมิภาค

เอเชีย ได้แก่ สิงคโปร์ เกาหลีใต้ และญี่ปุ่น เนื่องจากประเทศเหล่านี้เป็นต้นแบบของสังคมสูงวัยในแต่ละระดับ
และมีบริบทใกล้เคียงกับประเทศไทยทั้งด้านโครงสร้างประชากร สังคม และวัฒนธรรม โดยสามารถสรุปได้ ดังนี้

8