Page 14 - ต้นหอม บาส
P. 14
่
่
ก าเนิดวงดนตรีเครืองสายฝรังหลวง กระทรวง
วัง
เรื่องราวของครูเพลงในยุคต่อๆ มาแต่ละคน แต่ละรุ่นนั้น ล้วนมีแหล่งก าเนิด ความรู้ ความ
ช านาญด้านดนตรีสากล มาจาก พระเจนดุริยางค์ ผู้ฝึกสอน ผู้ดูแล วงดนตรีเครื่องสายฝรั่ง
หลวง หรือ วงดุริยางค์สากล กรมศิลปากร แทบทั้งสิ้น จึงขอน าเอาเรื่องราวของ วงดนตรี
เครื่องสายฝรั่งหลวง มาเล่าสู่กันฟังโดยสังเขป ดังนี้คือ
■ พระบาทสมเด็จพระมหาธีรราชเจ้า ล้นเกล้ารัชกาลที่ 6 ทรงมีพระราชประสงค์ จะให้มี
กิจการดนตรีสากลขึ้นในประเทศสยาม โดยมุ่งหวังให้ชาวไทย ได้รับรู้และสัมผัสกับดนตรี
ตะวันตก ตามแบบอย่างอริยะประเทศทั้งหลาย
■ ในปีพ.ศ 2455 ได้ทรงสถาปนาวงดนตรี เครื่องสายฝรั่งหลวง ขึ้นสังกัด กรมมหรสพ
กระทรวงวัง โดยว่าจ้างครูฝรั่งชาวอิตาเลียนมาเป็นครูฝึกสอน นักดนตรีส่วนใหญ่ล้วน
แล้วแต่เป็นนักดนตรีไทย สังกัดวงปี่พาทย์หลวงด้วยกันทั้งสิ้น การฝึกหัดจึงไม่สู้ได้ผล
เพราะนักดนตรีแต่ละคนล้วนแล้วแต่สูงอายุ และไม่สันทัดกับเครื่องดนตรีตะวันตก
■ อุปสรรคที่ส าคัญอีกประการหนึ่งคือ การสื่อความ เพราะครูผู้ฝึกสอนพูดภาษาไทยไม่ได้
นักดนตรีก็พูดและฟังภาษาต่างประเทศไม่ได้อีกเช่นกัน จ าเป็นต้องอาศัยล่ามแปล ส่วน
ล่ามเองนั้น ก็มีพื้นฐานความรู้ด้านดนตรีน้อยมาก ปัญหาจึงเกิดขึ้นมากมายตลอดมา
■ เมื่อลุเข้าปีพ.ศ. 2457 ครูผู้ฝึกสอน จ าเป็นต้องเดินทางกลับมาตุภูมิ ในระหว่าง
สงครามโลกครั้งที่ 1 วงดนตรีเครื่องสายฝรั่งหลวงวงนี้จึงขาดครูผู้สอน เกิดความระส่ าระ
ส่าย และค่อยๆ ทรุดโทรมลงไปทุกขณะ ผู้บัญชาการ กรมมหรสพ จึงได้กราบบังคมทูล
ให้ยุบวงลงเสีย แต่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงเสียดายที่จะยุบเลิกวงตามค ากราบ
บังคมทูล เพราะเป็นวงที่ทรงสถาปนาด้วยพระองค์เอง จึงทรงโปรดเกล้าฯ ให้ ขุนเจนรถ
รัฐ ซึ่งรับราชการอยู่กรมรถไฟหลวง และเป็นผู้มีความรู้และความช านาญด้านการดนตรี
สากล เนื่องจากได้เข้าร่วมกับวงดนตรีต่างประเทศอยู่เสมอๆ ให้มารับผิดชอบ ดูแลและ
ฟื้นฟู วงดนตรีสากลวงนี้ต่อไปให้ได้
