Page 163 - 08_กฎหมายอาญา_Neat

๑๕๐

¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ㹤ÇÒÁ¼Ô´·Õèà¡ÕèÂǡѺ¡Òû¡¤Ãͧẋ§Í͡໚¹ ò ʋǹ

¤ÇÒÁ¼Ô´μ‹Í਌Ҿ¹Ñ¡§Ò¹

เดิมเมื่อยังใชกฎหมายลักษณะอาญา ศาลฎีกาเคยวินิจฉัยใหความหมายของคําวา
เจาพนักงาน หมายถึง ผูที่ไดรับการแตงตั้งโดยทางการของรัฐบาลไทยใหปฏิบัติราชการไทยโดยปกติ

จะถือวาผูใดเปนเจาพนักงาน ผูนั้นจะตองเปนขาราชการตามกฎหมาย เวนแตจะมีกฎหมายบัญญัติ
ไวเปนพิเศษใหเปนเจาพนักงาน ตอมามีการประกาศใชประมวลกฎหมายอาญา กฎหมายก็มิได

บัญญัติบทนิยามของคํานี้ไว แตตามที่เขาใจกันในปจจุบัน คําวา เจาพนักงานมีความหมายถึง บุคคลที่
กฎหมายบัญญัติไว โดยเฉพาะวาเปนเจาพนักงาน และบุคคลที่ไดรับการแตงตั้งใหปฏิบัติหนาที่ราชการไมวา
เปนประจําหรือชั่วคราว และไมวาจะไดรับประโยชนตอบแทนจากรัฐหรือไม

จากความหมายขางตน เจาพนักงาน หมายถึงบุคคล ๒ จําพวก คือ (๑) บุคคลที่กฎหมาย

บัญญัติไวโดยเฉพาะวาเปนเจาพนักงาน และ (๒) บุคคลที่ไดรับแตงตั้งใหปฏิบัติหนาที่ราชการ ไมวา
ประจําหรือครั้งคราว และไมวาจะไดคาตอบแทนหรือไม
¡. ºØ¤¤Å·Õè¡®ËÁÒºÑÞÞÑμÔäÇŒâ´Â੾ÒÐÇ‹Ò໚¹à¨ŒÒ¾¹Ñ¡§Ò¹

กลาวคือ มีกฎหมายระบุไวเปนพิเศษวาใหบุคคลใดเปนเจาพนักงาน เชน พ.ร.บ.
คณะสงฆ พ.ศ.๒๕๐๕ ใหเจาอาวาสและไวยาวัจกร เปนเจาพนักงาน, พ.ร.บ.เทศบาล พ.ศ.๒๔๙๖

ใหพนักงานเทศบาลเปนเจาพนักงาน, พ.ร.บ.ปองกันภัยทางอากาศ พ.ศ.๒๔๘๒ ระบุใหบุคคล
ที่รัฐมนตรีกลาโหม แตงตั้งใหทําหนาที่ตํารวจ หรือดับเพลิง หรือกิจการอื่นใด เปนเจาพนักงาน นอกจากนี้

ยังมีกฎหมายอื่นๆ อีกเปนจํานวนมากที่บัญญัติไวเปนพิเศษในลักษณะนี้ เชน พ.ร.บ.การทะเบียนราษฎร,
พ.ร.บ.ยาสูบ, พ.ร.บ.ทะเบียนพาณิชย, กฎหมายที่ดิน เปนตน

¢. ºØ¤¤Å·Õèä´ŒÃѺá싧μÑé§ãËŒ»¯ÔºÑμÔ˹ŒÒ·ÕèÃÒª¡Òà äÁ‹Ç‹Ò»ÃÐจําËÃ×ͪÑèǤÃÒÇ
ผูที่ไดรับการแตงตั้งใหปฏิบัติราชการโดยทั่วไป ก็คือขาราชการ ฉะนั้น เจาพนักงาน

ในความหมายนี้ก็คือขาราชการนั้นเอง จะเปนขาราชการฝายใดๆ ก็ได เชน ขาราชการพลเรือน
ขาราชการตุลาการ ขาราชการทหาร ตํารวจ เปนตน แตจะตองไดรับการแตงตั้งโดยถูกตองตามหลักเกณฑ

ที่บัญญัติไวในกฎหมาย ซึ่งวาดวยการแตงตั้งขาราชการดํารงตําแหนง กฎหมายเหลานี้ก็ไดแก
พ.ร.บ.ระเบียบขาราชการพลเรือน, พ.ร.บ.ระเบียบขาราชการตุลาการ, พ.ร.บ.ระเบียบขาราชการตํารวจ

เปนตน แตมิใชวาทุกคนที่ไดรับการแตงตั้งใหปฏิบัติราชการแลว จะเปนขาราชการและถือวาเปน
เจาพนักงานไปทั้งหมด การแตงตั้งใหปฏิบัติราชการในอันที่จะทําใหผูไดรับการแตงตั้งมีฐานะ

เปนขาราชการนั้น จะตองเปนการแตงตั้งตามหลักเกณฑที่กฎหมายบัญญัติไว