Page 19 - AHATA
P. 19

A2   LOCAL
               Diaranson 26 Februari 2020

                                      Comunidad Chines tin comprension pa medida

                                                    preventivo pa evita Coronavirus



            ORANJESTAD – E casonan nobo di Corona-          Actualmente ta calcula cu na Aruba ta existi un co-  estadia ta prolonga mas tempo na China, y si nan
            virus  (COVID-19)  raporta  den  otro  paisnan  munidad di 4 mil Chines. Mayoria di nan ta bin  permiso por caduca, pa nos autoridad competente
            diferente  na  China  ta  haci  cu  Organisacion  for di e region sur di China, esta Canton. Mien-  tene consideracion cu e situacion aki.
            Mundial di Salud (WHO) a pidi pa e paisnan  tras cu Wuhan ta un ciudad central hopi leu –casi
            cuminsa prepara y reforsa nan medidanan di  2 ora cu avion – for di Canton, caminda e mayoria  Prevencion
            prevencion y alerta, premirando cu lo bin un  di Chines di Aruba ta bini. Pues nan ta haya dificil  Stephen Chen, kende ta assistent di e presidente di
            potencial pandemia di e virus aki.              cu for di China mes por bini un persona cu e virus  Chinese Club of Aruba, a bisa cu e topico aki ta un
                                                            pa Aruba.                                       poco ‘sensitivo’. Pero poniendo particularmente e
            Na Aruba no a registra oficialmente niun caso di                                                bienestar di comunidad Chines y generalmente e
            e virus aki, cu a wordo descubri na fin di luna di  “E persona cu ta sali di China pa bin Aruba, mi ta  bienestar di pais Aruba, ‘nos tur a compronde cu
            december den e ciudad Chines di Wuhan. E unico  sigur cu nan ta saludabel,” el a bisa. Ademas e ta  Aruba ta depende ariba turismo’. Ya cu turismo ta
            hecho cu a tuma luga relaciona cu e virus aki tin  haya cu e situacion climatico di nos region di hopi  basicamente  nos  unico  pilar  economico  y  como
            di haci cu cuater miembro di un famia cu a bin for  solo y biento ta crea un escudo pa evita cu e virus  asociacion  Chines  nan  ta  parti  di  Aruba  tambe.
            di China, despues cu nan a bay celebra Aña Nobo  aki lo por plama facil, manera si ta sosode den clima  “No tin niun racismo. Nos tur a compronde paso-
            Chines. A pone nan den cuarentena como un me-   friu.                                           bra nos tur kier haci’e pa bienestar di Aruba,” Chen
            dida  exclusivamente  preventivo.  Pero  despues  cu                                            a bisa.
            nan a cumpli dos siman den cuarentena, nan ta hiba  A  pesar  di  esaki,  presidente  di  Chinese  Club  of
            un bida normal den comunidad, manera Departa-   Aruba a declara na Bon Dia Aruba cu nan ta duna  Chinese Club of Aruba ta elogia e hecho cu gobi-
            mento di Salud Publico (DVZ) a yega di informa.  rason na gobierno di Aruba. Nan ta compronde cu  erno regularmente pa medio di su departamento di
                                                            e tipo di medida preventivo aki, manera e cuaren-  Salubridad Publico ta bin cu informacion corecto
            Bon Dia Aruba a papia cu presidente di Chinese  tena, ta dirigi pa evita cu nos comunidad ta wordo  pa nos comunidad.
            Club of Aruba, Sr. Williamn Cheng kende ta rep-  contagia. Ademas e personanan cu a wordo poni
            resenta e comunidad aki na Aruba. El a laga sa cu  den cuarentena tambe a bay di acuerdo cu e medida  Mientras cu ainda eventualmente lo bin mas me-
            nan ta respeta e medidanan di prevencion cu a keda  aki, prome cu nan a bin Aruba.              dida preventivo contra e Coronavirus, ya caba den
            introduci pa evita e presencia di e Coronavirus na                                              otro  ciudadnan  di  mundo  esakinan  ta  tumando
            Aruba. Chinese Club of Aruba ta haya cu no tin  Igualmente  Chinese  Club  of  Aruba  a  aprecia  cu  luga  pa  medio  di  campaña  masivo,  entre  nan  na
            niun racismo ni discriminacion riba e medidanan  prome cu gobierno di Aruba a bin cu e medida pre-  aeropuerto y sitionan publico.
            cu gobierno di Aruba a introduci pa preveni e pres-  ventivo aki via su departamento di Salubridad Pu-
            encia di e coronavirus.                         blico, nan a tuma contacto cu nan asociacion. Esaki  Ta recomenda entre otro un bon higiena di man,
                                                            a haci cu nan por a comunica cu nan miembronan,  kiermen laba bo man cu awa y habon regularmente
            Cheng a laga sa cu gobierno Chines a bin cu con-  kendenan tambe a comunica cu nan famia cu a bay  y uzo di mask. Pero tambe nan ta campaña cu ta
            trol pisa pa e virus aki, cu a keda descubri na Wu-  China.                                     busca kibra cu cierto mito pa falta di informacion
            han, no plama den henter pais di China, y tampoco                                               manera: No ta berdad cu tur persona Chines of es-
            den henter mundo. “Nan a cera full e ciudad pa  Di e forma aki nan por a haya un idea di e situa-  unnan cu tin rasgonan Chines tin Coronavirus. No
            tin un miho control,” el a bisa. Te hasta tin caso di  cion y algun di nan a tuma e decision pa prolonga  ta berdad cu si bo ta consumi cuminda of producto
            pashent cu a keda interna den hospital, y despues  nan biahe pa bin Aruba. Tambe nan a comunica cu  for di China bo ta core riesgo di haya e virus aki.
            cu nan a cura, nan a bay cas sin problema.      gobierno di Aruba, ya cu hopi di nan paisanonan ta  Tampoco ta berdad cu tur hende cu ta bin for di
                                                            bou permiso di estadia y trabou pa den caso cu nan  China ta contagia cu Coronavirus.


              Minister Dangui Oduber:
               A activa team local pa prepara pa coronavirus for di prome casonan na Wuhan



              ORANJESTAD –Minister  tin ningun obligacion pa cu  H1N1  virus  y  a  maneha  e  pa informa comunidad con-       tegral, pues na nivel nacional
              di  Salubridad  Publico,  IHR. Esey ta pa Minister di  brota riba Ocean Dream na  tinuamente  kico  tur  a  y  ta  caminda  cu  e  structura  di
              Dangui  Oduber  ta  actu-   Salubridad Publico y specifi-  aña 2009 y varios otro brote-  wordo haci. Asina ta impor-  Rampen  lo  drenta  na  vigor
              ando pa atende cu e me-     camente  Departamento  di  nan na Aruba. Alabes ta haya  tante pa menciona, comuni-  por medio di Minister Presi-
              nasa  di  coronavirus.  For  Salud Publico (DVG).        training  y  update  continuo  dad por yama e hotline 592-  dent y lo atende di forma aki.
              di  momento  cu  e  prome  No ta prome bes cu depar-     di entre otro PAHO con pa  2009  of  593-0917  of  yama  Hospital  ta  dispone  di  42
              casonan di coronavirus a  tamento  di  salud  ta  hay’e  maneha cu brotenan incluy-  dokter  di  cas  si  en  caso  tin  camber  caminda  un  perso-
              wordo registra na Wuhan,  confronta cu un brota. Esaki  endo  malesa  respiratorio.  sintomanan  di  coronavirus  na/mucha  por  wordo  isola.
              China a activa e team di  no lo ta ni e prome ni e ul-   Nan ta wordo asisti si mester  cu ta dolor di cabes, keintura  Si mester nan tin posibilidad
              expertonan cu ta conseha  timo y ta p’esey profesional-  door  di  profesionalnan  riba  halto  y  problemanan  respi-  pa amplia esaki.
              gobierno  pa  tuma  tur  e  nan ta sigui training y educa  e  ramo  di  RIVM,  PAHO  ratorio. E hotline aki ta dis-
              medidanan di precaucion  nan mes pa prepara pa loke  y  CARPHA.  Tin  contacto  ponibel 24/7/365.                Obviamente    Coronavirus
              y  cuminsa  prepara  con-   ta  pasando.  DVG  tin  varios  telefonico,  via  teleconfer-  Personanan  cu  tin  sinto-  por tin consecuencianan se-
              forme  tur  e  protocolnan  plan dependiendo di e modo  encia  of  e-mail  diariamente  manan lo swab den garganta  rio  pa  nos  Turismo.  Den  e
              y reglanan internacional.   di transmision di un malesa.  si tin pregunta of update di  of nanishi y na man di per-  structura  di  Crisis/Rampen
                                          Un plan ta wordo adapta na  informacionnan nobo.         sonal capacita, y e camber cu  na Aruba cu ta consisti di 8
              Segun  un  comunicado  di  e momentonan aki pa atende  Na DVG e team ta consisti  wordo  usa  ta  wordo  desin-  cluster, ATA ta un di e clus-
              prensa,  Aruba  mescos  tur  cu novel corona virus (2019-  di  15  persona.  Hospital  y  fecta na un manera apropia y  ternan aki. Nan a wordo in-
              otro  pais  ta  sigui  e  regla-  nCoV).  Dokternan  di  cas  ImSan/Ambulance  ta  de-  e muestra ta bay laboratorio  forma caba mescos cu tur e
              nan di ‘International Health  a haya un Epi-Info. Esey ta  pende  di  e  situacion.  Hos-  di biaha.             otro clusternan tin contacto
              Regulations’ (IHR). IHR ta  pa  informa  e  dunadonan  di  pital y Imsan a prepara nan  Aruba ta preparando su mes  diariamente.  ATA  ta  traha
              un  tratado  (verdrag).  Hu-  cuido  y  no  solamente  dok-  mes debidamente y na hos-  conforme reglanan y proce-  informe  cu  aprobacion  di
              landa  como  madre  patria  ta  ternan di cas, di e situacion  pital  tin  camber  apart  den  duranan y pa es motibo tin  Departamento di Salud Pu-
              esun cu a firma y ta respon-  y  kico  mester  tene  cuenta  Sala  di  Emergencia  destina  algun opcion pa cuarentena,  blico y esaki ta wordo com-
              sabel pa ehecucion di e trat-  cune  y  otro  informacion  pa  casonan  sospechoso  di  pero  ta  depende  di  cuanto  parti cu ATA su contactonan
              ado aki. Aruba como parti di  necesario.  Ta  importante  pa  COVID-19  y  caminda  lo  hende. Mester tene na cuen-  na Aruba y Internacional.
              Reino Hulandes tin e oblig-  tur e stakeholdersnan ta in-  tuma muestra pa laboratorio  ta cu un caso lo wordo trata  Ministerio  di  Turismo,  Sa-
              acion pa cumpli cune, pero  forma riba e tema aki.       tambe.                      como  un  epidemia  y  asina  lubridad  Publico  y  Deporte
              Hulanda tin e obligacion pa  DVG  tin  henter  un  team                              por  hisa  e  nivel  di  maneha  ta keda mantene comunidad
              asisti nos pa nos por cumpli  pa atende cu e tema aki, cu  Como  Minister  di  Salub-  esaki  miho.  Den  e  caso  aki  informa  di  tur  desaroyonan
              cune.    Rampenbureau  no  a  haya  training  tempo  di  ridad Publico ta importante  lo atende na un manera in-  cu tin pa loke ta coronavirus.
   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23   24