Page 3 - bnd nov 23
P. 3

LOCAL A3
                                                                                                                                                                        Dialuna 23 November 2015

Nos economia ta creciendo?

                       Situacion economico na ¾ di aña 2015

Recientemente Banco              ta observa na 2015 ta un con-     base di 9 luna                   pone un porciento mas di       den e 50 miyon florin extra
Central a publica e cifran-      tinuacion di caida di entrada     Por mira cu entradanan adi-      BAZV, ya cu esaki, kitando     cu e introduccion di e ABB
an di entrada di gobierno        adicional, mientras cu awor       cional, cu pa gran parti ta bin  1% di prima di AZV, ta trece   mester a trece cun’e pa 2016.
pa prome nuebe luna di           entrada di impuesto tambe         di dividend di e empresanan      en total anualmente mas di     Atrobe pa 2016 gobierno
2015. Despues cu na luna         ta den un rumbo negativo.         estatal, a mengua bastante na    80 miyon aden cu ta bay pa     ta basa su expectativa riba
di augustus ultimo nos a         Esaki ta significa, si no tin     aña 2014, despues cu 2013        AZV, y ta libra gobierno di    un crecemento economico
elabora a base di e cifran-      mehoracion, cu pa di dos aña      tabata un aña ‘top’ pa esaki.    mayor parti di su obligacion   fuerte, mientras cu 2015 te
an di prome mita di aña,         sigui gobierno ta mira su mes     Te awor no ta mira den e         cu AZV. Di e manera aki, sin   awor ta mustra cu, a pesar di
den e articulo aki anto e        confronta cu caida di entrada     cifranan di 2015 un me-          crecemento di impuesto y       cierto crecemento den turis-
panorama basa riba tres          total, mientras cu henter e       horacion tumando luga den        otro entradanan mes, ta logra  mo, e totalidad di economia
cuarto di aña.                   plan di rescate di gobierno       esaki, considerando tambe        pa aumenta e espacio riba      no ta duna señal di tanto vi-
En general por bisa cu e as-     ta basa riba e filosofia di haya  e situacion menos faborabel      presupuesto pa otro com-       talidad.
pecto mas sobresaliente ta e     mas entrada, a traves di un       pa e empresanan aki, di cual     promiso.                       Specialmente e poder di
caida di tanto entrada total     economia floreciente cu ta        CAFT por cierto ta mencio-       Talbes awor ta mas com-        compra di e ciudadano no ta
como entrada di impuesto         genera mas impuesto.              na algun como posibel can-       prendibel cu CAFT ta insisti   duna pa keda montona medi-
den e periodo aki, compara cu    Desde 2011 nos por a observa      didato pa ayudo di gobierno,                                    da riba su lomba. Igualmente
e mesun nuebe luna di 2014.      un crecemento continuo den        na luga di trece dividend pa                                    pone mas carga riba e em-
Na 2014 entrada total (Total     entradanan di impuesto, su-       gobierno.                                                       presanan den sector priva, lo
Revenue den terminologia di      perando aña pasa pa prome         Te awor aki na 2015 den                                         duna e mesun efecto pa gobi-
CBA) tabata Afl. 810.8 mi-       biaha e nivel di 1000 miyon       nuebe luna 60.6 miyon                                           erno: mas peso riba empresa
yon, y na 2015 esey ta Afl.      (1001.8). Ta insigur ainda si     (2014: 70 miyon) a bin di                                       ta significa prijs mas halto y
777.1 miyon: -4.1%. Entrada      ta logra yega na e nivel ey,      otro fuente cu no ta impues-                                    caida di poder di compra, y
Total di Impuesto (Total Tax     aunke mester bisa cu tradi-       to, di cual e parti di dividend                                 finalmente menos entrada pa
Revenue) tabata 740.8 miyon      cionalmente e ultimo tres         no ta conoci pa nos.                                            gobierno.
na 2014 y e aña aki a yega na    luna di aña ta drenta relativa-   Pa loke ta e diferente im-                                      Na e momento aki ta un cos
716.5 miyon: -3.2%. Si no tin    mente mas placa, por medio        puestonan, nos por duna e                                       ta yuda, y esey ta corta gasto
mehoracion substancial den e     di entre otro mas importa-        siguiente bista:                                                innecesario den goberna-
ultimo trimester di aña, esaki   cion y loonbelasting di bonus     Mirando e panorama me-                                          cion. q
lo significa cu gobierno no lo   di fin di aña.                    nos faborabel aki, ta di com-
tin mas entrada compara cu       Den e tabel siguiente nos ta
e aña anterior, loke si tabata   duna e cifranan mas impor-        prende cu na mita di e aña
e expectativa. Mester bisa si    tante al caso.                    aki gobierno a recori na im-
cu tradicionalmente e ultimo     *: proyeccion henter aña a
trimester ta esun cu mas en-
trada di impuesto.
Tabata spera un crecemento
economico relativamente
fuerte pa e aña aki, loke real-
mente nos no ta mira ta ma-
terialisando. Aña 2014 caba
nos por a mira un caida den
entrada total, a pesar di un
crecemento fuerte di entrada
di impuesto. E entradanan
adicional (principalmente
dividend) a cay fuertemente
compara cu 2013. Loke nos

   Segun Linguista, Ramon                          “Na mi humilde                                       asunto cu nos mester presenta tanto na e respec-
          Todd Dandaré                             opinion semper                                       tivo gobiernonan, como na e educadornan, e lin-
                                                   bo por yega na un                                    guistanan, e periodistanan, e autornan y ken sa e
Investigacion riba isla ABC                        solo ortografia pa                                   pueblonan nan mes”.
  lo por duna contesta riba                        un idioma. Con tal                                   Sr. Todd Dandaré ta di opinion cu un solo orto-
 unificacion di ortografia di                      cu riba tur frente                                   grafia mira full di tur perspectiva, e lo beneficia
                                                   ta existi e boluntad                                 nos idioma, nos periodismo, nos enseñansa, nos
          Papiamento                               pa logra esey”, el a                                 literatura y nos relacion social entre e islanan.
                                                   bisa.                                                Sinembargo e ta haya cu debi na implicacion so-
ORANJESTAD –Un ortografia uniforme pa                                                                   cial y emocional, e lo mester bira un “ortografia
Papiamento of Papimentu (Corsou, Bonaire                 Debate                                         di compromiso y consenso”.
y otro isla) ta keda un debate keto bay tanto      El a recorda cu na
pa Aruba como pa e otro islanan cu tin Pa-         añanan 80, e comis-                                                       Investigacion
piamento como nan lenga materno.                   ion di Aruba a pre-                                  E ora e linguista local a lansa un pregunta den aire
                                                   senta e proposi-                                     dilanti e publico presente den e charla aki cu a
Pa atende cu e debate aki, Universidad di Aru-     cion den e seno                                      tuma luga na Universidad di Aruba: Si tur e de-
ba y Fundacion Lanta Papiamento a organisa un      di Comision pa                                       mas interesado of partnernan ta di acuerdo pa bin
anochi di charla y discusion, caminda e Linguista  Standarisacion di                                    cu un unificacion di Papiamento?
Ramon Todd Dandaré a bisa enfaticamente cu         Papiamento(KSP)                                      E ta kere cu esaki ta crea espacio pa bin cu un
“na su humilde opinion” semper bo por yega na      pa discuti si nos por yega na un solo ortografia.    investigacion cerca tur esunnan envolvi, ya sea
un solo ortografia den un idioma. Sinembargo pa    El a bisa cu particularmente e comision di Corsou    politiconan, educadonan, periodistanan, autor-
logra esaki mester existi un boluntad y compro-    a opone. “Ey e cuenta a caba”, sr. Todd Dandaré      nan, etc.., di e islanan ABC riba e tema aki, pa
miso total.                                        a expresa.                                           asina nos lo por haya un contesta riba e pregunta
                                                   Encuanto si actualmente ta existi e boluntad pa      anterior. q
                                                   discuti un biaha mas riba unificacion di ortografia
                                                   di Papiamento, e linguista a bisa cu “esaki ta un
   1   2   3   4   5   6   7   8