Page 30 - BNDIA ARUBA
P. 30

a30    ciencia & tecnologia
                  Diamars 11 Februari 2020

                        Fungi cu ta absorbe radiacion creciendo na planta Chernobyl



                                         bida real den varios mane-   tabata parce di crece den di-  Cryptococcus neogormans, y  a  ser  publica.  Cientificonan
                                         ra  durante  añanan,  du-    reccion di e fuente di radia-  Wangiella dematitidis, tur cu  ta  anticipando  e  resulta-
                                         nando  investigadonan  un  cion, comosifuera e tabata at-  ta crece mas lihe ora ta exponi  donan,  considerando  cu  ta
                                         bista riba e impacto fisico  rai na dje.                  pa radiacion. E cientificonan  exponiendo e muestranan na
                                         cu radiacion tin riba bida                                ta kere cu ya cu e especienan  entre 40 pa 80 biaha mas ra-
                                         vegetal y animal.            Investigacion  na  2007  na  aki tabatin cantidad grandi di  diacion cu nan lo haya aki na
            (TheMindUnleashed)                                        Universidad  di  Saskatche-  e  pigmento  melanin,  ta  per-  Tera. Si e estudio aki ta exi-
            — Pa hopi tempo, cienti-     Na  1991,  mientras  un  team  wan a haya cu diferente tipo  miti nan pa absorbe radiacion  toso,  expertonan  ta  spera  cu
            ficonan  sa  cu  cierto  tipo  di investigadonan tabata listra  di fungi ta atrai na radiacion.  y  converti  esaki  den  energia  e conocemento logra por ser
            di fungi ta atrai pa radia-  e area di Chernobyl remota-  Un  team  lidera  pa  profesor  kimico pa crecemento.     uza  pa  produci  droganan  cu
            cion,  y  por  yuda  kibra  y  mente cu robot, nan a ripara  Ekaterina  Dadachova  a  ob-                           por protege astronautanan di
            neutralisa  radiacion  den  fungi  preto  creciendo  riba  e  serva cu algun tipo di fungi a  Un  siguiente  estudio,  den  radiacion durante misionnan
            cierto  ambiente.  E  sitio  murayanan di un reactor nu-  crece mas rapidamente ora ta  cual  a  manda  ocho  especie  a largo plaso. Tambe ta sugeri
            radiactivo  di  e  Planta  di  clear. Nan tambe a observa cu  exponi na radiacion.     colecta  for  di  area  di  Cher-  cu e resultadonan di e estudio
            Energia  Nuclear  Cher-      tabata parce cu e fungi tabata                            nobyl  na  Stacion  Espacial  aki por conduci na desaroyo
            nobyl  bandona  a  actua  kibrando graphite radioactivo  A  test  tres  especie:  Clado-  Internacional  (ISS)  a  cum-  di tratamento di cancer basa
            como  un  laboratorio  den  for di e centro. E fungi tambe  sporium  sphaerospermum,  insa  na  2016,  pero  ainda  no  riba fungi.

                   Cientificonan ta descubri virus na Brazil sin por identifica su genes


            (ScienceAlert)  –  Cientifi-  rus  di  amoeba  cu  un  origen  ta  encapsula  particula  di  vi-  ta  notabel  ta  con  unico  su
            conan a identifica un virus  misterioso  y  phylogeny’,  e  rus). E forma viral hopi mas  genoma ta. “Mayoria di virus  Apenas seis genes haya tin un
            enigmantico, di cual su se-  team di investigacion ta splica  grandi aki a ser descubri ap-  conoci di amoeba ta comparti  parecido  distante  na  genes
            cuencia  ta  parce  comple-  den un documento prome cu  enas e siglo aki, pero nan ta  hopi caracteristica cu eventu-  viral documenta den base di
            tamente  nobo  pa  ciencia,  publicacion  riba  e  descubri-  interesante  no  unicamente  almente  a  conduci  autornan  datonan cientifico publico, y
            pobla pa genes no familiar  mento, a traves di e laborato-  pa nan tamaño. Tambe nan ta  na clasifica nan den gruponan  un buskeda den mas di 8,500
            cu nunca a ser documenta  rio biorxiv.org.                posee  genoma  mas  comple-  evolucionario comun”, e au-  metagenome disponibel pub-
            den investigacion viral.                                  ho, dunando nan e habilidad  tornan  ta  skirbi.  “Contrario  licamente no a duna un pista
                                         Dos  miembro  senior  di  e  di  sintetisa  proteina,  y  door  na locual ta observa den otro  na kico Yaravirus ta cercana-
            A  recupera  e  asina-yama  team  –  virologonan  Bernard  di esaki por ehecuta tareanan  virusnan  isola  di  amoeba,  mente relaciona.
            Yaravirus,  nombra  pa  Yara  –  La  Scola  di  Aix-Marseille  manera  repara,  replica,  tran-  Yaravirus no ta representa pa
            of Iara, un reina di awa den  University  na  Francia,  y  Jo-  scribi y traduci DNA.  un particula grandi y un ge-  Cientificonan  por  unica-
            mitologia  Brasileño  –di  lago  natas  S.  Abrahao  di  Univer-                       noma compleho, pero na mes  mente specula, pero ta sugeri
            Pampulha,  un  lago  artificial  sidad Federal di Minas Gerais  Prome  cu  nan  descubri-  momento ta carga cu un can-  cu por ta e prome caso isola di
            den ciudad Brasileño di Belo  na  Brasil  –  a  yuda  descubri  mento, tabata pensa cu virus  tidad importante di genes no  un grupo desconoci di virus
            Horizonte.  Mientras  Yaravi-  otro novedad viral cu ta biba  no por a haci tareanan asina,  describi anteriormente.  di amoeba, of potencialmente
            rus (Yaravirus brasiliensis) no  den awa: Tupanvirus, un vi-  considera como inernet, enti-                         un forma distante di virus gi-
            ta  un  sirena  supernatural,  e  rus  gigante  haya  den  habitat  dadnan no bibo, capaz unica-  Den nan investigacion, a haya  gante cu por a evoluciona den
            virus por proba di ta mesun  acuatico exremo.             mente di infecta nan host.   mas di 90 porciento di genes  un forma reduci.
            misterioso cu e ninfa di e ley-                                                        di  Yaravirus  nunca  a  ser  de-  Investigadonan  ta  bisa  cu  di
            enda.                        Virus gigante, a diferencia di  Yaravirus no ta parce di ta un  scribi  anteriormente,  con-  tur  manera,  nos  tin  hopi  pa
                                         e  variedad  regular,  ta  yama  gigante, componi manera e ta  stituyendo  locual  ta  conoci  siña.
            Esaki pasobra e virus ta con-  asina pa motibo di nan capsid  di particulanan chikito, di 80  como  genes  huerfano  (OR-
            stitui un ‘lineahe nobo di vi-  enorme (capa di proteina cu  nano  milimeter.  Pero  locual  Fans).

                       Solar Orbiter ta despega pa captura prome bista di polo di Solo


            CAPE CANAVERAL, Fla.  potretnan  di  e  polonan  atras, pa yega peligrosamente  bou  un  luna  yen  mientras  seis luna.
            (AP)  —  Solar  Orbiter  di  elusivo di Solo.             cerca di Solo pa revela su se-  e  raket  Atlas  V  di  United
            Europa  y  NASA  a  lansa                                 cretonan. Mientras Solar Or-  Launch  Alliance  a  despega,  Solar Orbiter lo yega dentro
            den  espacio  diadomingo  E astronave di $1.5 biyon lo  biter  no  lo  acerca  suficiente  iluminando  shelo  pa  varios  di 42 miyon kilometer cerca
            den  un  mision  sin  prec-  uni  e  Parker  Solar  Probe  di  pa  penetra  e  corona  di  Solo  miya. Publico tambe a obser-  di Solo, dentro di e orbita di
            edente  pa  saca  e  prome  NASA,  lansa  un  aña  y  mey  –  of  su  atmosfera  exterior  –  va riba caminda y riba beach.  Mercurio, pa bula cerca di e
                                                                      manera Parker e lo maniobra                               polonan.
                                                                      den un orbita fuera di plano  E  raket  tabata  visibel  pa
                                                                      cu lo tuma over ambos polo,  cuatro  minuut  completo  Polonan  Solar  ta  marca  pa
                                                                      di  cual  nunca  antes  a  saca  despues di despega, un strea  buraconan coronal scur cu ta
                                                                      potret.  Hunto  cu  observato-  briyante den shelo di anochi.  cambia constantemente. Nan
                                                                      rionan  poderoso  na  Tera,  e  NASA a declara esaki exitoso  ta  ‘hubs’  pa  e  campo  mag-
                                                                      duo espacial observando Solo  un ora y mey despues, unabes  netico  di  Solo,  cambiando
                                                                      lo ta como un orkestra, segun  Solar Orbiter a habri su hala-  polaridad  cada  11  aña.  Solar
                                                                      Gunther  Hasinger,  director  nan solar.                  Orbiter lo mester entrega un
                                                                      cientifico di Agencia Espacial                            bista  completo  3D  di  Solo,
                                                                      Europeo (ESA).               Solar Orbiter – un astronave  150  miyon  kilometer  for  di
                                                                                                   di  4mil  libra  cu  cantidad  di  nos planeta hogar.
                                                                      A  construi  Solar  Orbiter  na  antena  y  instrumento  –  lo
                                                                      Europa, hunto cu nuebe in-   pasa  banda  di  Venus  na  de-  E  observacionnan  lo  duna
                                                                      strumento  cientifico.  NASA  cember  y  atrobe  proximo  revelacion  di  otro  streanan,
                                                                      a provee e di 10 instrumento  aña, y despues banda di Tera,  dunando  pista  riba  e  habit-
                                                                      y a prepara e lansamento ano-  usando e gravedad di e plane-  abilidad  potencial  di  mun-
                                                                      chi for di Cape Canaveral.   tanan pa altera su ruta. Oper-  donan  den  otro  sistemanan
                                                                                                   acionnan cientifico completo  solar.  Na  cas,  e  hallazgonan
                                                                      Alrededor di mil cientifico y  lo cuminsa fin di 2021, cu e  lo yuda cientificonan mehora
                                                                      ingeniero na Europa a reuni  prome encuentro cercano cu  pronostico di tempo, cu por
                                                                      cu  nan  coleganan  Mericano  solo na 2022 y otronan cada  afecta comunicacion.
   25   26   27   28   29   30   31   32