Page 32 - lAYOUT NEW 1300 X 1920 November 1.pdf
P. 32
32
HISTORIA DI ARUBA
SKIRBI PA: DUFI KOCK
HISTORIA DI E PROME AVIONNAN NA ARUBA
Si bo puntra cualkier persona cua taba- for di Colombia y esaki berdad a bishi-
ta e prome avion cu a aterisa na Aru- ta nos isla na juli 1925. SCADTA ta nifica
ba, nan ta bisa bo: (1) cu tabata e avion Sociedad Colombo-Alemana de Trans-
Snip di tres motor; (2) of nan ta bisa bo portes Aereos. E tabata un di e lineanan
cu tabata un Fokker-18 y tin motor di aereo di mas bieu (si no ta esun di mas
KLM cu a baha na e prome aeropuer- bieu) den America Latina, estableci na
to na Dakota dia 24 di december 1934. aña 1919 door di e Alemannan y e Aus-
Berdad Snip tabata un di e prome, pero triaconan cu a biba na Colombia, cu a
no e prome avion cu a baha na Aruba. E trece personal profesional experencia.
avion Snip aki a baha despues di a crusa Na aña 1940, despues di un menasa di
Ocean Atlantico y a trece post di Pasco siguridad rond di Panama Canal, nan a
for di Hulanda y muy probabel di Corsou kita tur e Alemannan y Austriaconan y e
tambe. Di Aruba el a pasa riba Boneiro compania a bira Viasa, un subsidiario di
y no por a baha pa motibo cu no taba- Panama. tunidad pa acepta algun hende pa bula
tin luga pa baha. E mita parti dilanti di e riba Aruba y tabata cobra algo pa esaki.
avion aki ainda ta den e Snipgallery den NOTA: Jerry Cassius a discuti cu Dr. Mathilda de Cuba, un di nos grandinan
Museo di Corsou como un monumento Hartog pa coregi e eror aki y Dr. Hartog a bula den e avion e tempo ey.
historico. a priminti’e cu el lo haci’e den su prox-
imo edicion, pero desafortunadamente Dia 17 di november 1931, Schijns a lanta
Tambe den e serie di tarhetanan di Dr. e gran escritor aki a bay laga nos prome vuelo for di Aruba cu un mucha muhe di
Johan Hartog, e ta bisa cu ta trata di un cu esaki a sosode. Noord, yama Elisabeth Everon y segun
avion Idoor di Alemania cu a aterisa na Mimi, nan tabata yam’e Betchie (Mula).
Paardenbaai dia 4 di juli 1925. E avion E prome avion cu a baha riba un pista di Otro informacion ta bisa cu Elisabeth
ilustra riba e tarheta aki berdad tabata aterisahe aki na Aruba tabata e Curtiss tabata casa di un Mericano, un guardia
esun prome, pero e no tabata un avion Robin. El a baha riba un pista di lodo na di siguridad na aeropuerto Hato na Cor-
di Idoor di Alemania y e fecha tampoco Savaneta (awo yama Cura Cabay y Zee- sou. Panam a caba di termina su servi-
tabata corecto. Otro hende ta bisa cu wijk). Zeewijk mes tabata yama Saliña di cio pa Corsou e tempo ey y nan a apun-
ta e avion Dornier Wall di SCADTA cu na Cangreu of Papegaaien Bos, pasobra ta un guardia pa cuida na instalacion na
aña 1925 a bishita Aruba. Tur e specula- eynan tabatin hopi lora. Dia 22 di mei Hato. Como cu Schijns tabatin su base
cionnan aki ta absolutamente incorecto. 1932, James (Jim) Massey Jr. y James na Hato, probablemente ey el a conoce
Prueba y documentonan di mi amigo y Hataway, tur dos tabata empleado di Betchie. Tambe corant di e tempo ey a
colega na Hulanda, Gerard (Jerry) Cas- Lago, a cumpra e avion aki. El a keda menciona cu e muhe tabata Arubiano.
sius, den su buki “Historia den e seis is- un avion cu registracion Americano y Probablemente casa cu un socio di un
lanan Hulandes”, ta duna prueba cu nos a haci su prome vuelo pa Aruba dia 3 go Mimi Kock a conta mi y cu ta confir- tal Everon na Corsou, kende a bula pa
prome experiencia den aviacion tabata di juli 1932, pilotia pa Jim Massey. E avi- ma pa Jerry Cassius y Archivo Nacional Aruba cu Schijns y nan a disparce riba e
e avion cu a aterisa na Aruba dia 18 di on aki si tabatin destinacion pa Aruba. Aruba, ta esun di un piloto Hulandes. Ta vuelo di regreso pa Corsou.
augustus 1923, pero sin destinacion fiho Fuera di e prome avion cu a baha den trata di un avion Pander biplane, un avi-
pa Aruba, pero a baha pa motibo di un lagun di Paardenbaai, tin varios otro cu on cu dos hala, un ariba y un abou di e Segun e Journal di gezaghebber di dia
fayo tecnico. a baha den e lagun ey tambe despues. cockpit, pilotia pa G.E.H. Schijns, na fin 17 di november 1931, ta bisa cu traim-
di augustus 1931 cu a bin for di Corsou erdia pa 3:00 pm e havenmeester di
E tabata un Curtis F-5L, un avion militar Otro avioneta cu a baha na Aruba cu pa Aruba. Corsou a ricibi un noticia cu e piloto
y cu tabata pertenece na Forsa Naval tin un storia hopi interesante cu mi ami-
Schijns a lanta vuelo 11:30 am for di Aru-
G. Schijns a obtene su licencia na feb- ba pa Corsou y no a aterisa na Corsou.
ruari 1931 na Hulanda. El a yega Corsou Un buskeda inmediato riba e isla no a
cu su avion chikito riba un bapor, paso- duna resultado. E testigonan cu a mir’e
bra e avioneta aki no a por a bula over lanta vuelo na Aruba a haci un declara-
di Ocean Atlantico. Na Corsou el a biba cion na autoridad. Despues di e buske-
na Dr. Lensweg 322 den districto di Van da sin resultado, nan a conclui, a base di
Engelen, Willemstad. Su cas tabata situa rapport di e testigonan, cu el a cay den
cerca di plantacion Bon Vista. El a bula lama hunto cu Schijns y su pasahero.
na varios ocasion riba Aruba cu un ban-
dera di propaganda tras di su avion pa Kico a keda un misterio ta e rumor cu
bende producto of e tabata duna dem- e avion no a cay den lama entre Aruba
ostracion. y Corsou, pero Schijns a bay Venezuela
Segun Mimi Kock, un di nos grandinan a cu su pasahero. Esaki gezaghebber di
conta cu, e ta corda cu tempo e tabata Corsou a raporta na Ministerio di Asun-
bay scol, e avioneta a baha riba un dia- to Colonial na Den Haag. Un scenario
bierna atardi na parti pariba di Savaneta cu ta parce loke a sosode ta cu Betchie
Kemp riba un pleki limpi. Ora el a baha, a bin Aruba riba un biahe cu Schijns y
hunto cu e muchanan di scol nan a core despues a planea e asina yama cay den
bay wak e avion. E avion a keda algun lama/disparce, pero en realidad a huy
Mericano for di zona di Panama Canal dia na Aruba y Schijns a tuma e opor- pa Venezuela y biba hunto feliz despues.
cu tabata parti di un grupo di dos, com-
paña pa un barco di guera, cu tabata
nabega den Caribe y mester a haci un
aterisahe di precaucion na Paarden-
baai. E avion aki a aterisa riba lama na
Paardenbaai pa motibo di e fayo tecni-
co. Facilmente nan a drecha e proble-
ma mientras e otro avion a keda circula
den laira. Ora cu nan a caba di drech’e,
despues di un ora y mey, nan tu dos a
bay.
E avion Aleman cu Dr. Hartog ta referi
na dje tabata pertenece na SCADTA