Page 8 - Djarason 25 aprel 2018.pdf
P. 8
8 Djarason 25 Aprel 2018
Parlamentario Jacinta Constancia
den korte pa kaso di “Mondkapje”
Pa: Jubi Evertsz
E deskuido kontinuo di gobièrnunan V Riba mesun dia lo tin kaso Valencia i di eks-bankero Garcia
Huki Sindikal lo elaborá awe riba e di sinku i último medida, WILLEMSTAD.- Dia 3
den maneho di enseñansa pa por redusí berdaderamente di mei próksimo e kaso
desigualdat den enseñansa i komunidat. “Dubnium” òf den boka
Nos ta sita pa último biaha for di nos kolumna di 21-03- di pueblo “Mondkapjes” ta
2018: “Formulá i ehekutá un maneho di idioma na nos keda presentá den sala di
skolnan ku ta tene kuenta ku situashon kultural, sosial i
ekonómiko di nos pais. korte. Ta trata di e promé
‘regiezitting’ den kaso
Esei ta nifiká drai bèk e desishon deskabeyá, robes i kontra “Dubnium” ku ta tuma
tur prinsipio edukashonal, di hinka maneho di idioma di lugá den sala di korte. Ta
instrukshon na skolnan den mannan di direktivanan di trata di un investigashon
skol”, fin di sita. relashoná ku kompra di
Pa kuminsá ku e último ponensia den nos sita, nos ta laga asina yamá ‘mondkapjes’
un eksperto riba e tereno aki, Dr. Bastian D. van der Velder, pa Stichting Bureau
mes na palabra: “E ponensia di e Minister di Enseñansa di Ziektekostenvoorzieningen
e tempu ei, ku idioma di instrukshon no ta un meta riba (SBZV) na 2012. E
su mes, pero un medio ku ta kondusí ku metanan núkleo ‘mondkapjes’ sinembargo
(kerndoelen) ta keda lográ, por ta bon den sirkunstansia di nunka no a keda entregá.
un pais kaminda ta un idioma ta na mando. BZV e tempu ei a hasi
Pero den un pais kaminda tin mas idioma ku ta eksistí un bestelling serka e ko-
banda di otro, un gobièrnu mester tin un tarea mas amplio. sospechoso Benshop ku a
E tarea aki no por keda delegá na institushonnan privá. risibí pago di Naf.365.000 ...Foto fail: 22 yüni 2015 na momentu ku sra. Constancia
No por eksigí un semehante tarea tampoko di institushonnan p’e “mondkapjes” nan. a yega warda di reshèrshi na Kaya Joe Pinedo i a keda
privá. SBZV seguidamente a detené komo sospechoso den e kaso aki...
Regulashon di idioma di instrukshon mester ta un medio entregá un denunsia di
Dia 3 di mei Fiskal di (eks kasa di parlamentario
di maneho ku un gobièrnu mester tin na su disposishon, pa estafa na polis. Ministerio Públiko (OM) Jacinta Constancia),
kondusí na un maneho di idioma ku ta koherente. Di akuerdo ku ministerio ta pidi hues pa laga hasi J.V.A.C. (Curaçao, 1973)
Igualá pa lei, idiomanan ku tin un posishon desigual den públiko no ta trata di mas investigashon pa (Parlamentario Jacinta
un pais, mester keda kompañá pa maneho di gobièrnu pa un kaso sivil pa no- medio di skucha testigu i Constancia), G.H.J.B.
redusí e posishon di e idiomanan den e pais, ku ta desigual kumplimentu di obligashon sospechosonan. E dia en (Curaçao, 1971) i A.A.M.
na otro. di kontrakt, pero ta trata kuestion abogadonan tambe (Curaçao, 1971). Ta
No por eksigí un tarea asina di institushonnan privá”, fin di un kaso na unda pa por entregá nan deseo pa akusá nan di estafa i
di sita. medio di konstrukshonnan mas investigashon. falsifikashon di dokumento
E loke e eksperto a deskribí ariba, ta opinion sientífiko di dudoso a kanalisá un suma
Den e kaso aki a i labamentu di plaka. E
kasi tur eksperto riba e tereno aki. grandi di plaka di pais serka skucha diferente testigu kaso a inisiá dia 24 di mart
E motibu real di e minister konserní tabata hopi parsialmente personanan ku no tabatin kaba. Ministerio Públiko 2015 na momentu ku a tene
ligá – pa no bisa buská – ku intenshon di logra i garantisá derechi riba esaki i di e (OM) Kòrsou a dagfar e diferente entrada hudisial
metanan núkleo (kerndoelen) pa e totalidat di alumnonan forma aki a kometé echonan siguiente personanan:
di skolnan di fundeshi. kastigabel. A.J.J.S. (Curaçao, 1963) Sigui lesa pagina 38
E akshon di e minister tabata, en kambio klaramente mará
na promé lugá na un desishon polítiko gremial robes,
sostené lamentablemente pa un mayoria den parlamento
di e tempu ei, pa salbaguardiá eksklusivamente interes di
yunan di un grupito di órden establesé, den komunidat.
Pa sigurá nan meta diabóliko, nan a brua deliberadamente
medio di enseñansa ku idioma di instrukshon i eksigí di
e minister ku si mester kambia e idioma di instrukshon,
mester sigui un prosedura insólito i ridíkulo den paragraf
3 di artíkulo 10 di lei di skol di fundeshi ku ta dura 10 aña.
“Awó sí, a kaba!!”
Mientrastantu mas ku 6 dékada kaba (60 aña!!) un ehérsito
di eksperto na Kòrsou, a proba ku sifra, tésisnan, artíkulonan
sientífiko, bukinan sientífiko, sostené pa Nashonnan Uní, ku
un idioma di instrukshon ku no ta funshoná den e ambiente
edukashonal di e mucha, i no sufisiente den e komunidat,
ta perhudiká desaroyo di e mucha, espesialmente durante
su periodo di skol di fundeshi.
Mas tristu ta, ku e situashon aki ta okashoná desigualdat
di oportunidat den enseñansa i despues den komunidat, i
ta hasi daño hopi profundo na esnan di e pueblo humilde.
Por fin un lus a sende na horizonte.
Un grupo di eksperto lokal, riba enkargo di Minister
di Enseñansa a formulá un maneho di idioma titulá:
“Nationaal taalbeleid Curaçao. Op weg naar Multilinguale
Co-existentie”. E dokumento aki ta kontené proposishonnan
di maneho, diferente proposishon pa solushon i otro
rekomendashonnan.
Gobièrnu a fiha ofisialmente por fin, e maneho aki.
Huki Sindikal, i hopi otro instansianan ta boga pa gobièrnu
publiká i ehekutá e maneho aki, promé ku “Zamurunan” di
órden establesé bolbe apliká bòikòt manera a sosodé den
pasado.
Kòrda ku enseñansa ta un kuido kontinuo di gobièrnu pa
hinter pueblo, no pa un grupito so.
Te otro siman.