Page 8 - Djarason 25 aprel 2018.pdf
P. 8

8                                                                             Djarason 25 Aprel 2018
                                                     Parlamentario Jacinta Constancia


                                                    den korte pa kaso di “Mondkapje”
                     Pa: Jubi Evertsz
      E deskuido kontinuo di gobièrnunan V         Riba mesun dia lo tin kaso Valencia i  di eks-bankero Garcia

      Huki Sindikal lo elaborá awe riba e di sinku i último medida,   WILLEMSTAD.- Dia 3
      den maneho di enseñansa pa por redusí berdaderamente   di mei próksimo e kaso
      desigualdat den enseñansa i komunidat.      “Dubnium” òf  den boka
      Nos ta sita pa último biaha for di nos kolumna di 21-03-  di pueblo “Mondkapjes” ta
      2018: “Formulá i ehekutá un maneho di idioma na nos   keda presentá den sala di
      skolnan ku ta tene kuenta ku situashon kultural, sosial i
      ekonómiko di nos pais.                      korte.  Ta trata di e promé
                                                  ‘regiezitting’ den kaso
      Esei ta nifiká drai bèk e desishon deskabeyá, robes i kontra   “Dubnium” ku ta tuma
      tur prinsipio edukashonal, di hinka maneho di idioma di   lugá den sala di korte. Ta
      instrukshon na skolnan den mannan di direktivanan di   trata di un investigashon
      skol”, fin di sita.                         relashoná ku kompra di
      Pa kuminsá ku e último ponensia den nos sita, nos ta laga   asina yamá ‘mondkapjes’
      un eksperto riba e tereno aki, Dr. Bastian D. van der Velder,   pa Stichting Bureau
      mes na palabra: “E ponensia di e Minister di Enseñansa di   Ziektekostenvoorzieningen
      e tempu ei, ku idioma di instrukshon no ta un meta riba   (SBZV) na 2012. E
      su mes, pero un medio ku ta kondusí ku metanan núkleo   ‘mondkapjes’ sinembargo
      (kerndoelen) ta keda lográ, por ta bon den sirkunstansia di   nunka no a keda entregá.
      un pais kaminda ta un idioma ta na mando.   BZV e tempu ei a hasi
      Pero den un pais kaminda tin mas idioma ku ta eksistí   un bestelling serka e ko-
      banda di otro, un gobièrnu mester tin un tarea mas amplio.  sospechoso Benshop ku a
      E tarea aki no por keda delegá na institushonnan privá.  risibí pago di Naf.365.000   ...Foto fail: 22 yüni 2015 na momentu ku sra. Constancia
      No por eksigí un semehante tarea tampoko di institushonnan   p’e “mondkapjes” nan.  a yega warda di reshèrshi na Kaya Joe Pinedo i a keda
      privá.                                        SBZV seguidamente a   detené komo sospechoso den e kaso aki...
      Regulashon di idioma di instrukshon mester ta un medio   entregá un denunsia di
                                                                           Dia 3 di mei Fiskal di  (eks kasa di parlamentario
      di maneho ku un gobièrnu mester tin na su disposishon, pa   estafa na polis.  Ministerio Públiko (OM)  Jacinta Constancia),
      kondusí na un maneho di idioma ku ta koherente.  Di akuerdo ku ministerio  ta pidi hues pa laga hasi  J.V.A.C. (Curaçao, 1973)
      Igualá pa lei, idiomanan ku tin un posishon desigual den   públiko no ta trata di  mas investigashon pa  (Parlamentario Jacinta
      un pais, mester keda kompañá pa maneho di gobièrnu pa   un kaso sivil pa no-  medio di skucha testigu i  Constancia), G.H.J.B.
      redusí e posishon di e idiomanan den e pais, ku ta desigual   kumplimentu di obligashon  sospechosonan. E dia en  (Curaçao, 1971) i A.A.M.
      na otro.                                    di kontrakt, pero ta trata  kuestion abogadonan tambe  (Curaçao, 1971). Ta
      No por eksigí un tarea asina di institushonnan privá”, fin   di un kaso na unda pa  por entregá nan deseo pa  akusá nan di estafa i
      di sita.                                    medio di konstrukshonnan  mas investigashon.  falsifikashon di dokumento
      E loke e eksperto a deskribí ariba, ta opinion sientífiko di   dudoso a kanalisá un suma
                                                                           Den e kaso aki a  i labamentu di plaka. E
      kasi tur eksperto riba e tereno aki.        grandi di plaka di pais serka  skucha diferente testigu  kaso a inisiá dia 24 di mart
      E motibu real di e minister konserní tabata hopi parsialmente   personanan ku no tabatin  kaba. Ministerio Públiko  2015 na momentu ku a tene
      ligá – pa no bisa buská – ku intenshon di logra i garantisá   derechi riba esaki i di e  (OM) Kòrsou a dagfar e  diferente entrada hudisial
      metanan núkleo (kerndoelen) pa e totalidat di alumnonan   forma aki a kometé echonan  siguiente personanan:
      di skolnan di fundeshi.                     kastigabel.            A.J.J.S. (Curaçao, 1963)   Sigui lesa pagina 38
      E akshon di e minister tabata, en kambio klaramente mará
      na promé lugá na un desishon polítiko gremial robes,
      sostené lamentablemente pa un mayoria den parlamento
      di e tempu ei, pa salbaguardiá eksklusivamente interes di
      yunan di un grupito di órden establesé, den komunidat.
      Pa sigurá nan meta diabóliko, nan a brua deliberadamente
      medio di enseñansa ku idioma di instrukshon i eksigí di
      e minister ku si mester kambia e idioma di instrukshon,
      mester sigui un prosedura insólito i ridíkulo den paragraf
      3 di artíkulo 10 di lei di skol di fundeshi ku ta dura 10 aña.
      “Awó sí, a kaba!!”
      Mientrastantu mas ku 6 dékada kaba (60 aña!!) un ehérsito
      di eksperto na Kòrsou, a proba ku sifra, tésisnan, artíkulonan
      sientífiko, bukinan sientífiko, sostené pa Nashonnan Uní, ku
      un idioma di instrukshon ku no ta funshoná den e ambiente
      edukashonal di e mucha, i no sufisiente den e komunidat,
      ta perhudiká desaroyo di e mucha, espesialmente durante
      su periodo di skol di fundeshi.
      Mas tristu ta, ku e situashon aki ta okashoná desigualdat
      di oportunidat den enseñansa i despues den komunidat, i
      ta hasi daño hopi profundo na esnan di e pueblo humilde.
      Por fin un lus a sende na horizonte.
      Un grupo di eksperto lokal, riba enkargo di Minister
      di Enseñansa a formulá un maneho di idioma titulá:
      “Nationaal taalbeleid Curaçao. Op weg naar Multilinguale
      Co-existentie”. E dokumento aki ta kontené proposishonnan
      di maneho, diferente proposishon pa solushon i otro
      rekomendashonnan.
      Gobièrnu a fiha ofisialmente por fin, e maneho aki.
      Huki Sindikal, i hopi otro instansianan ta boga pa gobièrnu
      publiká i ehekutá e maneho aki, promé ku “Zamurunan” di
      órden establesé bolbe apliká bòikòt manera a sosodé den
      pasado.
      Kòrda ku enseñansa ta un kuido kontinuo di gobièrnu pa
      hinter pueblo, no pa un grupito so.
      Te otro siman.
   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13