Page 9 - bon-dia-aruba-20210708
P. 9

a9
                                                                                                  regional Diahuebs 8 Juli 2021

                                        CIDH a constata cu Estado Colombiano a uza

                                                        forsa letal den e protestanan



            (EFE)  -  Comision  In-      ifestacionnan.               lombiano  den  dje,  ta  recoge
            ter  Americano  di  Dere-                                 echonan di violencia special-
            chonan  Humano  (CIDH)  “Comision  Inter  Americano  mente contra derecho di bida
            a  constata  cu  e  contesta  a ricibi informacion riba uso  y integridad personal, tambe
            di Estado Colombiano pa  desproporcional  di  forsa,  di  ta adverti riba diferencia den
            e  protestanan  social  cu  a  violencia  basa  den  genero,  number  di  victimanan  mor-
            cuminsa dia 28 di april ul-  cu  base  di  discriminacion  tal,  cu  segun  Urrejola  a  in-
            timo “a ser caracterisa pa  etnico-racial, contra periodis-  dica sociedad civil ta registra
            uzo excesivo y despropor-    tanan, contra mision medico;  84 persona.
            cional di forsa y den hopi  iregularidad  den  e  transport  CIDH a manifesta su preocu-
            caso  e  actuacion  a  inclui  pa   proteccion,   denunci-  pacion pa e halto number di
            forsa letal”.                anan  di  desaparicion,  uso  di  denuncianan  di  desaparicion
                                         asistencia  militar  di  manera  durante  e  manifestacionnan
            Asina a determina CIDH den  no  adecua”,  e  presidente  di  den cual mas di 7.000 persona
            un  rapport  presenta  diaran-  CIDH,  Antonia  Urrejola  a  a ser deteni a traves di e figura  tortura” y cu a tuma luga den  genero  y  orientacion  sexual
            son  ultimo  riba  e  bishita  cu  resumi den un conferencia di  di traslado di proteccion.  varios detencion.      di parti di forsa publico, asina
            nan a haci na juni na e pais pa  prensa.                                                                            como atakenan sexual contra
            revisa e denuncianan di vio-                              Den sentido aki, e rapport ta  CIDH  tambe  a  ricibi  infor-  muhenan, entre e cual ta apa-
            lencia policial y civil cu a laga  E  documento  cu  a  ser  pre-  compila testimonionan grave  macion di Defensor di Pueb-  rece un polis y un periodista.
            decenas di morto y miles di  senta  ayera,  cu  tin  40  reco-  pa “trato cruel”, inhumano y  lo  segun  e  cual  tabatin  112
            persona herido durante man-  mendacion  pa  Estado  Co-   degradante  cu  por  configura  hecho  di  violencia  basa  den

                        Costa Rica: Modelo pa Nacionnan Uni pa desaroyo economico


                                                                                                   20  aña,  pero  cu  excepcion  e  total)  tabata  microcircuito
                                                                      Economianan  den  desaroyo  manera Costa Rica ta marca e  electronico,  sigui  pa  maqui-
                                                                      den regionnan manera Africa  ruta pa sigui.               naria.
                                                                      o  America  Latino,  hopi  de-
                                                                      pendiente  di  exportacion  di  E  pais  aki  tabata  depende  te  “E  diversificacion  tabata  po-
                                                                      producto basico, mester desa-  mitar di añanan 80 di expor-  sible danki na un entorno po-
                                                                      roya nan capacidadnan tecno-  tacion di alimento y awor ta  litico cu ta apoya tecnologia,
                                                                      logico pa por sali di e “trampa  bende  tecnologia  o  instru-  innovacion y capital humano
                                                                      di materia prima”, segun un  mento  medico,  mustrando  necesario,”  e  informe  ta  de-
                                                                      informe  di  Organisacion  di  cu tin forma pa sali di e de-  staca.
                                                                      Nacionnan  Uni  (ONU),  pendencia, segun e experto di
                                                                      cu  ta  menciona  Costa  Rica  UNCTAD, Janvier Nkurun-    Nkurunziza  a  subraya  cu,
                                                                      como e modelo pa sigui.      ziza.                        a  pesar  di  e  excepcion  aki,
                                                                                                                                America Latino ta un di e re-
                                                                      E estudio di e Conferencia di  Na 1965, 83% di exportacion  gionnan mas dependientes di
                                                                      ONU pa Comercio y Desar-     di Costa Rica tabata producto  materia prima, y a señala cu
            (Infobae)  –  Como  64%  di  esunnan cu ta exporta sol-   oyo (UNCTAD) ta revela cu  alimentario,  mas  tanto  coffi  pa algun di e paaisnan e situa-
            e economianan den desa-      amente  petroleo,  manera  64%  di  e  economianan  den  y bacoba, pero cuatro decada  cion ta mas dramatico, paso-
            royo ta depende di expor-    e  caso  di  Venezuela,  por  desaroyo  ta  depende  di  ex-  despues e porcentahe a baja te  bra  nan  ta  depende  di  un  o
            tacion di producto basico.  tin  mas  problema  pa  sali  portacion y cu nan situacion  na 24% y e principal produc-  dos producto so pa alimenta
            Expertonan  a  adverti  cu  di e dependencia aki.         apenas  a  cambia  den  ultimo  to cu ta bay exterior (26% di  nan crecemento economico.


                     Pandemia ta golpia enseñansa y salud mental na Latino America


            (AP)  -  Pandemia  a  amplia  e  yon studiante y profesor di America  Latino America y Caribe ta e region  contesta pa 18 pais den e region a se-
            desigualdad di enseñansa di stu-    pa  adapta  na  lesnan  online.  Sinem-  na unda e ceramento di scol a ser pro-  ñala. Na maart di 2021, e mayoria di
            diantenan mas vulnerabel na La-     bargo, e alumnonan cu menos recur-  longa rond di mundo, cu un prome-   e nacionnan di e zona tabata bou un
            tino America y Caribe. No tur a  so y docentenan a experimenta prob-    dio mayor di seis luna, un encuesta cu  ciere total of parcial debi na efectonan
            logra haya lesnan online y segun  lemanan di conectividad y no ta conta  UNESCO a haci na juni y cu a ser  di e di dos ola di e pandemia.
            expertonan,  den  algun  casonan  cu un luga adecua pa duna of haya les.
            e situacion a causa consecuenci-
            anan den salud mental.              Francisca  Morales,  Oficial  di  Co-
                                                municacion di Fondo di Nacionnan
            Mientras  algun  analistanan  y  auto-  Uni  pa  Infancia  (UNICEF),  a  de-
            ridadnan ta coincidi den urgencia di  clara cu “no tur ta haya conectividad
            bay back na lesnan presencial, entre  y muchanan cu tin mas recurso si ta
            e  mayornan  ta  parce  cu  e  miedo  pa  hay’e, por lo tanto e buraco di ense-
            contagio ta prevalece.              ñanza lo ta mas grandi cu esun cu ya
                                                nos tabatin caba”.
            “Nos no por bisa cu nos no tabata sa di
            e inhusticia cu ta existi den e region,  Den e region, miyones di famia a su-
            cu ta hopi dramatico. E pandemia a  fri e impacto directo di e pandemia:
            sirbi solamente pa amplia esey ainda  algun di nan a e perdida di un ser keri
            mas” Mary Guinn Delaney, asesor di  pa via di e virus y otronan pa motibo
            Oficina Regional di Organisacion di  cu a keda sin trabou of nan entrada
            Nacionnan Uni pa Educacion, Cien-   a disminui. Sinembargo, hopi a pidi
            cia y Cultura (UNESCO) a bisa.      prestamo  pa  cu  su  yiunan  lo  por  a
                                                sigui lesnan online.
            E pandemia a obliga mas di 154 mi-
   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14