Page 9 - bon-dia-aruba-20210708
P. 9
a9
regional Diahuebs 8 Juli 2021
CIDH a constata cu Estado Colombiano a uza
forsa letal den e protestanan
(EFE) - Comision In- ifestacionnan. lombiano den dje, ta recoge
ter Americano di Dere- echonan di violencia special-
chonan Humano (CIDH) “Comision Inter Americano mente contra derecho di bida
a constata cu e contesta a ricibi informacion riba uso y integridad personal, tambe
di Estado Colombiano pa desproporcional di forsa, di ta adverti riba diferencia den
e protestanan social cu a violencia basa den genero, number di victimanan mor-
cuminsa dia 28 di april ul- cu base di discriminacion tal, cu segun Urrejola a in-
timo “a ser caracterisa pa etnico-racial, contra periodis- dica sociedad civil ta registra
uzo excesivo y despropor- tanan, contra mision medico; 84 persona.
cional di forsa y den hopi iregularidad den e transport CIDH a manifesta su preocu-
caso e actuacion a inclui pa proteccion, denunci- pacion pa e halto number di
forsa letal”. anan di desaparicion, uso di denuncianan di desaparicion
asistencia militar di manera durante e manifestacionnan
Asina a determina CIDH den no adecua”, e presidente di den cual mas di 7.000 persona
un rapport presenta diaran- CIDH, Antonia Urrejola a a ser deteni a traves di e figura tortura” y cu a tuma luga den genero y orientacion sexual
son ultimo riba e bishita cu resumi den un conferencia di di traslado di proteccion. varios detencion. di parti di forsa publico, asina
nan a haci na juni na e pais pa prensa. como atakenan sexual contra
revisa e denuncianan di vio- Den sentido aki, e rapport ta CIDH tambe a ricibi infor- muhenan, entre e cual ta apa-
lencia policial y civil cu a laga E documento cu a ser pre- compila testimonionan grave macion di Defensor di Pueb- rece un polis y un periodista.
decenas di morto y miles di senta ayera, cu tin 40 reco- pa “trato cruel”, inhumano y lo segun e cual tabatin 112
persona herido durante man- mendacion pa Estado Co- degradante cu por configura hecho di violencia basa den
Costa Rica: Modelo pa Nacionnan Uni pa desaroyo economico
20 aña, pero cu excepcion e total) tabata microcircuito
Economianan den desaroyo manera Costa Rica ta marca e electronico, sigui pa maqui-
den regionnan manera Africa ruta pa sigui. naria.
o America Latino, hopi de-
pendiente di exportacion di E pais aki tabata depende te “E diversificacion tabata po-
producto basico, mester desa- mitar di añanan 80 di expor- sible danki na un entorno po-
roya nan capacidadnan tecno- tacion di alimento y awor ta litico cu ta apoya tecnologia,
logico pa por sali di e “trampa bende tecnologia o instru- innovacion y capital humano
di materia prima”, segun un mento medico, mustrando necesario,” e informe ta de-
informe di Organisacion di cu tin forma pa sali di e de- staca.
Nacionnan Uni (ONU), pendencia, segun e experto di
cu ta menciona Costa Rica UNCTAD, Janvier Nkurun- Nkurunziza a subraya cu,
como e modelo pa sigui. ziza. a pesar di e excepcion aki,
America Latino ta un di e re-
E estudio di e Conferencia di Na 1965, 83% di exportacion gionnan mas dependientes di
ONU pa Comercio y Desar- di Costa Rica tabata producto materia prima, y a señala cu
(Infobae) – Como 64% di esunnan cu ta exporta sol- oyo (UNCTAD) ta revela cu alimentario, mas tanto coffi pa algun di e paaisnan e situa-
e economianan den desa- amente petroleo, manera 64% di e economianan den y bacoba, pero cuatro decada cion ta mas dramatico, paso-
royo ta depende di expor- e caso di Venezuela, por desaroyo ta depende di ex- despues e porcentahe a baja te bra nan ta depende di un o
tacion di producto basico. tin mas problema pa sali portacion y cu nan situacion na 24% y e principal produc- dos producto so pa alimenta
Expertonan a adverti cu di e dependencia aki. apenas a cambia den ultimo to cu ta bay exterior (26% di nan crecemento economico.
Pandemia ta golpia enseñansa y salud mental na Latino America
(AP) - Pandemia a amplia e yon studiante y profesor di America Latino America y Caribe ta e region contesta pa 18 pais den e region a se-
desigualdad di enseñansa di stu- pa adapta na lesnan online. Sinem- na unda e ceramento di scol a ser pro- ñala. Na maart di 2021, e mayoria di
diantenan mas vulnerabel na La- bargo, e alumnonan cu menos recur- longa rond di mundo, cu un prome- e nacionnan di e zona tabata bou un
tino America y Caribe. No tur a so y docentenan a experimenta prob- dio mayor di seis luna, un encuesta cu ciere total of parcial debi na efectonan
logra haya lesnan online y segun lemanan di conectividad y no ta conta UNESCO a haci na juni y cu a ser di e di dos ola di e pandemia.
expertonan, den algun casonan cu un luga adecua pa duna of haya les.
e situacion a causa consecuenci-
anan den salud mental. Francisca Morales, Oficial di Co-
municacion di Fondo di Nacionnan
Mientras algun analistanan y auto- Uni pa Infancia (UNICEF), a de-
ridadnan ta coincidi den urgencia di clara cu “no tur ta haya conectividad
bay back na lesnan presencial, entre y muchanan cu tin mas recurso si ta
e mayornan ta parce cu e miedo pa hay’e, por lo tanto e buraco di ense-
contagio ta prevalece. ñanza lo ta mas grandi cu esun cu ya
nos tabatin caba”.
“Nos no por bisa cu nos no tabata sa di
e inhusticia cu ta existi den e region, Den e region, miyones di famia a su-
cu ta hopi dramatico. E pandemia a fri e impacto directo di e pandemia:
sirbi solamente pa amplia esey ainda algun di nan a e perdida di un ser keri
mas” Mary Guinn Delaney, asesor di pa via di e virus y otronan pa motibo
Oficina Regional di Organisacion di cu a keda sin trabou of nan entrada
Nacionnan Uni pa Educacion, Cien- a disminui. Sinembargo, hopi a pidi
cia y Cultura (UNESCO) a bisa. prestamo pa cu su yiunan lo por a
sigui lesnan online.
E pandemia a obliga mas di 154 mi-

