Page 15 - BDA21MARCH2015
P. 15
Opinion/analisis A15
Diasabra 21 Maart 2015
Dia internacional contra discriminacion racial
Kita palabra discriminatorio den
nos vocabulario oficial
E dia internacional pa nan fuerte pa caba cu tur for- sin ofende hende pa motibo berdadero. A specifica kico atencion riba e dia awe. Hasta
eliminacion di discrimi- ma di discriminacion manera cu no ta dia di conmemora e ta su normanan y balornan. a haya un luga den nos vo-
nacion a base di rase, poni den e convencion.” lider aki of celebra su logro- E tempo ey Aruba a haya su cabulario oficial y ta pone sin
proclama pa Nacionnan nan, Betico Croes. No tin bandera, a bin e Himno. Pero capital. Un desviacion den e
Uni (UN) ta awe. 21 di Aruba duda cu e lider aki a lucha ora ta enfoca riba un cultura, derivacion normal ora ta in-
maart, e dia cu 55 aña pasa di otro banda ta exclui otro- dica un persona di un cierto
polis a tira 69 hende mata Awor ban wak bek den pas- y logra cos grandi pa Aruba. nan cu tabata presenta caba. pais. E palabra ta mustra mas
durante un demostracion ado di Aruba y kico nos a Pero den su tempo y specifi-
contra leynan discrimina- siña. Nos por bay bek te na e camente fin di e añanan ‘70, Por ehemplo esun na San inocente. Mescos cu
torio (di ‘apartheid’) na periodo di colonialismo unda e periodo di lucha fuerte, nos Nicolas, un ciudad cu a nace den pasado cosnan
Sharpeville, Sur Africa. tabatin esclavo, indjan, hende no por conclui cu Betico ta- riba e sanger di stranhero. discriminatorio ta-
6 aña despues, UN a ofi- di color. Pero e tempo aki ta bata pa tur Arubano. Claro Den e tempo ey e pensamen- bata parce algo nor-
cialisa e dia aki, pa asina e algo cu a haya basta atencion nos mester pone esaki den to general tabata cu un Aru- mal, sin intencion.
comunidad internacional caba. E ta algo cu nos por haya contexto: e tempo ey nacio- bano berdadero ta mastanto Mescos cu un par di
haci mas esfuerso, pa caba den buki, di bes en cuando ta nalismo tabata hopi impor- un cunukero di St. Cruz. Un aña pasa Zwarte Piet
tur forma di discrimina- informa nos den lectura of tante pa yega e meta di Betico piscado di Savaneta of Noord tabata algo ‘inocente’
cion racial. nos ta keda informa durante y MEP (na manda) pa yega ainda por, pero siguramente ainda.
Skribi pa: Sharina Hen- nos paranda di 18 maart na e independencia di Corsou un persona cu tin cabey cu ta Mi no ta bay uza e
entre otro e diferente museo. y finalmente di Hulanda. A krul den direccion caba di un palabra aki, riba e
riquez Awe nos no ta celebra nos dia haci maximo esfuerso pa e 8, no tabata considera como dia awe. Esunnan cu
E aña aki UN ta enfoca riba e nacional of por ehemplo dia candela di nacionalismo keda un Arubano. tin e buki blauw of
pasado y specificamente, siña di Betico. Nos ta para keto na cendi fuerte y plama rond e kier haci e esfuerso
di e tragedianan den pasado nos pasado, riba e dia unda isla. Cambio pa busca online riba
pa nos combati e racismo nos mester caba cu discrimi- Cu tur bon meta tras di e can- Pero manera UN a bisa, cos
cu ainda ta existi awendia. nacion a base di rasa y siña dela aki, Betico a pone hopi a cambia na mundo, y tambe www.papiamento.
“Nos mester siña e lesnan di nos pasado. Pues, nos por enfasis riba kende ta Arubano na Aruba. Hende ta wak me- aw por haya e palabra
di pasado, admitiendo e menciona den e contexto aki, nos color, krul pero tin un bou di ‘ch’. Despu-
daño profundo cu e dis- grupo ainda, cu riba nos isla es e palabra cu si ta
criminacion a basa di rasa y mundialmente ta merece manera mester ta:
a causa.” Pues UN ta bisa Chines.
cu nos mester conserva e Riba e dia aki mi kier
‘memoria’ di tur actonan urgi pa kita e palabra
malo den pasado, pa asina ofensivo for di nos
por uza e conocemento vocabulario. Mi kier
pa elimina prehuicio y haci un apelacion
siña otro tolerancia, aus- tambe na tur Aruba-
encia di discriminacion y no of esunnan cu ta
respet pa diversidad tur sinti su mes Arubano,
caminda y pa tur hende. pa stop di uza e pal-
E aña aki tambe ta un cel- abra aki. Nan ta hende y nan
ebracion special, pa moti- tin nan nomber propio. Si bo
bo cu UN ta conmemora no sa, uza señor of señora.
50 aña di e convencion Pero si tur dia bo ta bay na e
internacional cu a inicia mesun luga, mi ta kere dado
e dia aki. E instituto ta momento bo mester haci
bisa cu tin progreso: co- un esfuerso pa ser conoci cu
lonialismo a yega su final, otro. Tin biaha mi ta pensa cu
a desmantela apartheid y e ultimo dos letter cu nos ta
por mira un movimiento pega na e dos grupo di hende
global pa mas igualidad. cu ta biba riba nos isla cu ta
pero historia y tambe experiencia ainda basta dis-
eventonan awendia ainda criminacion, ta mustra hopi
ta indica cu discriminacion cla nos actitud contra nan. E
racial ta presente, cu ta forma dos letter ‘-no’. Pero mi di bi-
un peliger evidente pa hende aha mi ta realisa cu Arubano
y comunidad den tur region. tambe ‘tin’ nan. Pues awe,
Esaki ta e mensahe di secre- ora bo ta bay cumpra bo Bon
tario general di UN, Ban Ki- Dia Aruba (of algo otro) na e
moon pe dia di awe. E tambe tienda mas cerca, realisa cu ta
ta enfoca cu por ‘traha riba un hende cu ta yuda boq
paz solamente riba e proposi-
cion cu tur hende tin derecho
igual y dignidad, no obstante
etnicidad, sexualidad, reli-
gion, social of un otro status’.
“Pa motibo di esaki mi kier
urgi tur nacion pa ratifica e
convencion internacional pa
eliminacion di tur forma di
discriminacion racial, pa pro-
move precision historico y
percura pa manehonan y ley-