Page 4 - BNDIA ARUBA
P. 4
A4 LOCAL
Diabierna 1 Juni 2018
KWF a lansa spotnan nobo di conscientisacion
8% di poblacion di Aruba ta huma cu riesgo di haya diferente tipo di cancer
Aruba a topico aki a haya basta ta e motivacion di e pashent, a enfoca riba prevencion y
stof na januari di aña pasa den ya cu tin un parti mental conscientisacion riba cancer.
cuadro di ley di humamento, tambe. Considerando cu “Semper nos ta keda enfoca
unda asociacion di casino a humamento ta un adiccion, cu preveni ta miho cu
yega di expresa cu aunke nan e persona cu kier stop esaki lamenta”, e di.
ta sostene e ley nan a mustra por ricibi ayudo tambe cerca
nan preocupacion cu e ley un profesional cu ta atende KWF ta enfoca riba tres
aki, ya cu esaki por trece cu casonan di adiccion, ya cu aspecto: Come saludabel,
consecuencia financiero pa e droga tambe ta un adiccion, move mas y mantene un peso
casino y caha di gobierno. E y eynan e persona por haya saludabel. Pero tambe nan ta
ley aki ta prohibi humamento guia pa stop di huma. enfoca riba un estilo di bida
den luga publico. mas saludabel.
DVG
Dr. Rolfast a laga sa cu na Departamento di Salud E aña aki Dia Mundial di
Hulanda alrededor di 20 mil Publico (DVG) hunto cu No Tabaco su enfoke ta riba
persona ta fayece pa motibo Plataforma Promocion di tabaco y enfermedadnan
di humamento. Mientras 2 Salud a organisa e conferencia riba sistema cardiovascular.
mil pa 3 mil persona ta fayece aki den cuadro di Dia P’esey ta importante pa tene
como victima di humamento Mundial di No Tabaco cu cuenta cu e tres aspecto
pasivo y secundario. a wordo conmemora ayera, menciona ariba, ya cu e ta
caminda organisacionnan di contribui pa evita cierto tipo
Stop di huma mundo ta conscientisa mas di malesa. Pero tin biaha
A pesar di e panorama aki e pa bisa no riba uzo di tabaco. esakinan no ta realisabel si e
bon noticia ta cu unabes cu For di 1987 e dia aki a wordo persona ta huma.
e persona ta stop di huma institui pa Organisacion
e riesgonan ta baha. Mas Mundial di Salud (WHO), Humamento tin biaha ta
sigaria bo huma y mas jong unda internacional y relaciona cu dal drink y
bo ta cuminsa huma, mas localmente a bin cu consumi cuminda cu no ta
grandi e riesgo ta pa bo haya informacion pa conscientisa mucho saludabel. “Nos sa cu
daño ireversibel cu por causa comunidad riba efectonan esakinan ta factornan cu por
cancer. “E momento pa stop cu uzo di tabaco tin. No hiba bo na diferente tipo di
ta aworaki... Nunca ta laat pa solamente pa e persona cu cancer,” e di. Esaki pa motibo
stop!”, e dokter di cas a bisa. ta huma, pero tambe riba e di e toxiconan cu tin den e
Te hasta si bo ta stop di huma humado secundario of pasivo sigaria cu ta circula full den
ORANJESTAD – Rond di pulmon. Alrededor di 18 den un edad grandi ta wordo cu ta esun cu no ta huma, bo curpa.
mundo alrededor di 6 mi- hende pa aña ta fayece pa comproba cu por haya 6 pa 10 pero ta biba of comparti un
espacio hunto cu un persona Ayera den cuadro di e dia aki,
aña mas di bida adicional.
yon persona ta muri anu- motibo di cancer di pulmon.
almente pa e consecuen- Un 90% di cancer di pulmon ta Stop di huma no ta un cu si ta huma. Segun Jurette KWF a lansa un spot nobo di
decision facil, ya cu e ta un Croes kende ta promotor di conscientisacion. Den cada
cia di uzo di tabaco. Na wordo causa pa humamento.
Aruba consumo di tabaco Mientras cu mundialmente adiccion, no solamente fisico salud di DVG, e personanan un di nan ta wordo enfoca riba
pero tambe mental. E persona aki hopi biaha tambe ta sufri efectonan cu humamento tin,
tambe tin su efecto, ya consumo di sigaria of tabaco
cu 8% di nos poblacion ta ta e causa mas grandi pa por haya guia cerca su dokter e consecuencianan di e uzo di y su consecuencianan riba
dje. E ta referi na bo salud,
di cas pa cu e proceso aki. tabaco.
huma y nan ta vulnerabel morto prematuro. Segun bida social y financiero. Sra.
na peliger di salud cu hu- Dr. Rolfast e consecuencia Tin cierto tratamento te Tromp a bisa cu e adiccion aki
hasta a base di cierto nivel di WKF
mamento ta trece cu ne. di humamento ta baha e
expectativa di bida. Pasobra nicotina pa baha e ansha cu e Den cuadro di Dia Mundial tin di haber cu bo cartera ya
Recientemente Dr. un hende cu ta huma tin tres persona por haya ora e ta stop di No Tabaco, vocero di cu ‘humamento tin influencia
Koningin Wilhelmina Fonds tambe riba aspecto financiero
Corinda Rolfast a referi biaha e chens halto di fayece, di huma.
Pero e factor mas importante Aruba (KWF), Lelicia Tromp, di bo bida.’
riba uzo di tabaco como un compara cu un persona cu no
factor di riesgo pa malesa ta huma.
cardiovascular. E biaha aki
den cuadro di Dia Mundial El a laga sa cu si bo ta un
di No Tabaco, e dokter di cas persona cu ta huma pa tene
aki a alerta riba humamento cuenta cu otro hende. “No
como un causa pa cancer di huma cu bo yiu den cas,
pulmon. Pero no solamente tampoco cu bo pareha of den
pa cancer di pulmon sino bo trabou.” Ta comproba cu
tambe pa otro tiponan di loke ta wordo yama ‘second
cancer entre nan cancer di hand smoke’ tambe ta
garganta, boca, stoma, tripa, vulnerabel pa haya cancer, sin
blaas, riñon, pecho, etc.. E cu nan ta huma directamente.
echo cu sigaria tin mas cu 5 Si bo ta un hende cu no ta
mil tipo di substancia esaki ta huma pero semper bo ta den
un factor cu ta hacie peligroso un ambiente di hopi hende
pa haya algun tipo di cancer. cu tin e adiccion aki, bo tin
Nan ta substancia dañino un chens 20% mas halto pa
manera amoniak, substancia haya cancer, compara cu
cu ta wordo uza den bateria, otro hende cu no huma y
veneno pa plaga y mas. Dr. cu semper ta den un medio
Rolfast a bisa cu di e 5 mil ambiente di no humado.
substancia, 70 di nan a wordo
comproba cu ta causa cancer. E por ta hende cu nunca a
mishi cu un sigaria. Pero pa
Na Aruba e cancer cu ta ehempel si bo ta traha den
mas comun ta cancer di un casino unda no ta prohibi
cuero, pero e cancer cu tin di huma, bo chens pa haya
mas mortalidad ta cancer cancer ta mas halto. Aki na