Page 26 - flip
P. 26

DIARANZON 1 APRIL 2015                                             DIARIO                         PAGINA 39

                                                                   Hubentud Den Movecion

Desafionan peligroso di
hobennnan riba internet

Den e ultimo añanan por           peligro creando actonan          locual ta pasando cu nan yiu.   Stress y depresion
a nota rond mundo, mas            suicido, manera esun di ‘Fire    Tur di e casonan aki a haya     den hobennan cada
caso di hobennan cu ta crea       Challenge, guli un cucharada     consecuencia rond mundo        dia ta mas frecuente
desafionan peligroso pa asina     di cinamon den 60 seconde        caminda tin hobennan perde
experimenta sensacionnan          sin bebe awa y ningún otro       nan bida, pero tog asina e     Hopi mayor ta bin cu caso di muchanan cu tin stress y
nobo y busca atencion (fama)      likido, e consumo excesivo       tecnología y locual ta pasa    depresion alavez. Hopi di nan sin nan sa ta mas problematico
den e paginanan social riba       di cinamon ta causa inritacion   den otro paisnan mas grandi    ainda. Hopi di nan ta bira mas cos ainda y hasta otro
internet.                         den e garganta, y e pulmonan     nos hobennan di Aruba ta       problemanan. Y hopi di a mayornan no ta ni ripara cu nan
Na aña 2014 e atención a          ta colapsa creando problema      sigui copia.                   yiunan ta den esaki. Awe no ta skirbi over di esaki asina pa
bay full den e “ice bucket        respiratorio, tambe tin esun     “Corda bon hubentud ta un      yuda algun mayor identifica nan situacion.
challenge” na unda hopi           na unda e hoben ta subi riba     bida bo tin, no ta hasi bo     Hopi di e casonan di muchanan hoben ta drenta den proceso
artista a participa cu beneficio  e dag di un auto tanten otro ta  mas grandi hasi actonan        di stress y depresion, nos por ripara cu awendia tin hopi
pa diferente instancias. Pero     stuur, of esun cu ta na moda     destructivo cu bo salud. Bo    hobennan cu ta lucha den un constant situacionnan di
aki na Aruba e hobennan a         awo aki na Aruba ta ora cu       lo bira un persona cu otro     stress y depresion. Hopi di e situacionnan aki ta pa e mesun
cuminsa hasi e reto aki pa        nan wak cu un auto ta den        lo admira simplemente si       presion social cu cada un ta biba den como tambe den nan
wega sin tuma na cuenta e         nan cercania nan ta core nan     bo mustra di ta bo mes, un     mesun cas. Hopi di e hobennan ta kere cu nan por deal cu e
consecuencianan peligroso         dilanti pa asina mustra cu nan   líder cu su propio opinión     situacionnan aki, na unda e realidad mes ta cu nan kier ayudo
cu por trece pa nan salud.        a pasa e prueba, di e manera     y no un siguido. Enfoca bo     y nan ta pidiendo auxilio pa nan wordo pa haye. Algun ta
Aunke e reto aki a keda           aki por keda menciona hopi di    hubentud den bo estudio y      menciona cu nan mes por deal cu nan situacion y cu nan no
chikito compara cu tur e otro     e challengenan cu e hobennan     experienciando actividadnan    tin nada. Algun hoben si por sa con pa deal cu stress pero no
retonan cu e hobennan ta hasi     awendia ta pone nan mes pa       sano, challenge bo mes pa      cu depresion. Tin cu ta hoga nan mes den un glass di awa na
awendia.                          asina wordo acepta door di       ta un mihor persona dia di     lugar di pidi ayudo; hopi di nan cu ta sufri di stress ta haya
Ta hopi di e retonan cu e         un grupo di hoben y yama e       mañan.”                        problema di adaptacion.
hobennan ta expone nan            atencion di otro, aunke nan                                     Nos por menciona cu tin situacionnan hopi comun di stress
mes cada biaha y cu mas           mayor mes no ta na haltura di                                   den e hobennan, esaki ta: ora nan ta termina cu nan pareha,
                                                                                                  dificultad den integracion escolar, aislamento social, falta di
                                                                                                  amigo, y problemanan cu nan mayor.
                                                                                                  E sintomanan cu e mucha ta manifesta den e proceso cu e
                                                                                                  ta biba den stress por ta: Cansancio, dolor di cabez, dolor di
                                                                                                  lomba of otro molestia. Come, bebe of huma den exceso,
                                                                                                  actitud depresivo, tristo, yora cu facilidad y desesperanza,
                                                                                                  nerviosismo, inkietud, y preocupacion, dificultad pa
                                                                                                  concentra, mal beis, rabia cu facilidad, bay for di cas, of
                                                                                                  retira di sociedad.

                                                                                                   Tratamento: e tratamento mester wordo hiba bao di
                                                                                                  specialistanan cu por maneha e situacionnan aki, unda e lo
                                                                                                  traha cu e hoben y su famia.
                                                                                                  Depresion:
                                                                                                  Nos mester tene nan cuenta cu ta algo comun e posible estado
                                                                                                  di animo di ta deprimi, hopi cambionan den nan ta haci pone
                                                                                                  e hoben den un aspecto di ta pesimo, manera un situacion di
                                                                                                  defensa pa su situacionnan cu nan ta den un constant cambio
                                                                                                  y nos mester sa tambe cu pa nos por bin ripara cu un hoben
                                                                                                  ta pasando den depresion ta tuma su tempo, algo cu por guia
                                                                                                  nos y yuda nos tan an comportacion, otro nan ta uza dorga of
                                                                                                  alcohol, pa nan no ripara cu nan ta depresivo. E sintomanan
                                                                                                  mas frecuente ta: estado di animo abao, cansancio, falta di
                                                                                                  energia, perdida di interes den cualkier actividad, e soño ta
                                                                                                  bira hopi, of falta di soño, sentimentonan di cu e ta sinti su
                                                                                                  mes inutil, sobrepeso, of baha di peso, agitacion, dificultad
                                                                                                  pa pensa y concentra, miedo di muri of idea suicida.
                                                                                                  Kico mi por haci: busca ayudo di inmediato pa nan por haci
                                                                                                  un terapia familiar, of individual cu e adolescente y sit a
                                                                                                  necesario mester medicacion.
                                                                                                  Nos lo sigui elabora riba e tema aki.
   21   22   23   24   25   26   27   28   29   30   31