Page 132 - EBOOK-TRON_2018
P. 132

ความสำาคัญและความเป็นมา                                                                                                              จุดเด่น


                                                                     ปี พ.ศ. 2560 ประเทศไทยได้ก้าวเข้าสู่การบริหารจัดการน้ำาตามนโยบายการพัฒนาประเทศไทย 4.0 หรือยุค RID4.0                                 ผลผลิตของโครงการวิจัยนี้ได้พัฒนาเป็นโปรแกรมช่วย

                                                                     Water Intelligence System ซึ่งเป็นการพัฒนาการบริหารจัดการน้ำาและพื้นที่เกษตรกรรมภายใต้น้ำาต้นทุนที่มี โดย                            ตัดสินใจการบริหารจัดการน้ำาแบบบูรณาการและทันต่อ

                                                                     มุ่งเน้นให้เกษตรกรหรือ smart farmer สามารถเข้าถึงข้อมูลสถานการณ์น้ำา ทั้งปริมาณน้ำาต้นทุน ความเหมาะสม                                เหตุการณ์  หรือ  โปรแกรม  “NARK4.0”  ที่บูรณา                        ผลผลิตของโครงการบริหาร

                                                                     ของพื้นที่ เพื่อให้เกษตรกรสามารถตัดสินใจวางแผนการทำาเกษตรกรรมเพื่อให้ได้ผลผลิตสูงสุด                                                 การแบบจำาลองย่อยแบบองค์รวม ตั้งแต่การคาดการณ์                           จัดการน้ำาอย่างเหมาะสม
                                                                                                                                                                                                                                                                                  เพื่อปฏิรูปภาคการใช้น้ำา
                                                                          จากปัญหาความไม่สมดุลระหว่างปริมาณน้ำาต้นทุนที่มีความไม่แน่นอนอันเนื่องจากสภาพอากาศที่มีการ                                      ปริมาณฝน ปริมาณน้ำาท่า ปริมาณน้ำาไหลเข้าอ่าง การไหล                  เกษตรกรรมของประเทศไทย

                                                                     เปลี่ยนแปลง และความต้องการน้ำาที่เพิ่มขึ้นจากการรูปแบบวิถีชีวิตเกษตรกรรมดั้งเดิมของเกษตรกรที่ไม่ทราบ                                 ในลำาน้ำา และการจัดสรรน้ำาสู่พื้นที่เกษตรกรรม เพื่อใช้งาน

                                                                     ปริมาณน้ำาต้นทุนที่แน่ชัด ทำาให้เกษตรกรขาดข้อมูลที่ชัดเจนในการวางแผนรับมือและปรับตัวกับสถานการณ์ภัย                                  ในการประเมินสถานการณ์และการวางแผนบริหาร

                                                                     น้ำาท่วมและภัยแล้ง การประเมินความต้องการและปริมาณการผลิตของสินค้าเกษตรเป็นไปได้ยาก ผลผลิตเกิด                                        จัดการน้ำาล่วงหน้ารายฤดูกาลที่มีการออกแบบให้                             แผนที่เกษตรที่เหมาะสม
                                                                     ความเสียหาย ราคาผลผลิตตกต่ำา คุณภาพไม่ได้มาตรฐาน การกำาหนดนโยบายและมาตรการชดเชยเยียวยาความ                                           ใช้งานได้ง่ายและสอดรับกับภารกิจการจัดสรรรน้ำา                  กับการคาดการณ์ปริมาณน้ำาต้นทุน

                                                                     เสียหายให้แก่เกษตรกรที่ยังไม่สามารถนำาไปใช้ในทางปฏิบัติจริงได้อย่างเหมาะสม                                                           ของกรมชลประทาน นอกจากโปรแกรม NARK4.0 ที่

                                                                          โครงการบริหารจัดการน้ำาอย่างเหมาะสมเพื่อปฏิรูปภาคการใช้น้ำาเกษตรกรรมของประเทศไทยได้เห็นความ                                     พัฒนาขึ้นบนระบบปฏิบัติการ Desktop computer

                                                                     สำาคัญของการใช้มาตรการไม่ใช้สิ่งก่อสร้างในการเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการน้ำา เพื่อสร้างสมดุลระหว่าง                              แล้ว  โครงการวิจัยนี้ได้พัฒนาแอปพลิเคชันชื่อว่า
                                                                     ปริมาณน้ำาต้นทุนและความต้องการน้ำาภายใต้สถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลง โดยมีแนวคิดในการพัฒนาระบบ                                            “WaterSMART” บนระบบปฏิบัติการ iOS เพื่อให้

                                                                     สนับสนุนการตัดสินใจเพื่อการบริหารจัดการน้ำา เพื่อเป็นเครื่องมือในการบูรณาการ วิเคราะห์ คาดการณ์และ                                   บุคลากรกรมชลประทานสามารถเข้าถึงข้อมูลได้ง่าย

                                                                     บริหารจัดการน้ำาแบบองค์รวมตั้งแต่การคาดการณ์ปริมาณฝน การจำาลองปริมาณน้ำาไหลเข้าอ่างเก็บน้ำา การตัดสิน                                และสามารถติดตามข้อมูลคาดการณ์ปริมาณน้ำาและ                     การนำาผลงานวิจัยไปใช้ประโยชน์

                                                                     ใจระบายน้ำาจากอ่างเก็บน้ำา การจำาลองปริมาณการไหลในลำาน้ำา และการกำาหนดพื้นที่เกษตรกรรมที่มีความเหมาะ                                 ข้อมูลวางแผนการจัดสรรน้ำาที่มีการอัปเดตรายเดือน                โปรแกรม NARK4.0 และแอปพลิเคชัน WaterSMART เป็นเครื่องมือการบริหารจัดการน้ำาที่สามารถนำาไปใช้
                                                                     สมกับปริมาณน้ำาต้นทุน นำาไปสู่การคาดการณ์ผลผลิตทางการเกษตรที่มีความแน่นอนโดยดำาเนินการศึกษาในพื้นที่                                 ได้อย่างใกล้ชิด                                                ในทางปฏิบัติการได้อย่างมีประสิทธิภาพ สอดรับกับรูปแบบการจัดสรรน้ำาและการใช้น้ำา ที่เป็นประโยชน์ต่อ

                                                                     ลุ่มน้ำาเจ้าพระยาพื้นที่รวม 134,653 ตารางกิโลเมตร ครอบคลุม 23 จังหวัดของประเทศไทย                                                         นอกจากนี้ ผลการพัฒนาแบบจำาลองการบริหาร                    3 ภาคส่วน
                                                                                                                                                                                                          จัดการอ่างเก็บน้ำาที่ได้จากโปรแกรม NARK4.0 พบว่า

                                                                                                                                                                                                          สามารถเพิ่มพื้นที่เพาะปลูกในลุ่มน้ำาเจ้าพระยาโดย               1. เกษตรกร สามารถใช้แอปพลิเคชัน WaterSMART ในการรับข้อมูลผลการคาดการณ์ปริมาณน้ำาต้นทุน

                                                                                                                                     ผลผลิตของโครงการบริหารจัดการน้ำาอย่างเหมาะสม                         เฉลี่ยได้ร้อยละ  18.02  และสามารถรักษาปริมาณ                      หรือ แผนการจัดสรรน้ำาจากโครงการชลประทาน เพื่อนำาไปวางแผนและเป็นแนวทางในการปรับเปลี่ยน
                                                                                                                                     เพื่อปฏิรูปภาคการใช้น้ำาเกษตรกรรมของประเทศไทย                                                                                          การทำาเกษตรกรรมเพาะปลูกพืช ประมงและปศุสัตว์ในพื้นที่ทำากินของตนเองให้มีความเหมาะสมภายใต้
                                                                                                                                                                                                          การใช้น้ำาต้นทุนจากอ่างเก็บน้ำาโดยเฉลี่ยได้มากถึงร้อย
                                                                                                                                                                                                          ละ 32.99 เป็นการสร้างความมั่นคงทางน้ำาต่อสภาวะ                    ปริมาณน้ำาต้นทุนที่มีให้เพียงพอตลอดฤดูกาล และสามารถใช้เป็นแนวทางเสนอแนะการพัฒนาแหล่งน้ำา

                                                                                                                                                                                                          ภูมิอากาศที่เปลี่ยนแปลง                                           ในพื้นที่เกษตรกรรม เพื่อสำารองน้ำาไว้ใช้เมื่อเกิดภาวะฝนทิ้งช่วง เป็นการลดความเสียหายของผลผลิตจาก
                                                                                                                                                                                                                                                                            การที่มีปริมาณน้ำาไม่เพียงพอ และเป็นการสนับสนุนการปรับตัวของเกษตรกรในการปรับเปลี่ยนรูปแบบ

                                                                                                                                     โปรแกรมช่วยตัดสินใจในการบริหารจัดการน้ำา                                                                                               การทำาเกษตรกรรมให้ความเหมาะสมกับปริมาณน้ำา สภาพพื้นที่ และความต้องการของตลาด
                                                                                                                                     แบบบูรณาการและทันต่อเหตุการณ์ NARK4.0                                                                                               2. กรมชลประทาน สามารถใช้โปรแกรม NARK4.0 และแอปพลิเคชัน WaterSMART ในการบริหารจัด

                                                                                                                                                                                                                                                                            การน้ำาต้นทุนที่มีความไม่แน่นอนจากการเปลี่ยนแปลงสภาวะภูมิอากาศของโลก โดยใช้ผลการคาดการณ์

                                                                                                                                                                                                                                                                            ปริมาณฝนและผลการคาดการณ์ปริมาณน้ำาไหลเข้าอ่างเก็บน้ำาล่วงหน้า 1 ปี ในการวางแผนการระบายน้ำา
                                                                                                                                                                                                                                                                            จากอ่างเก็บน้ำา การจัดสรรน้ำาในพื้นที่ชลประทาน และการคาดการณ์พื้นที่เพาะปลูก อีกทั้งยังสามารถใช้

                                                                                                                                                                                                                                                                            ผลการคาดการณ์ปริมาณน้ำาฝนล่วงหน้าในการเตรียมการวางแผนรับมือสถานการณ์น้ำาท่วม น้ำาแล้ง

                                                                                                                                                                                                                                                                            เพื่อปรับแนวทางการบริหารจัดการน้ำาและแผนการจัดสรรน้ำา ให้มีความเหมาะสมและทันต่อสถานการณ์น้ำา
                                                                     วัตถุประสงค์                                                                                                                                                                                           ที่เปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ

                                                                                                                                                                                                                                                                         3. รัฐบาล สามารถนำาแผนการบริหารจัดการน้ำาต้นทุนและแผนการเพาะปลูกพืชที่มีการคาดการณ์ล่วงหน้า
                                                                     1. พัฒนาต่อยอดเครื่องมือเพื่อบูรณาการเชื่อมโยงฐานข้อมูลด้านการเกษตรของประเทศให้สอดคล้องความ                                                                 แอปพลิเคชัน WaterSMART                     มากำาหนดพื้นที่เพาะปลูกพืชแต่ละชนิด (zoning) ให้มีความชัดเจนตามความเหมาะสมกับปริมาณน้ำา สภาพดิน
                                                                        ต้องการน้ำา (Demand) และปริมาณน้ำาต้นทุน (Supply) ของแต่ละภาคส่วนให้มีความเหมาะสมสอดคล้องตาม                                                                                                        และการรองรับของตลาด นำาไปสู่การกำาหนดนโยบายการผลิตสินค้าเกษตรเพื่อการบริโภคในประเทศ

                                                                        นโยบายของภาครัฐ

                                                                     2. กำาหนดรูปแบบที่เหมาะสมในการบริหารจัดการพื้นที่เกษตรกรรมที่เหมาะสม จากการจัดสรรน้ำาร่วมกับการพัฒนา                                                                                                   การส่งออกไปต่างประเทศ และการกำาหนดมาตรการเชิงปฏิบัติ เช่น การชดเชยเยียวยาเกษตรกรในพื้นที่
                                                                                                                                                                                                                                                                            เกษตรกรรมที่ได้รับผลกระทบจากภาวะภัยพิบัติน้ำา หรือการส่งเสริมการปลูกพืชตามความต้องการของตลาด
                                                                        การเก็บกักฝน (Rainwater Harvesting) และการจัดการแหล่งเก็บกักน้ำาในพื้นที่การเกษตร (Rainwater Storage)

                                                                     3. พัฒนาข้อเสนอแนะเชิงนโยบายในบริหารจัดการน้ำาโดยการมีส่วนร่วมของประชาชนและข้อมูลประกอบ                                                                                                                ซึ่งเป็นการสนับสนุนส่งเสริมการผลิตสินค้าภาคการเกษตรให้สอดคล้องกับความต้องการในประเทศและ
                                                                                                                                                                                                                                                                            ศักยภาพการส่งออกตามความเหมาะสมกับทรัพยากรหรือปริมาณน้ำาต้นทุนที่มี
                                                                        การจัดทำานโยบายของภาครัฐ

                                                                     4. ทดสอบและปฏิบัติการทดลองจริงเพื่อประเมินหารูปแบบการบริหารจัดการน้ำาที่เหมาะสมสำาหรับพื้นที่

                                                                        เกษตรกรรมเพาะปลูกพืช ประมง และปศุสัตว์ ในพื้นที่ประสบปัญหาวิกฤติน้ำา


                    มหกรรมง�นวิจัยแห่งช�ติ 2561  |  132                                                                                                                                                                                                                                                                                       133  |  Thailand Research Expo 2018
   127   128   129   130   131   132   133   134   135   136   137