Page 49 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การดูสภาพจิต
P. 49
569
เห็นไหมว่า การที่เรารู้จักสังเกตบรรยากาศที่รองรับมีอานิสงส์เยอะแยะมากมาย และบรรยากาศ ของสภาพจิตตรงนี้คือสิ่งที่เราเป็น ถ้าจิตเรามีบรรยากาศแบบไหนรองรับอยู่ เราก็จะเป็นคนที่มีจิตใจแบบ นั้น ถ้าเรามีบรรยากาศของความสงบรองรับ เราก็จะเป็นคนที่สงบ จะเดินจะยืนจะพูดก็อยู่ในความสงบ พูดอย่างสงบ ความคิดเป็นระเบียบ เมื่อไหร่ที่เรามีบรรยากาศของความสุขรองรับ เราก็จะเป็นคนที่มีจิตใจ เมตตา มีความสุขห่อหุ้มหล่อเลี้ยงอยู่ตลอดเวลา...ทั้งข้างในข้างนอก นั่นคือสิ่งที่เราเป็น เราจะเห็นว่าเรา ปฏิบัติธรรมเพื่อเป็นคนที่มีความสุข หรือเพื่อเป็นคนที่มีจิตใจเป็นอย่างไร นี่คือการพัฒนาจิตตัวเอง
ยิ่งถ้าเราเปลี่ยนจิตตรงนี้ได้จนเป็นปกติ ที่บอกว่าการที่ตัดกิเลสบางอย่างให้หายไป จิตเราเปลี่ยน เป็นอีกอย่างหนึ่ง กิเลสตรงนั้นไม่เกิดอีกแล้วนี่ เราเป็นคนที่มีจิตใจอย่างไร ? ตรงนี้สาคัญอย่างหนึ่งที่ บอกว่า จิตที่มีความสุข มีความผ่องใส มีความสงบขึ้นแล้ว ถ้าเราคิดอะไรจากพื้นฐานของจิตที่ดีมีเมตตา ตรงนี้ มุมมองความคิดในเร่ืองราวท่ีเกิดขึ้นของเราจะต่างไป แต่เมื่อไหร่ที่เราคิดด้วยจิตที่ไม่มีความสงบ ไม่มีบรรยากาศรองรับ ไม่มีความสุข ลองดูว่า มุมมองความคิดของเราเป็นอย่างไร ? “มุมมองความคิด” ตรงนี้คืออะไร ? นั่นคือตัวทิฏฐิ ทิฏฐิหรือปัญญาความเข้าใจความเห็นของเราว่าเราจะเห็นมุมไหนเป็น อย่างไร
ทนีี้การทมี่บีรรยากาศกจ็ะทาใหเ้รามองอะไรไดก้วา้งเพราะความรสู้กึเรากวา้งมองอะไรใหก้วา้งๆๆ มองอะไรใหร้ อบดา้ น ไมใ่ ชแ่ คข่ า้ งหนา้ อยา่ งเดยี ว อนั นกี้ ค็ อื จดุ หนงึ่ การทมี่ บี รรยากาศรองรบั นอกจากทา ให้ อารมณ์ต่าง ๆ ไม่กระทบไม่บีบคั้นจิตใจแล้ว ลองดูว่า ได้ประโยชน์อะไร ? ถามว่า ดูสภาพจิตตัวเองที่เป็น บรรยากาศอยู่เรื่อย ๆ รู้สึกดีไหม ? บางครั้งอาจารย์ถึงถามว่ารู้สึกยังไง รู้สึกดีไหม รู้สึกดีไหม ? บางทีโยคี ก็รู้สึกว่า ไม่น่าถามเลย ก็มันดีอยู่แล้ว มีความสุข มันใส สบายมากอยู่แล้ว แต่ความหมายก็คือว่าดีอย่างไร รู้สึกดีแล้วควรทาอย่างไรต่อ ?
เหมือนที่พระพุทธเจ้าเคยถามภิกษุว่า เมื่อเห็นความเป็นอนิจจัง ทุกขัง อนัตตาแล้ว เธอจะสาคัญ ความข้อนั้นเป็นไฉน จะเข้าใจว่าอย่างไร จะให้ความสาคัญในแบบไหน จึงถามว่า ควรหรือที่จะยึดว่าเป็น ของเรา... ควรหรอื ทจี่ ะยดึ วา่ เปน็ ของเราในเมอื่ เขาเปน็ แบบนขี้ องเขาอยู่ และเมอื่ เปน็ แบบนแี้ ลว้ สบายอยา่ ง นี้ ควรที่จะยึดอะไรอีก ? ที่ผ่านมาเรายึดรูปนามขันธ์ห้าแล้วเป็นอย่างไร ? แล้วตอนนี้เห็นแบบนี้แล้ว ควร ยึดหรือควรที่จะอยู่อย่างไม่มีตัวตน มีบรรยากาศรองรับดีกว่า ? นี่คืออย่างหนึ่ง การรู้ถึงคุณค่าของจิตที่ ดีตรงนี้ เราพัฒนาจิตให้ดีขึ้นแล้วให้ใสขึ้นสะอาดขึ้นแล้ว ถ้าเราไม่พิจารณาถึงสภาวธรรมที่กาลังปรากฏ ตรงนี้เป็นตัวตั้ง บางครั้งก็จะถอยกลับมา จิตก็หดสั้นลงมา ที่บอกว่าอาศัยความเคยชิน
การทเี่ รามบี รรยากาศรองรบั อยเู่ นอื ง ๆ ลองพจิ ารณาดนู ะ มคี า ทอี่ าจารยม์ กั จะยกขนึ้ มาพดู เสมอวา่ เมอื่ ความรสู้ กึ ของเรากวา้ งจนเปน็ บรรยากาศ กลนื เขา้ กบั บรรยากาศธรรมชาติ ถามวา่ บรรยากาศธรรมชาติ ตรงนี้ปฏิเสธต้นไม้ต้นไหน ปฏิเสธอาคารหลังไหน ปฏิเสธอะไรบ้าง ? ถ้าความรู้สึกเราไม่ปฏิเสธอะไร แล้ว กวา้ งจนเปน็ บรรยากาศ กลนื เขา้ กบั บรรยากาศ รสู้ กึ ดไี หม ดอี ยา่ งไร ? ทา แบบนบี้ อ่ ย ๆ พจิ ารณาอยเู่ นอื ง ๆ ใหเ้ หน็ ถงึ ความเปน็ จรงิ ทเี่ กดิ ขนึ้ นคี่ อื การรคู้ ณุ คา่ ของจติ ทพี่ ฒั นาขนึ้ เราปฏบิ ตั มิ าทา ใหจ้ ติ เปน็ อยา่ งนแี้ ลว้ ดี
