Page 19 - Báo Công an Nghệ An số Tết Dương lịch 2020

15

2020 Số 2712+27134Thứ 4, 1.1.2020

Dù không được đào tạo
qua trường lớp nào, nhưng
mỗi lần đứng trên sân khấu,
họ vẫn cháy hết mình vì nghệ
thuật truyền thống. họ là
nghệ nhân Dân gian - những
người nắm giữ, trao truyền
hồn cốt của Di sản, sáng tạo
những giá trị tinh thần mới
cho văn hóa Dân tộc và quê
hương, người “giữ lửa” văn
hóa truyền thống.

Trao tặng danh hiệu Nghệ nhân ưu tú cho 26 nghệ nhân tiêu biểu

Nghệ nhân

người “giữ lửa”
Nghệ nhân ưu tú
Lương Thị Phiên
vui mừng khi
được Nhà nước và
nhân dân ghi nhận văn hóa truyền thống

Qua 2 đợt xét tặng, hiện tỉnh Và Bá Đùa sinh ra và lớn lên ở bản thấy được vai trò, trách nhiệm của mình năng khiếu sáng tác, ca hát của mình. “Tôi
Nghệ An đã có 65 nghệ nhân được Nhôn Mai, xã Nhôn Mai, huyện Tương trong đó. “Thổi hồn cho di sản, tôi sẽ giữ sung sướng và mãn nguyện khi được thỏa
1. Chủ tịch nước phong tặng danh Dương. Từ nhỏ, anh đã gắn bó với khèn vững nhiệt huyết, tiếp tục nuôi dưỡng lòng niềm đam mê của mình; vừa được thể hiện,
hiệu Nghệ nhân ưu tú trong lĩnh vực di sản Mông, thấm đượm giai điệu tiếng khèn từ đam mê và sáng tạo đối với di sản văn hóa lại là người hướng dẫn cho những “truyền
văn hóa phi vật thể. Đợt 2 năm 2019, có 26 bố của mình. Năm 12 tuổi, anh đã biết thổi của dân tộc mình; tiếp tục có những đóng nhân” gìn giữ tinh hoa văn hóa nghệ thuật
nghệ nhân được Nhà nước phong tặng những nốt nhạc đầu tiên trong bài khèn góp to lớn hơn nữa để góp phần cùng của dân tộc”, Nghệ nhân Lương Thị Phiên
danh hiệu Nghệ nhân ưu tú. Đây là sự ghi gốc mà khi học khèn ai cũng phải trải qua. chính quyền, nhân dân bảo tồn, phát huy chia sẻ.
nhận của Nhà nước đối với những đóng Chỉ trong vòng 1 năm, anh đã thổi khèn giá trị quý báu của di sản văn hóa truyền Năm 2002, nhận thấy một thực tế,
thông thạo. “Bố tôi không chỉ là một nghệ thống trong cuộc sống thường nhật”, Nghệ
góp, công lao của các nghệ nhân đã gắn bó người Thái sống tại Quỳ Hợp khá đông
nhân thổi khèn rất giỏi ở bản, mà ông còn nhân Và Bá Đùa chia sẻ.
cuộc đời với sự nghiệp gìn giữ và phát huy nhưng số người hát được loại hình nghệ
giành thời gian truyền dạy cho con trai Cứ ngày chủ nhật hàng tuần, lớp
giá trị để di sản có sức sống bền vững, lan thuật này không nhiều, vì vậy, trong bà
tỏa sâu rộng như ngày hôm nay. thổi và múa khèn để lưu giữ linh hồn của dạy hát dân ca Thái cho người luôn ấp ủ ước mơ thành lập câu lạc bộ (CLB)
người Mông”, nghệ nhân Và Bá Đùa cho 3.dân bản Mường Ham, xã Châu
Nghệ An là nơi hội tụ nhiều màu sắc biết. Cường, huyện Quỳ Hợp tại nhà Nghệ nhân dân ca dân tộc Thái. Sau nhiều đêm trăn
văn hóa bởi sự chung sống của 6 dân tộc trở, mơ ước ấy đã trở thành hiện thực.
Trước đây, Và Bá Đùa thường thổi khèn ưu tú Lương Thị Phiên lại rôm rả hẳn lên.
anh em: Kinh, Thái, Thổ, Mông, Khơ mú, Ơ vào các dịp lễ, Tết, trong các phong tục tập Lớp học có từ 12 - 15 người là con em trong Nhiều năm liền, bà luôn đảm nhiệm xuất
đu. Những di sản văn hóa phi vật thể của quán của người Mông như đám ma, cưới bản. Trong ngôi nhà sàn đặc trưng của sắc vai trò chủ nhiệm CLB. Ngoài việc duy
các dân tộc chính là động lực của đa dạng hỏi, lễ hội… Sau này, có thầy dạy múa nên đồng bào dân tộc Thái, các em xúng xính trì CLB dân ca dân tộc Thái, bà Lương còn
văn hóa. Và những người nắm giữ hồn cốt bên cạnh việc thổi khèn là sự kết hợp trang phục truyền thống, say sưa hát các đứng ra mở lớp học truyền dạy dân ca Thái
của di sản ấy - các nghệ nhân - chính là nhuần nhuyễn các điệu múa. Từng là cán làn điệu dân ca Thái. cho tất cả con em mọi lứa tuổi ở trong bản.
những tài sản quý báu của văn hóa dân bộ Đồn Biên phòng Nhôn Mai, sau này là Năm nay vừa tròn 70 tuổi nhưng nhìn Chia sẻ về những khó khăn, Nghệ nhân ưu
tộc. Ở họ toát lên niềm đam mê, nhiệt Phó Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã Nhôn Nghệ nhân Lương Thị Phiên, hẳn ai cũng tú Lương Thị Phiên cho biết: “Dù còn thiếu
huyết, sáng tạo. Qua câu dân ca, giai điệu Mai, Và Bá Đùa đã cùng với tiếng khèn của thấy độ trẻ trung so với tuổi của bà. Nước thốn các phương tiện, kinh phí hoạt động
âm nhạc truyền thống, những nghệ nhân mình góp vui trong những đêm diễn văn da trắng hồng, nụ cười tươi luôn nở trên còn hạn chế, nhưng bằng tình yêu, đam mê
đã để “tiếng lòng” mãi được ngân vang. nghệ quần chúng. Dường như, đằng sau môi, bà chia sẻ: Sinh ra trong một gia đình với dân ca, chúng tôi sẽ cố gắng hết sức
Trong số 26 Nghệ nhân ưu tú được mỗi vũ điệu khèn Mông là một câu chuyện dân tộc Thái, bố mẹ đều là những người có mình bảo tồn và phát huy di sản, bản sắc
vinh danh năm nay, có đến 13 nghệ nhân của núi rừng, của những con người trong tình yêu sâu nặng với làn điệu dân ca văn hóa của dân tộc mình. Hiện, chúng tôi
trong lĩnh vực nghệ thuật trình diễn dân cộng đồng dân tộc nơi đây. Những ngày lễ truyền thống, ngay từ nhỏ, bà đã tiếp xúc cũng muốn được tập huấn thêm về kiến
Tết, lễ hội quan trọng của đồng bào Mông, với các làn điệu dân ca dân tộc mình nên
gian dân ca ví, giặm; 11 nghệ nhân thuộc thức văn hóa dân gian, được giao lưu học
tiếng khèn chính là nhịp cầu bắt lời tỏ tình yêu say đắm. Tình yêu đó lớn dần theo
loại hình trình diễn dân gian khác như ca hỏi với các CLB khác…”.
đôi lứa của những chàng trai người Mông, năm tháng. Khi chưa đầy 10 tuổi, bà đã có
trù, tuồng, dân ca dân tộc Thái, biểu diễn Xin được dẫn câu nói của đồng chí Bùi
là tiếng reo vui của bản làng khi sương tan, thể tự sáng tác, thể hiện những làn điệu
nhạc dân tộc và 2 nghệ nhân của loại hình Đình Long, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An
Xuân về tràn trề nhựa sống… như khắp, xuối, lăm, nhuôn…
tập quán xã hội và tín ngưỡng. thay cho lời kết: “Mỗi nghệ nhân được vinh
Học thổi khèn và múa khèn rất khó, Khi trưởng thành, mặc dù theo đuổi
Gặp nghệ nhân Và Bá Đùa trong danh hôm nay luôn nêu gương trong việc
cần phải có sự kiên trì và niềm đam mê. nghiệp dạy học, nhưng song hành với đó,
buổi lễ trao tặng danh hiệu Nghệ thực hiện đường lối của Đảng về văn hóa,
Thế nhưng, hiện nay, số người lưu giữ nhạc bà vẫn luôn dành tình yêu tha thiết cho
2. nhân ưu tú tại TP Vinh, anh đã cho văn nghệ, đạo đức nghề nghiệp, phát huy
cụ này rất ít, lớp trẻ cũng không mấy mặn dân ca. Ngoài giờ lên lớp dạy học, thời gian
chúng tôi được mãn nhãn điệu múa khèn mà. Canh cánh giữ hồn của dân tộc qua rảnh rỗi, bà ưu tiên cho việc sưu tầm và hơn nữa tinh thần, trách nhiệm của bản thân
Mông của mình. Tiếng khèn cất lên réo rắt, tiếng khèn, anh Đùa luôn muốn truyền dạy sáng tác dân ca. Đầu năm 1969, bà Lương trong công cuộc gìn giữ, trao truyền di sản
du dương cùng với sự uyển chuyển, nhịp những bài khèn hay cho thế hệ trẻ để lưu Thị Phiên được điều động đến làm việc tại văn hóa và tiếp tục có những tác phẩm mới
nhàng của đôi chân kết hợp với màn múa giữ văn hóa của dân tộc mình. Được Nhà Huyện đoàn Quỳ Hợp. Thời gian này, bà có có giá trị, xứng đáng với danh hiệu mà Nhà
khèn lộn liên vòng đã để lại cho người xem nước trao tặng danh hiệu Nghệ nhân ưu tú, điều kiện tiếp xúc với nhiều văn nghệ sỹ nước và nhân dân trao tặng”.
nhiều ấn tượng. anh Và Bá Đùa rất phấn khởi nhưng cũng hát dân ca và có nhiều cơ hội thể hiện GIA KHÁNH