Page 22 - Báo Công an Nghệ An số Tết Dương lịch 2020

18 Số 2712+27134Thứ 4, 1.1.2020 2020

Ông Nguyễn Thanh Phúc
giới thiệu những nhạc cụ dân tộc
trong ngôi nhà của mình

Ông giáo về hưu

nặng lòng với nhạc cụ dân tộc

Qua hàng chục năm sưu tầm, chế lưu giữ và truyền đạt cho thế hệ trẻ là con
Dù chưa từng trải qua một trường lớp chuyên tác, hiện trong nhà ông Phúc đã có trên em, những người yêu thích nhạc cụ dân
nghiệp nào, nhưng bao năm qua, bằng tâm huyết, tấm dưới 60 đầu sản phẩm nhạc cụ, gồm đủ tộc trong huyện và các vùng lân cận. Vì
các bộ như: Hơi (sáo, tiêu, khèn, tù và, vậy, bắt đầu từ năm 2009, ông mở lớp
lòng và niềm đam mê của mình, Ông nguyễn thanh
đàn môi…); dây (đàn bầu, thập lục huyền dạy nhạc cụ dân tộc miễn phí cho các em
phúc, giáo viên về hưu, nay đã ngoài 70 tuổi vẫn miệt
cầm, nhị, đàn đáy…), da (trống cơm, học sinh và những người yêu thích, tìm
mài nghiên cứu, tìm tòi, chế tác các nhạc cụ Dân trống tầm vông…); gõ (tơ-rưng, đàn đá, hiểu. Ông không chỉ truyền đạt cho các
gian, với mong muốn góp phần giữ gìn, phát huy và đàn bát…). Thời gian gần đây, những vật em những kỹ năng cơ bản về nhạc cụ
trao truyền những giai điệu, bản sắc văn hóa Dân tộc liệu để sản xuất nhạc cụ đều trở nên khó dân tộc mà còn truyền cả niềm đam mê
kiếm, ông phải lặn lội khắp nơi tìm vật liệu cho các em về cách thổi sáo, đánh đàn
cho thế hệ trẻ, để những thanh âm Dân tộc mãi được
phù hợp đem về tỉ mỉ cắt gọt, ráp nối… để bầu, cách chế tác ra các nhạc cụ dân tộc,
ngân xa.
làm nhạc cụ. cách làm thế nào giữ được âm thanh
trong trẻo, thánh thót của sáo, tiếng vang
Trăn trở của ông giáo về hưu
Niềm say mê nhạc cụ dân tộc Dừng cuộc trò chuyện, ông trổ tài vọng, ngân nga của đàn bầu…
của thầy giáo dạy Thể dục cho chúng tôi thưởng thức các màn Nay, dù đã ngoài 70 tuổi nhưng ông
giáo về hưu Nguyễn Thanh Phúc vẫn
Chúng tôi tìm đến nhà ông thổi sáo, đánh đàn bầu và đặc biệt luôn hăng hái trong các hoạt động văn
Nguyễn Thanh Phúc (SN 1950) ở là biểu diễn màn đàn bát độc đáo. hóa, văn nghệ của thị trấn, của huyện,
khối 7, thị trấn Dùng, huyện Thanh Trên chiếc bàn gỗ đặt một dãy bát tham gia các hội thi, hội diễn cấp huyện
Chương - người được nhân dân với đủ các kích cỡ, chỉ với một đôi và tỉnh. Hiện, ông Phúc là Chủ nhiệm
trong vùng gọi là “nghệ nhân của đũa, ông say sưa nhập tâm trên CLB nhạc cụ dân tộc Thanh Chương và
làng” với sự kính trọng và nể phục. từng chiếc bát, hòa điệu hát bài CLB Hương Sen. CLB sinh hoạt đều đặn
Ông được nhiều người biết đến “Chiếc khăn piêu” một cách điêu hàng tháng, nhằm tạo ra sân chơi để
không chỉ vì chơi tốt các loại nhạc cụ luyện. Ông Phúc cho hay, bộ đàn bát những người yêu nhạc cụ dân tộc trong
dân tộc, mà còn là người biết chế tác ra này là tập hợp những chiếc bát ăn cơm huyện gắn kết với nhau, tăng cường sự
thường ngày. Sau khi xác định được âm
nhiều loại nhạc cụ dân tộc đang có nguy giao lưu, học hỏi. Chương trình của CLB
cơ bị mai một… sắc của từng chiếc bát, bộ đàn bát đã có đã được đưa vào phục vụ các lễ hội (đền
16 chiếc, ông ghép những chiếc bát với
Căn nhà nhỏ chỉ rộng hơn 30 m 2 Bạch Mã, đền Bà Chúa, đền Bổn Sơn, lễ
nhưng diện tích phần lớn dành để treo, Ông Nguyễn Thanh Phúc say sưa kích cỡ khác nhau thành đủ các cung bậc đón bằng văn hóa, bằng di tích lịch sử ở
biểu diễn đàn bầu hòa điệu bài hát âm thanh từ thấp đến cao. Ông chia sẻ:
đặt các loại nhạc cụ dân tộc. Đã có nhiều các địa phương…). Ngoài ra, ông còn
“Bèo dạt mây trôi” “Để có bộ đàn bát chuẩn thì phải lựa chọn
người tìm đến hỏi mua nhạc cụ nhưng tham gia sáng tác, biên tập các nội dung
được những chiếc bát phát ra âm thanh
ông đều từ chối, bởi mỗi một nhạc cụ dân nghiệm, bí quyết trong việc chế tác sáo, chương trình lễ hội, các chương trình văn
hợp với nốt nhạc mình cần. Trước lúc
tộc đều gắn bó với ông, mang một kỷ đàn bầu, đàn môi, đàn T-rưng… làm sao hóa, nghệ thuật của huyện. Hiện, ông
biểu diễn, phải đổ nước (nước lã bình
niệm đặc biệt riêng. Ông kể, từ nhỏ, khi tạo âm thanh ngọt ngào, căn chỉnh độ đang hoàn tất hồ sơ để đề nghị công
thường) với mực nước phù hợp theo
cùng chúng bạn chăn trâu đã nghe tiếng chính xác của từng nốt nhạc… Theo ông nhận Nghệ nhân ưu tú. Nhiều giải thưởng
từng chiếc bát để tạo nên âm thanh mong
sáo, tiếng đàn cất lên du dương giữa Phúc, chế tác nhạc cụ đòi hỏi rất kỳ công trong các cuộc thi, hội diễn lớn, trong đó
muốn. Mực nước trong bát ảnh hưởng
những triền đồi khiến ông mê mẩn. Và và sự thẩm âm chính xác tuyệt đối, chính tiêu biểu nhất là giải A Hội diễn văn nghệ
lớn đến chất lượng âm thanh. Nhờ có
những nhạc cụ dân tộc ấy đã thấm vào vì vậy, người làm phải có sự hiểu biết nhất nước trong bát, âm thanh được cộng cấp tỉnh, Huy chương Bạc Hội diễn nghệ
tâm trí ông, trở thành niềm đam mê, yêu định và lòng kiên trì. Có những nhạc cụ có thuật toàn quốc… là minh chứng phần
hưởng tạo nên sự trầm ấm, êm ái, không
thích lúc nào không hay. thể làm trong vòng vài ngày, vài tuần nào sự đóng góp của ông giáo về hưu
bị thô. Cũng như nhiều loại nhạc cụ khác,
Lớn lên, ông theo học và trở thành nhưng cũng có cái phải làm mất cả năm để đánh được đàn bát hay, đòi hỏi người Nguyễn Thanh Phúc đối với việc bảo tồn
giáo viên dạy Thể dục - một lĩnh vực trời, thậm chí trong nhiều năm mới hoàn chơi phải có sự say mê, kiên trì cả trong và lưu giữ những nhạc cụ dân tộc.
dường như không liên quan đến nghệ thiện. Đơn cử như chiếc đàn đá 5 tầng. sưu tầm nhạc cụ lẫn luyện tập”. Mong mỏi lớn nhất hiện tại của ông
thuật. Thế nhưng, với sự đam mê âm Đặc biệt, vừa qua, ông đã chế tác thành Chế tác và sử dụng thành thạo các Phúc là có một cuộc thi nhạc cụ dân tộc
nhạc, ngoài thời gian giảng dạy tại công chiếc đàn bầu đá nặng 100 kg. Mặt cấp tỉnh để các nghệ nhân, những người
loại nhạc cụ dân tộc, ông Phúc lại trăn trở
trường, ông lại tự mày mò, nghiên cứu, đàn có hình bản đồ huyện Thanh Chương khi hiện nay những người sử dụng và làm có chung đam mê như ông được gặp gỡ,
tự học nguyên lý của các loại nhạc cụ dân được trang trí nhiều hoa văn như mặt ra các sản phẩm nhạc cụ dân tộc như ông giao lưu, học hỏi lẫn nhau. Đó cũng là
tộc. Từ đó, ông có thể tự chơi và tìm tòi, trống đồng, cờ Tổ quốc; cần đàn làm từ ngày càng ít dần. Thế hệ trẻ chủ yếu chỉ động lực để những người như ông tiếp
chế tác các loại nhạc cụ dân tộc như sáo, sừng 1 con sơn dương già; để tăng thêm thích hát những bài nhạc mới, chơi tục với niềm đam mê biểu diễn, chế tác
nhị, kèn, đàn bầu, đàn môi…, được nhiều tính cộng hưởng, bầu đàn được gắn thêm những nhạc cụ hiện đại mà bỏ quên để nhạc cụ dân tộc trường tồn với thời
người rất yêu thích. Nhiều năm mày mò 1 chiếc vuốt chân của con trâu nước do 1 những nét văn hóa của dân tộc mình… gian.
chế tác, ông đã tích lũy được nhiều kinh cụ ông ở huyện Kỳ Sơn tặng. Mong muốn duy nhất của ông là làm sao THU THỦY