Page 165 - นิติวิทยาศาสตร์

๑๕๘

ó.ó.ö ¡ÒÃà»ÅÕè¹á»Å§¢Í§¡ÅŒÒÁà¹×éÍ มนุษยเมื่อตายแลวตัวจะออนลงทันที
เพราะขาดการบังคับของกลามเนื้อและหลังจากตายไปแลวประมาณ ๕-๖ ชั่วโมง กลามเนื้อจะแข็งขึ้น

อีกครั้ง และเปนอยูประมาณ ๑๖-๒๔ ชั่วโมง จึงออนตัวอีกเปนครั้งสุดทาย และเปลี่ยนแปลงเปนการเนา
อาการแข็งของศพเมื่อตายแลวนี้เรียกวา “ไรกอรมอรติส” (Rigor Mortis)

ในจําพวกโปรตีนของกลามเนื้อมีสารประกอบที่สําคัญอยู ๒ ชนิด คือ
ไมโอซิน และแอกติน ในคนที่มีชีวิตไมโอซินจะรวมกับแอกตินเปนแอกโตไมโอซิน มีคุณสมบัติ

ยืดหดตัวได และคุณสมบัตินี้จําเปนตองอาศัยสารอะดีโนซิลไตรฟอตเฟต (A.T.P.) ในคนที่ตายแลว
จะไมมี A.T.P. จึงทําใหแอกตินและไมโอซินแข็งตัว เกิดอาการแข็งตัวของศพ “ไรกอรมอรติส”

(Rigor Mortis) การแข็งตัวของศพจึงเปนปรากฏการณธรรมชาติทางเคมีไมเกี่ยวกับระบบประสาท
อาการเริ่มแข็งและออน จะเริ่มเหมือนกัน คือ ขากรรไกร หนังตา

และแผขึ้นไปสวนบนและสวนลาง คือ ใบหนา คอ แขน ลําตัว และขา จนแข็งหมดทั้งตัว สวนเวลา
หมดลงของไรกอรมอรติส ก็จะเริ่มที่คอและแผไปที่หนาลงไปที่แขน ลําตัว และขาจนหมดทั้งตัว

เปนอันวาเริ่มเนา

เหตุแวดลอมที่ทําใหไรกอรมอรติสเกิดเร็วขึ้นหรือชาลง ในเด็กออน คนชรา จะ
เกิดขึ้นเร็วกวาคนหนุมสาว และในคนออกกําลังกายหรือทํางานหนัก สาร A.T.P. ลดนอยลงจะแข็งตัวเร็ว
และในที่อุณหภูมิของอากาศผิดปกติมาก ยอมทําใหเกิดอาการชาหรือเร็ว คือ อากาศหนาวจะเกิดชา

อากาศรอนจะเกิดเร็ว

ÊÀҾ͋ҧÍ×è¹·ÕèÁÕÅѡɳÐá¢ç§μÑǢͧȾ·ÕèÁÕ¤ÇÒÁ¤ÅŒÒÂäáÍÏÁÍÏμÔÊ
ઋ¹

๑. ศพที่ตายในไฟ ความรอนสูงจะทําใหโปรตีนในกลามเนื้อแข็งตัวทันที
ในกรณีนี้จะไมมีการเกิดไรกอรมอรติสอีก

๒. ในอากาศหนาวจัดจนกลายเปนนํ้าแข็ง ศพจะกลายเปนนํ้าแข็ง
เมื่อหมดสภาพนํ้าแข็ง ศพก็จะเกิดไรกอรมอรติสเชนปกติ

๓. คาดาเวอริกสปาสซั่ม (Cadaveric Spasm) คือ การแข็งเกร็งของศพ
เนื่องจากศูนยกลางใชสมองถูกทําลายตายทันที จะมีการแข็งเกร็งทันทีเมื่อตาย แตจะแข็งเฉพาะกลาม

เนื้อที่ใชงานเทานั้น และภายหลัง ๖ ชั่วโมง ก็จะกลายเปนไรกอรมอรติส
ËÅѡࡳ±¡ÒÃà¡Ô´¡ÒÃá¢ç§à¡Ã秢ͧ¡ÅŒÒÁà¹×éÍ ตองประกอบดวย

หลักเกณฑ ๓ ประการ จึงจะเกิดขึ้นได ถาขาดประการใดประการหนึ่งจะไมเกิดขึ้น ดังนี้
๑. ตองมีการทําลายศูนยกลางบันทึกการเคลื่อนไหว และศูนยกลาง

บังคับการหยอนคลาย
๒. ตองตายทันทีเวลาเดียวกันกับการถูกทําลาย

๓. ตองมีการใชกลามเนื้อขณะตาย