Page 71 - Περιοδικό ΕΝΑΣΤΡΟΝ 14ο ΤΕΥΧΟΣ

71
το Υδρογόνο σε Ήλιο. Σε ένα αστέρι της κύριας ακολουθίας η θερμότητα και
η πίεση που παράγονται από τη θερμοπυρηνική σύντηξη αντισταθμίζουν τη
εξωτερική πίεση που δέχεται ο αστέρας από την γύρω από αυτόν βαρύτητα.

Τα αστέρια αποτελούνται κυρίως από Υδρογόνο και Ήλιο, και είναι ασφαλές
να υποθέσουμε ότι οι μεγαλύτεροι πλανήτες θα έχουν παρόμοια σύνθεση.
Ο Ήλιος μας αποτελείται από περίπου 75% Υδρογόνο και 24% Ήλιο, ενώ το
υπόλοιπο 1% είναι βαρύτερα στοιχεία. Η σύνθεση του πλανήτη Δία
αποτελείται από περίπου 71% Υδρογόνο, 24% Ήλιο και 5% άλλα στοιχεία.
Ας υποθέσουμε ότι οποιοσδήποτε μεγάλος πλανήτης αποτελείται από 3 μέρη
Υδρογόνο σε 1 μέρος 'Ήλιου.

Όσο δεν λαμβάνει χώρα καμία αντίδραση σύντηξης, ένας μεγάλος πλανήτης
θα βρίσκεται σε κατάσταση υδροστατικής ισορροπίας (hydrostatic
equilibrium). Αυτό σημαίνει ότι το βάρος όλου του αερίου το οποίο
προσπαθεί να καταρρεύσει στον εαυτό του αντισταθμίζεται από την πίεση
του αερίου που δεν θέλει να συμπιεστεί. Όσο περισσότερη η μάζα, τόσο
περισσότερο συμπιέζεται και γίνεται θερμότερο το εσωτερικό. Με αρκετή
μάζα, το εσωτερικό γίνεται αρκετά θερμό ώστε το Υδρογόνο να αρχίσει να
συντήκεται σε Ήλιο. Αυτή η κρίσιμη μάζα είναι περίπου 80 φορές η μάζα
του πλανήτη Δία. Οτιδήποτε διαθέτει μεγαλύτερη μάζα από τη μάζα αυτή
πρέπει να είναι αστέρι.

Αλλά ακόμα και αυτό δεν είναι το καλύτερο ανώτερο όριο, επειδή υπάρχουν
αντικείμενα στο σύμπαν γνωστά ως καφέ νάνοι. Τα αντικείμενα αυτά είναι
σαν άστρα επειδή δεν βρίσκονται σε υδροστατική ισορροπία. Ο εσωτερικός
τους χώρος παράγει θερμότητα σαν ένα αστέρι, και μπορούν να
συντήξουν ακόμη Υδρογόνο σε Δευτέριο, αλλά όχι σε Ήλιο. Από την άλλη
πλευρά, οι μικρότεροι καφέ νάνοι έχουν ψυχρές, νεφώδεις επιφάνειες, και
μοιάζουν με πλανήτη. Το κατώτερο όριο μάζας για έναν καφέ νάνο είναι
περίπου 13 μάζες του πλανήτη Δία.

Όσον αφορά τη μάζα, οι 13 μάζες του Δία είναι ένα καλό ανώτερο όριο. Αλλά
όταν πρόκειται για μεγάλους πλανήτες, οι πιο ογκώδεις, αυτοί δηλαδή που
έχουν μεγάλες μάζες, δεν είναι στην πραγματικότητα και οι μεγαλύτεροι σε
μέγεθος.

https://www.facebook.com/Aratosastronomy/