Page 100 - Kavita Special Issue.....pmd

¬øyÓTsê\T, >±¢dt |òæ\Tà\T, |ò”˝Ÿ¶ ¬øyÓTsê\T, |òæ˝Ÿà ¬øyÓTsê\T, &ÜsYÿs¡÷+˝À bòı{À≈£L s¡÷|ü$T#˚à Á|üÁøÏj·T\T ‘Ó*j·T<äT.
¬øyÓTsê #˚‘· ã≥Tº≈£îì mH√ï s¡÷bÕ+‘·sê\T #Ó+~‘˚ >±ì ns¡#˚‹˝ÀøÏ bòı{À e#˚Ã~ ø±<äT. ø±\+ e÷]+~. f…ø±ï\J
dü+‘·]+#·T≈£îì n<ÛäTHê‘·qyÓTÆq b˛ø£&É\‘√ bÕ‘· ø±\+ Hê{Ï ¬øyÓTsê ` ¬øyÓTsêyÓTHé ` &ÜsYÿs¡÷+ b˛sTT, nìï+{Ïì ˇπø
<ëì˝À düeT≈£LsêsTT. Á|üdüTÔ‘·+ |ü⁄wt ã≥Hé H=øÏÿ‘˚ #ê\T bòı{À ø£ì|ædüTÔ+<äH˚ uÛ≤eq˝À e⁄Hêïs¡T. n~ ì»y˚T ø±ì
bòı{ÀÁ>∑|ò” z ø£fi≤‘·àø£yÓTÆ+~. eT<ÛäTs¡düàè‘·T\T |ü~ J$‘·ø±˝≤\ bÕ≥T <ë#·T≈£îH˚ Ø‹˝À ñ+&Ü˝Ò ‘·|üŒ n~ eTs√
ø√D+˝À #·÷&Ésê<äT.
kÕ<Ûës¡D+>± bòı{ÀÁ>∑|ò” nq>±H˚ bÕdtb˛sYº bòı{À ˝Ò<ë Ç+{Ï˝À »]π> $yêVü≤y˚&ÉTø£˝À¢ bòı{À nH˚ kÕúsTTqT+&ç

H˚&ÉT n~ ˝Òø£b˛‘˚ eTqT>∑&˚ ø£wüº+>± e÷]+~. XÊg s¡+>±_Ûeè~ΔøÏ ¬øyÓTsê bòı{ÀÁ>∑|ò” #Ó|üŒ˝Òq+‘·>± ùde#˚dæ+~ nì
#Ó|üŒe#·TÃ. 1854 y˚T 26q $*j·TyéT‡, Áô|ò&É]ø˘ V”≤yéT k˛<äs¡T*s¡Te⁄s¡T dü÷s¡´Á>∑Vü≤D≤ìï ‘=*kÕ]>± bòı{À rj·T>∑*>±s¡T.
n<˚ ‘=* ôd’+{Ï|òæø˘ bòı{À nì #Ó|üŒe#·TÃ. 1929, 30 dü+e‘·‡sê\˝À Ä]õHé˝Àì ˝ÀyÓ˝Ÿ |ü]XÀ<ÛäHê dü+düú≈£î #Ó+~q
XÊgE„\T ‘=$Tà~HÓ\\T ÁX¯$T+∫ n|üŒ{ÏøÏ+ø± ‘Ó©ì z Á>∑Vü≤+ñìøÏì ø£ìô|fÒº+<äT≈£î Nø£{Ï sêÁ‹fi¯fl˝À Äø±XÊìï
bòı{À\T rXÊs¡T. |òü*‘·+>±H˚ ª|òüP¢{À Á>∑Vü≤+μ ñìøÏ ãj·T≥|ü&ç+~. ˝…HêsY¶ HÓ\‡Hé nH˚ XÊgE„&ÉT ‘·*¢ >∑s¡“¤+˝À •X¯óe⁄
s¡÷|ü⁄~<äT›≈£îH˚ |ü<äΔ‹ >∑÷]à |ü]XÀ<Ûäq\T #˚dü÷Ô |ü<˚fi¯ófl ÁX¯$T+∫ mH√ï bòı{À\T rXÊs¡T. |ü\Te÷s¡T¢ ‘·*¢ >∑s¡“¤+˝À
ô|¢øχãT˝Ÿ ˝…’{Ÿ ≥÷´uŸqî ‘·*¢ >∑sꓤX¯j·T+˝ÀøÏ |ü+|æ <ëìï ø±+‹e+‘·+ #˚dæ eTØ e÷‘·è>∑s¡“¤+˝Àì |æ+&É+ bòı{À\T
rj·T>∑*>±s¡T. n$ Hê{Ï s√E˝À¢ ôd’Hé‡ |üs¡+>± mH√ï nb˛Vü≤\T b˛>=fÒº+<äT≈£î $C≤„Hêìï ô|+#˚+<äT≈£î ‘√&ÉŒ&çHê
ø=+<äs¡T #Ûê+<ädüyê<äT\T <ëìï e´‹πsøÏ+#·≥+ »]–+~. nsTT‘˚ Ç˝≤+{Ï bòı{À\T rj·÷\+fÒ H˚s¡TŒ, zs¡TŒ ‘·|üŒ
eTπs ns¡Ω‘· nø£ÿs¡˝Ò<äì ns¡úeTe⁄‘·T+~. bòı{ÀÁ>±|òüsYøÏ H˚s¡TŒ‘√u≤≥T zs¡TŒ m+‘· ñ+&Ü˝À ≈£L&Ü ns¡ú+ #˚düTø√e#·TÃ.
Ç˝≤+{Ï yê{Ï‘√H˚ m+‘√ øÏ¢wüºyÓTÆq XÊg $wüj·÷\qT ôd’‘·+ bÕeTs¡T\≈£î ns¡úeTj˚T´ Ø‹˝À #Óù|Œ M\e⁄‘·T+~. #·+Á<äT&ç

MT<ä ø±\Tô|{Ϻq yês¡T ø=~›eT+~ nsTTHê #·+Á<äTì >∑÷]à nH˚ø£ $wüj·÷\T á s√E eTq+ e÷{≤¢&ÉT‘·THêïeT+fÒ
n+<äT≈£î ø±s¡D+ bòı{ÀÁ>∑|ò”j˚T. ø√{≤¢~ yÓTÆfi¯fl <ä÷s¡+˝À Oqï |ü\T Á>∑Vü‰\ >∑T]+∫ eTq+ ø£fi¯fl‘√ #·÷dæq≥T¢
#Ó|üŒ>∑\T>∑T‘·THêïeTHêï n+<äT≈£î bòı{À˝Ò ø±s¡D+. yêsêÔ|üÁ‹ø£\≈£î, y˚T>∑C…’Hé\≈£î n&É«sYf…ÆCŸyÓT+{Ÿ\≈£î bòı{À\T Á|ü<Ûëq+.
H˚wüq˝Ÿ õjÓ÷Á>∑|ò”, &çdüÿe] ˇø£Hê{Ï f…ÆyéT yÓTT<ä˝…’q y˚T>∑C…’Hé\T Á|ü|ü+#· yê´|üÔ+>± »s¡T>∑T‘·Tqï e÷s¡T‘·Tqï mH√ï
$+‘·\T $X‚cÕ\qT ¬øyÓTsê\˝À ã+~Û+∫ yê{Ïì s¡+>∑T˝À¢ eTTÁ~+∫ e÷qyê[ ø£fi¯fl≈£î ø£{Ϻq≥T¢ #·÷|ædü÷Ô <ä>∑Zs¡j·÷´sTT.
<˚X¯ $<˚XÊ˝À¢ì düT+<äs¡ <äèXÊ´\T, Ä ÁbÕ+‘· dæú‹>∑‘·T*ï πøe\+ bòı{À\‘√ Vü≤è<äj·÷ìøÏ Vü≤‘·TÔ≈£îH˚˝≤>± Á{≤yÓ˝Ÿ
bòı{ÀÁ>∑|ò” ù|s¡T‘√ e+<ä˝≤~ |ü⁄düÔø±\‘√ bÕ≥T \ø£å\ dü+K´˝À yÓuŸôd’≥T¢ |ü⁄≥Tºø=#êÃj·T+fÒ M{ÏøÏ Á|ü<Ûëq Ä<Ûës¡+
#Ûêj·÷∫Á‘ê˝Ò. mH√ï XÊUÀ|üXÊK\T>± $düÔ]+∫q bòı{ÀÁ>∑|ò”j˚T eè‹Ô>± m+‘√eT+~øÏ JeHê<Ûës¡+ nsTT+~. ø£fi≤‘·àø£
#Ûêj·÷∫Á‘·+ nH˚~ uÛ≤ee´ø°Ôø£s¡D, düè»Hê‘·àø£‘·\≈£î n~Ûø£ ÁbÕ<Ûëq´ ñ+&Ü*. ø£eT]¸j·T˝Ÿ bòı{ÀÁ>∑|ò”øÏ Ç~ |üP]Ô

e´‹πsø£yÓTÆ+~.
J$‘·y˚T ˇø£ ø£fi¯. ø=+<äs¡T nqTuÛÑ÷‹ #Ó+<äT‘ês¡T. eT] ø=+<äs¡T <ëìï ns¡ú+ #˚düTø√>∑\T>∑T‘ês¡T. ø±ì
ø=~›eT+~ e÷Á‘·y˚T nqTuÛÑ÷‹‘√ bÕ≥T ne>±Vü≤q ≈£L&Ü #˚düTø√>∑\s¡T. ˇø£ ø£fi¯˝À e÷qe düèVü≤ ˝À|æ+∫Hê, Äy˚X¯+
‘√&ÉŒ&Éø£ b˛sTTHê, düVü≤C≤qTuÛÑ÷‹ bı+<äø£b˛sTTHê Ä ø£fi¯ m>∑‘ê[>±H˚ e⁄+≥T+~. e÷qe Vü≤è<äj·÷\˝À bÕs¡eX¯´+
ì+|æ n+‘·s¡+>±ìï düeTTàK+ #˚j·T>∑\>∑&Éy˚T ø£fi≤ø±s¡T&ç bÕÁ‘·≈£î |üs¡e÷s¡ú+. #ê\ eT+~øÏ bòı{ÀÁ>∑|ò” n+fÒ j·÷+Á‹ø£
$<ÛëqeTH˚ uÛ≤eqñ+~. á <äèw溑√ #·÷ùdÔ #Ûêj·÷∫Á‘ê\qT ˇø£ ø£fi¯>± ns¡ú+ #˚düTø√˝ÒeTT. #Ûêj·÷∫Á‘· e÷<Ûä´eT+>±
j˚Ty√ ø=ìï dü+|òüT≥q\≈£î j·÷+Á‹ø£yÓTÆq s¡÷|ü$TùdÔ n~ πøe\+ Jes¡Væ≤‘·+>±, Äy˚X¯ s¡Væ≤‘·+>±, »&É|ü<ës¡ú+>±

98 l Ä>∑düTº 2017