Page 98 - Kavita Special Issue.....pmd

ˇø£ÿ e÷≥˝À #ÓbÕŒ\+fÒ ‘·*¢ >∑s¡“¤+˝À+∫ á uÛÑ÷>√fi¯+ô|’øÏ e∫Ãq eTìwæ ‘=*kÕ]>± ø£qTï ‘Ós¡∫q ø£åD+
qT+&ç ‘·T~XÊ«dü $&ç#˚ es¡≈£î Á|ü‹ø£åD+ ‘·q ø£fi¯fl‘√ ø£ì|æ+#˚ Á|ü‹ <äèXÊ´ìï z #Ûêj·÷∫Á‘·s¡÷|ü+˝À #·÷&É>∑\&ÉT. á
s¡+>∑T\ Á|ü|ü+#êìï Á|ü‹ e´øÏÔ ‘·q<Ó’q XË’*˝À #·÷dü÷Ô n<˚ ø√D+˝À #·÷|æ+#˚+<äT≈£î ø=+<äs¡T ¬øyÓTsêyÓTHé>± ne‘ês¡+
m‘êÔs¡T. @<Ó’q ø=+‘·ø±\+ >∑&É∫q ‘·sê«‘· Ä dü+|òüT≥qqT >∑Ts¡TÔ #˚düT≈£î+fÒ ‘·q ø£fi¯fl eTT+<äT Ä <äèXÊ´\T Á|ü‘·´ø£åyÓTÆq≥T¢>±
#Ó|üŒ>∑\&ÉT. n~ yê]πø dü«+‘·+ ne⁄‘·T+~. ≈£î≥T+ã+˝À z ‘·+Á&ç ‘·q _&ɶ\T u≤\´+ qT+&ç Á|üjÓ÷»≈£î&ç>± m~π>
ø±\+ <ë<ë|ü⁄ ¬s+&ÉTqïs¡ <äXÊu≤›\ ø±\+≈£î >±qT dü+‘·è|æÔ #Ó+<ä>∑\&ÉT. e´ekÕj·T ¬s’‘·T ‘=\ø£] »\T¢\‘√ ‘êqT
qeTTà≈£îqï uÛÑ÷$T eT{Ϻyêdüq qT+&ç @&Ü~bÕ≥T $$<Ûä Á|üÁøÏj·T\T |üPs¡ÔsTT |ü+≥ #˚‹øÏ e∫Ãq|ü⁄&ÉT Äq+~kÕÔ&ÉT. ø±ì

z #Ûêj·÷∫Á‘·ø±s¡T&ÉT ôdø£qT˝À yÓjÓ÷´e+‘·T˝À ø£~*b˛j˚T <äèXÊ´ìï ‘·q ¬øyÓTsê˝À ã+~Û+∫ H˚{Ï Ä<ÛäTìø£ f…ø±ï\õ
|ü⁄D´e÷ n+≥÷ yÓ+≥H˚ Ä <äèXÊ´ìï #·÷düT≈£îì Äq+<ëìøÏ Vü≤<äT›\T+&Ée⁄. ‘·q ø£fi¯fl‘√ #·÷dæq n|ü⁄s¡÷|ü <äèXÊ´\qT
uÛÑÁ<ä|üs¡∫ |ü~eT+~øÏ #·÷ù|+<äT≈£î #˚ùd Á|üj·T‘·ï+˝ÀH˚ H˚&ÉT nqTø√≈£î+&Ü Á|ü‹ e´øÏÔ bòı{ÀÁ>±|òüsY>± Jeq+ kÕ–düTÔHêïs¡T.
|ü]$T‘·T\T ˝Ò≈£î+&Ü Á|ü|ü+#·+˝Àì @ ÁbÕ+‘·+˝À yê]¬ø’Hê ns¡ΔeTj˚T´~ ` |ü+&ç‘·T&ç qT+&ç bÕeTs¡T&ç es¡≈£î düT\Te⁄>±
ns¡ú+ #˚düTø√>∑*π> @¬ø’ø£ e÷<Ûä´eT+ bòı{ÀÁ>∑|ò” n+fÒ n‹X¯jÓ÷øÏÔ ø±<˚yÓ÷!
1850e dü+e‘·‡s¡+˝À q÷´j·÷sYÿ˝À ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆq<˚ yÓTT≥ºyÓTT<ä{Ï bòı{À dü÷º&çjÓ÷. ˇø£ÿ dü+e‘·‡s¡+ ø±\+˝ÀH˚
30 y˚\≈£î ô|’>± bòı{À\T rj·T≥+ »]–+~.
1855˝À yÓTT≥ºyÓTT<ä{ÏkÕ]>± W{Ÿ&√sY bòı{À\qT rj·T≥+ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ+~. Ø»Héôdq≥Hé nH˚ bòı{ÀÁ>±|òüsY
Ä @&Ü~ »]–q Á¬øsTTHé j·TT<ëΔìï Á_{°wt Á|üuÛÑT‘·«+ Ä<˚XÊqTkÕs¡+ rXÊ&ÉT. Ä ‘·sê«‘· dü+e‘·‡s¡y˚T 1856˝À W{Ÿ&√sY
bòı{À\T eTq<˚X¯+˝À ≈£L&Ü rj·Tã&ܶsTT. 1800 dü+e‘·‡s¡+˝À yÓTø£+J ø£qT>=qï Vü≤+|” •~∏˝≤\qT 1856˝À z
Ä+π>¢j·TT&ÉT n<äT“¤‘·yÓTÆq Ábıô|òwüq˝Ÿ kÕeTs¡ú´+‘√ rXÊ&ÉT. Ä ∫Á‘ê\T áHê{ÏøÏ Vü≤+|æ eT÷´õj·T+˝À eTq≈£î <äs¡Ùq$TkÕÔsTT.

uÛ≤s¡‘· <˚X¯+˝À ¬øyÓTsê ø£qTïqT $ø£dæ+|ü #˚dæq Ä<ÛäT´˝À¢ ˇø£s¡T sêC≤ ˝≤˝≤ Bq<äj·÷fiŸ. Hê>∑|üPsY qT+&ç ôV’≤<äsêu≤<é
e∫à ìC≤+ ÄkÕúq bòı{ÀÁ>±|òüsY>± n»sêeTs¡yÓTÆq ∫Á‘ê*∫Ãq Bq<äj·÷fiŸ yês¡dü‘ê«ìï sêC≤ Á‘·j·T+ãø˘ rdüTø√e≥+
»]–+~. Hê{Ï qT+&ç n+#Ó\+#Ó\T>± Á|üdæ~Δ #Ó+~q bòı{ÀÁ>∑|ò” á s√E Ä<ÛäTìø£‘·qT dü+‘·]+#·T≈£î+~. <ë<ë|ü⁄ Á|ü‹
dü+düú˝Àq÷ bòı{ÀÁ>∑|ò” Á|ü‘·´ø£å+>± >±˙, |üs√ø£å+>± >±˙ ø°\ø£yÓTÆq bÕÁ‘· eVæ≤k˛Ô+<äq≥+ n‹X¯jÓ÷øÏÔ ø±ø£b˛sTTHê n~
ì»+. eTq+ {Ï$˝À #·÷düTÔqï ôd’Hé‡ ]b˛s¡Tº\T, yê‘êes¡D ìy˚~ø£\÷ Çe˙ï Ä<ÛäTìø£‘·qT dü+‘·]+#·T≈£îqï bòı{ÀÁ>∑|ò”øÏ
Á|ü‹s¡÷bÕ˝Ò. H˚wüq˝Ÿ ]yÓ÷{Ÿ ôdì‡+>¥ @»˙‡ yê{Ï XÊg dü+ã+<Ûä dü+düú\˝À ôd’‘·+ ñ|üÁ>∑Vü≤+ |ü+ù| dü+πø‘ê\qT
#Ûêj·÷∫Á‘ê\ s¡÷|ü+˝ÀøÏ ‘·s¡T®e÷ #˚j·T≥+˝Àq÷ bòı{ÀÁ>∑|ò” $ìjÓ÷>∑+ ‘·|üŒìdü] ne⁄‘·T+~. yê{Ï Ä<Ûës¡+>±H˚
yê‘êes¡D+ uÛÑ÷>∑s¡“¤+ ˝Àì ì<ÛäT\ñìøÏ ‘·~‘·s¡ $esê\T ‘Ó\TdüTÔHêïsTT.
bòı{ÀÁ>∑|ò” nq>±H˚ ˇø£|ü&ÉT n+<äT˝À s¡kÕj·TqXÊg+, Ä|æºø˘‡ e÷Á‘·y˚T Á|üeTTK bÕÁ‘· eVæ≤+#˚$. ˇø£ÿ

bòı{À≈£î s¡÷|ü$T#˚Ã+<äT≈£î mH√ï |ü]$T‘·T\qTñ|üjÓ÷–+#ê*‡ e#˚Ã~. ñc˛íÁ>∑‘·, ñ|üjÓ÷–+#˚ s¡kÕj·THê\T |ü\T
ø£<ä*ø£\T ø£\dæ mH√ï n+XÊ\T |ü]>∑Dq˝ÀøÏ rdüT≈£î+fÒ >±ì HêD´yÓTÆq ∫Á‘ê\T ãj·T≥≈£î e#˚Ã$ø±e⁄. m\Áø±ºìø˘
s¡+>∑ Á|üy˚X¯+ #˚XÊø£ bòı{ÀÁ>∑|ò” |üÁøÏj·T˝À z ø=‘·Ô $|ü¢e+ e∫Ã+<äì #Ó|üŒe#·TÃ. s¡kÕj·THê\qT ñ|üjÓ÷–+#˚ Á|üÁøÏj·T˝Àì
Çã“+<äT\˙ï b˛sTT πøe\+ yÓ\T‘·Ts¡T ¬øyÓTsêqT Á|üjÓ÷–+#·&É+ #ê\H˚ |ü]dæú‹øÏ Ä<ÛäTìø£ bòı{ÀÁ>∑|ò” ãVüQeTTK+>±
$düÔ]+∫ mH√ï s¡+>±˝À¢ y˚>∑+>± <ä÷düT≈£îb˛sTT bòı{ÀÁ>∑|ò” ˝Òì<˚ ø£wüºeTH˚ ñqï‘· <äX¯≈£î #˚s¡T≈£î+~. Á|üeTTK+>±
ø£ì|æ+#˚ |æø√º]j·T˝Ÿ, (q\T|ü⁄ ‘Ó\T|ü⁄ ` ø£\sY), H˚#·sY, yÓ’˝Ÿ¶˝…’|òt, Ç+&ÉÁdæºj·T˝Ÿ ø√¢»|t bòı{ÀÁ>∑|ò”, >±¢eTsY, yÓ&ç¶+>¥,
m&É«sYf…ÆCŸyÓT+{Ÿ, b˛Ás¡ºsTT{Ÿ, bòı{À»s¡ï*»+, bòı{ÀÁ{≤yÓ˝Ÿ, n+&ÉsY yê≥sY \‘√ bÕ≥T yÓTT‘·Ô+ <ë<ë|ü⁄ 120 $uÛ≤>±\T>±

96 l Ä>∑düTº 2017