Page 32 - bon-dia-aruba-20190216
P. 32
A32 LOCAL
Diasabra 16 Februari 2019
Fundacion Kidneys 297:
‘Un riñon malo nunca por wordo drecha’
saludabel, nada di vet. “Nos
kier conscientisa tocante e
malesa cronico cu tin. Tin 17
pashent cu ta bay e proceso
aki pa dia na Aruba, un total
di 78 pashent na Imsan y na
hospital tin mas pashent cu ta
mas di 150 pashent.
Locual ta ekipo, Sneek ta
splica cu tin Aruba ta bon
prepara, pero no kiermen pa
hende no ta saludabel pa yega
na problemanan asina. “Nos
kier purba conscientisa pa e
cantidad di pashent no subi,
pa motibo cu e subi tin mas
gasto. Nos por saca afo cu tin
problema dokter, lista di es-
pera.”
Ta pa e motibo aki a lanta e
fundacion pa mira importan-
cia di e organo. E ta continua
splica cu mayoria di hende ta
pensa riba e curason, of otro
malesanan mortal cu tin. Si
yega asina leu y no cuida,
tambe por ta mortal.
Sneek ta splica cu e riñon
poco poco ta keda bay atras.
Di 100% e ta keda baha. Con
un persona por ripara cu e ri-
ñon no ta funcionando bon?
Sneek ta contesta cu ora ta
laat caba, no ta ripara di co-
mienso.
E ta continua splica cu ora
mira calculo den orina, pa
motibo cu no ta kibra mas of
un persona ta cuminsa pishi
sanger, e dolor ta fuerte. E
momento ta laat caba, ‘bo a
perde sigur un 20 pa 30% di e
funcion di un di bo riñon, of
di tur dos’. Mester haci test y
logra saca afo.
Sinembargo, Sneek ta bisa
e ta un problema grandi na
ORANJESTAD – Funda- tabata trata cu persona cu di e tin cu keda bay dialyse ‘no cu bida ‘ta beperkt’. “Un per- Aruba. E gastonan ta halto,
cion Kidneys 297 a cum- tempo ey caba tabata dialyse. por haci nada y no tin nada sona riba dialyse mester ta na hopi hende ta sufri di pre-
insa na 2013 pa asina trece “Pero nan a shut down pa otro’. Si e pashent no pasa e e mashin pa 3 ora, e mashin sion, diabetes. Hende no ta
conscientisacion den co- motibo di no tin fondo y no proceso di dialyse, e ta fayece. aki ta laga bo sinti friu, henter bebe awa, nan ta bebe alcohol
munidad di Aruba pa a haya hende pa neem over.” E proceso ta duna e oportuni- e sanger ta sali, bo por wak y e tin di haber con cada per-
locual ta trata e importan- dad pa biba, te ora un trans- e na e buis cu ta saca y otro sona ta alimenta. “Con bo ta
cia di riñon den e curpa El a ripara e importancia pa plante pa un riñon. cu ta hinca e sanger. Pa haci cuida bo curpa tin un efecto
di ser humano. Bon Dia sigui informa ‘en berdad e ta e limpiesa, e pashent ta keda grandi na bo organo. Na e
Aruba a papia cu Miluska algo cu no ta wordo consci- E ta continua splica cu, pa- cansa.” momento cu bo no bebe su-
Sneek, kende ta e presi- entisa hopi’. Sneek ta agrega sobra e pashent no por orina ficiente awa y sin tene cuenta
dent di e fundacion. cu un riñon malo nunca por y no por haci su curpa limpi Un persona su color por na alimentacion, ta riesgo.”
wordo drecha, e mester wor- ya cu e riñonan tabata balans cambia, su apetit ta cambia ‘e Sneek ta bisa cu si come
E fundacion a cuminsa cu un do transplanta. esaki, ‘saca awa sushi’ e ora e ta sclavisa pa e mashin’. Sneek cierto cosnan pa e riñon tin
‘sentimento’ cu no tabata tin pashent bay den dialyse ta e ta remarca cu por haci esaki un trabou grandi. Un ehem-
mucho informacion rond di Sneek a bisa cu na Aruba no mashin ta haci henter e pro- na cas, pero mester ta di mas pel cu el a uza, ta e efecto di
Aruba tocante riñon. Pa mot- por haci transplante, y cu e ceso. “Spoela sanger pa casa limpi, anto e ta rekeri hopi coca cola, cu ta sumamente
ibo cu esun encarga tabata tin pashent mester bay afo. E ta e awa likido, corda cu curpa trabou cu hende ta prefera di grandi pa motibo cu riñon tin
famia cu problema cu e orga- agrega cu tin un lista di espera ta contene mas 60% di awa. djis bay clinica. Nan tin cu cu procesa y parti pa tur or-
no aki, y e kier a transplanta pa wak si ta haya un persona Pues pashent mester tene atende e clinica cada 2-3 dia, ganonan pa haya tambe, pero
su riñon na su omo. compatibel. “Tin biaha e per- cuenta di kico tur e ta come y dependiendo di cuanto likido e no ta saca nada afo; pero ora
sona por, pero tin asina tanto cuanto likido e a bebe.” tin den nan curpa paso nan ta ta bebe awa ta filtra y ta haci
Sneek a bisa cu asina e perso- test pa wordo haci, e ta keda sinti. tur cos limpi. “Caminda cu
na a skirbi un buki, anto ora algo fastioso.” Bon Dia Aruba a puntra coca cola, e tin cu bay bringa
el a caba cu esey, e kier a duna Sneek si e pashentnan por tin Sneek ta bisa un persona cu pa haci limpi kibra sucu y
e buki manera e fundacion cu Pa e motibo ey, un pashent un bida largo. E ta contesta ta haci dialyse mester come manda aki aya.”