Page 12 - ANTILL DGB

12 Antilliaans Dagblad Zaterdag 6 oktober 2018
Opinie

OPINIE Dia di autonomia? verlopen alvorens het zover was;
(8) Op 17 maart 1948, één dag
et idee om 10 oktober voor het verdagen van de RTC,
uit te roepen tot ‘dia di heeft de Tweede Kamer met
H autonomia’ getuigt niet grote meerderheid ingestemd
alleen van een cultuur van ge- met wijzigingen in de Staatsre-
brek aan belezenheid, maar gelingen. Hiermee werd de
tevens is het regelrechte ge- basis gelegd voor meer autono-
schiedvervalsing. Het idee om mie en voor een evenrediger
10 oktober om te dopen tot dag verdeling van de politieke
van de autonomie is de facto de macht binnen het gebiedsdeel
bevolking voorliegen dat ze op Curaçao; (9) Met de grondwets-
10 oktober 2010 hun autono- wijziging van 1948 werd de
mie hebben gekregen. Nothing vorming van een nieuwe struc-
could be further from the truth. tuur van het Koninkrijk niet
Hiermee maken we ons ook slechts grondwettelijk mogelijk
volkomen belachelijk naar de gemaakt, maar zelfs geboden;
buitenwereld toe. Het bevestigt (10) De Interimregeling voor de
nogmaals waarom veel politici Nederlandse Antillen werd op
hier op Curaçao niets hebben 28 september wet, maar werd
begrepen van het Romeinse pas in februari 1951 volledig van
gezegde Historia Magistra Vi- kracht. De Interimregeling
tae. werd op Curaçao als een beslis-
Het uitroepen van 10 oktober sende stap naar autonomie
tot dag van de autonomie is ook begroet (op Aruba niet); (11) Op
een klap in het gezicht van 15 december 1954 werd het
allen, die vanaf de jaren dertig Statuut door koningin Juliana
van de vorige eeuw, zich heb- plechtig bevestigd in de Haagse
ben ingezet voor de autonomie Ridderzaal. Het Statuut vormde
van de eilanden die toentertijd het sluitstuk van het streven
samen nog het gebiedsdeel naar meer autonomie, dat met
Curaçao en onderhorigheden name op Curaçao en Aruba al
vormden. Dan gaat het onder vanaf de jaren dertig leefde, en
anderen om de heren J.H. Een delegatie onder leiding van Dòktor Da Costa Gomez (derde van links) gaat naar Nederland. het in 1942 ingezette proces van
Sprockel, A.G. Statius-Muller, dekolonisatie.
Henny Eman, Efraïm Jonc- daarbij steeds duidelijker aan de bracht’, gebezigd omdat hij de hankelijkheid had uitgeroepen, Het Statuut is sindsdien de
kheer aangevoerd door Moises orde gesteld en zouden in de verzekering had van de Neder- hetgeen in Nederland als een hoogste wettelijke regeling van
da Costa Gomez, de absolute naoorlogse periode (1945-1954) landse premier Beel en alle mokerslag is aangekomen; (7) het Koninkrijk; (12) Het Statuut
leider van de autonomie van het de agenda gaan bepalen. Het grote fracties, dat wettelijke Uiteindelijk zou de Ronde Tafel introduceerde wat de grondwet
gebiedsdeel Curaçao. eerste betrof de wens van auto- inhoud zou worden gegeven Conferentie (RTC) pas in janua- van 1948 op grond van de uit-
Hier enkele historische feiten nomie en het tweede de onder- aan de politieke wensen van het ri 1948 van start gaan. Het was komst van de RTC van 1948
op weg naar de autonomie. (1) linge verhoudingen tussen de gebiedsdeel Curaçao; (6) De in deze conferentie dat voor het reeds had vastgelegd: een nieu-
De Tweede Wereldoorlog, met eilanden (met name die tussen rijksconferentie met als doel het eerst de naam ‘Statuut’ voor een we rechtsorde waarin de landen
name de bescherming van de Aruba en Curaçao); (3) De be- dekolonisatieproces, werd ver- nieuwe regeling werd genoemd elk zelfstandig de eigen belan-
Benedenwindse Eilanden door noeming (door de Nederlandse traagd door het feit dat Indone- en wel door Da Costa Gomez. gen behartigen, zich op gelijk-
de geallieerden was een duide- regering in ballingschap in sië in augustus 1945 de onaf- Er zouden echter nog zes jaar waardigheid verplichten tot de
lijk bewijs dat de gezagsverhou- Londen) van Da Costa Gomez verzorging van de
dingen tussen Nederland en tot lid van de Buitengewone gemeenschappelijke aangele-
zijn kolonies na de oorlog niet Raad van Advies in 1942, werd genheden en elkaar wederkerig
op dezelfde wijze in stand kon- door de Statenvoorzitter begroet bijstand te bieden. Dit alles op
den worden gehouden; (2) De als ‘de eerste daad van mede- basis van vrijwilligheid.
elite van de eilanden die toen de zeggenschap’. Politieke partij- Het streven naar autonomie
Kolonie Curaçao en onderhorig- vorming versterkte de roep om voor Curaçao en het bereiken
heden vormden (Curaçao, Aru- autonomie, met name bij de van dat streven heeft dus niets
ba, Bonaire, Saba, Sint Eustati- Democratische Partij (DP) en te maken met de datum van 10
us en Sint Maarten) oriënteer- de Katholieke Partij, waardoor oktober.
den zich toen voornamelijk op een breed draagvlak ontstond
een toekomst met Nederland. voor het streven naar autono- Gedion Isena is voorzitter van het
Twee vraagstukken werden mie; (4) Op 10 mei 1941 ver- Institute for Historical Research
klaarde koningin Wilhelmina in and Education (IHRE). Hij is
haar rede dat het ‘Mijn bedoe- historicus en heeft Economische
ling is, dit beginsel (aanpassin- Sociale Geschiedenis (ESG) gestu-
gen van het staatsbestel, red.) deerd aan de Vrije Universiteit in
eveneens toe te passen met Amsterdam.
betrekking tot de aanpassing
van de structuur der overzee-
sche gebiedsdelen en de bepa- De ondertekening van het Statuut in 1954. Staand Efraïm Jonckheer
ling van hun plaats in het Ko- (DP) en zittend Dòktor Moises da Costa Gomez (PNP). Bronnen
ninkrijk’. De koningin beloofde Kasteel, A. - De Staatkun-
ook dat er hierover een rijkscon- dige ontwikkeling der
ferentie zou worden gehouden; Nederlandse Antillen.
(5) In juni 1946 vertrok de Cu- ’s-Gravenhage, Bandung
raçaose delegatie met een petitie 1956.
naar Nederland. De Curaçaose Reinders, A. - De politieke
Statendelegatie (de ‘Autonomie- geschiedenis van de
commissie’) onder leiding van Nederlandse Antillen en
Da Costa Gomez diende in TE KOOP TE KOOP Aruba. Walburg Pers,
Nederland de belangen van dit Te Willemhoyerstraat 65, Zutphen 1993.
staatsdeel voor te staan. Op 27 Mechelse Brievengat Oostindie, G. en Klinkers,
juni benadrukte Da Costa Go- Herder I. - Knellende Koninkrijks-
Al in de jaren veertig versterkte mez ‘dat er zo spoedig mogelijk Met 3 enting, 3 sl.k., 1 bad.k. zitk., eetk., banden. Het Nederlandse
de roep om autonomie, met een verantwoordelijk bestuur in 2 mnd oud keuken, washok, dekolonisatiebeleid in de
name bij de Democratische Curaçao wordt georganiseerd Naf. 500,- ruime voorbalkon. Caraïben, 1940-2000.
Partij (DP) van Efraïm Jonckheer en autonomie voor de eilanden’. Voor info Apptement in constructie Deel I, 1940-1954. Amster-
en de Katholieke Partij. Op de Bij aankomst op Hato werd 528-8337 Naf. 150.000,- dam University Press,
foto Efraïm Jonckheer. door Da Costa Gomez de leus, Tel.: 736-6423 / 561-1972 Amsterdam 2001.
FOTO NATIONAAL ARCHIEF ‘wij hebben autonomie meege-