Page 32 - BNDIA ARUBA
P. 32
A32 LOCAL
Diahuebs 28 Februari 2019
Papiamento como idioma di instruccion y muchanan di diferente cultura
ORANJESTAD – Papia- des, mayoria di e muchanan cu e ta lesa bunita, pero si e gun Jie- Sam- Foek esey ta materno, ‘esey ta e base’.
mento como idioma ma- cu ta atende e scol ta di na- no compronde, toch ta keda crea un resistencia emocio- “Ora tin e fundeshi di esun
terno den e parti di ense- cionalidad di Latinoameri- un problema.” nal, ‘Hulandes ta fastioso’ materno, ta siña un otro idi-
ñanza di Aruba ta bira cano, unda nan idioma cu ta oma mas facil.”
oficial. Bon Dia Aruba a domina ta Spaño. E scol mes- Den caso cu mucha lesa buki Hulandes ta keda den pres-
tene un entrevista cu Gina ter a busca un assistent pa por na un idioma cu ainda no ta encia den enseñanza di E mandatario tambe a bisa cu
Jie-Sam-Foek, coordina- splica e les na e muchanan na domina bon, e ta splica con e muchanan manera un vak, Hulanda ta cambiando, ‘hopi
dor di biblioteca nacio- Papiamento. ta drenta den su cabes pa e sa mescos cu Spaño y Ingles. “E opleiding ta na Ingles’. E ta
nal Aruba, kende a splica kico e ta lesando, ‘tur esey ta mester tin e facilidad manera agrega e motibo ta studiante
tocante lesamento den e “A pesar cu e mucha su idi- pone un blokeo’ cual segun scucha tur caminda, pone ca- internacional ta bayendo Hu-
diferencia di cultura cu oma materno ta na Spaño, Jie-Sam-Foek, ta pone cu e nal unda nan por tende e Hu- landa sin cu nan sa e idioma y
tin na Aruba pa locual ta nan por compronde y papia mucha ta bisa ‘lesamento na landes pa nan impone mas di ta logra pasa nan estudio sin
trata idioma. Papiamento mucho mas lihe, Hulandes ta vies’. esey. Programa pa mucha cu ‘ningun problema, e ta conta
y pa nan e ta mas facil cu Hu- nan por mira idioma di otro pa nos tambe’.
Sra. Jie-Sam-Foek ta bisa e cu landes. Nan ta siña e idioma Jie-Sam-Foek ta bisa cu ta manera.”
locual e ta haya interesante manera nan di dos idioma, crea un bruhacion den e mu- Jie-Sam-Foek ta bisa cu e
den diferencia di cultura na no tur ta domina mesun bon, cha. “Si di chikito e ta lanta Sinembargo, Jie-Sam-Foek ta idioma ta haya tiki balor, pa e
Aruba, ta cu e nacionalidad pero miho cu Hulandes”, e y no tin hende ta papia Hu- bisa cu e ta compronde cable motibo tin studiante di Aru-
cu ta bin biba nan a Aruba assistent di scol basico a spli- landes cune den bario, con ta den e sector priva, y e no ba ta cambia pa universidad
anto nan tabata cay den ense- ca. e mucha aki ta bay practica e ta algo cu cay bou di gobi- internacional ‘mas custuma
ñanza Hulandes, na cas e idioma? For di tempo atras, erno anto no tin control di na Ingles’. E ta remarca cu
mucha ta haya e idioma sea Sinembargo, Jie-Sam- Foek ora cable a bin, un canal na esey, pero ‘como resultado, e desaroyo di Hulandes ta
ta Spaño, Chines, Portugues, ta agrega cu e situacion di idi- Hulandes so tin. Awo tin Hulandes ta keda den e back- chikito. “E ta bin tambe cu e
entre otro. oma ta relata con e lesamen- pakete. Pero muchanan no ground’, agregando cu e no ta lesamento no ta un custum-
to ta na Aruba. “Esey ta mi ta custuma di wak programa biba manera e tres otro idi- ber aki na Aruba, si ta pone
E ta splica cu e mucha por cay punto, nos sistema na biblio- apto pa nan edad den e idi- oma. e mucha desde chikito for
un tiki mas atras cu esunnan teca pa categorisa e material ta oma. Un cos ta pone den for- di bariga mes lo ta bon, pero
di su mesun klas, y ta ‘inte- uno. Pero den e enseñanza ta ma mas agradabel y leuk pa Bon Dia Aruba a puntra esey no ta sosode.”
resante con ta deal cu esey’. un otro. Muchanan ta acerca e mucha por familiarisa cu minister di enseñansa, Rudy
Jie-Sam-Foek ta referi cu den cu e sistema di nan, pero na idioma placentero y por sinti Lampe si cambia e parti cu El a continua cu e discusion
klas of e scol por trece un Biblioteca e sistema ta dife- mas.” Papiamento lo bira oficial, tin di e idioma y lesamento. “E ta
problema. Un klas ta forma rente.” studiante cu ta bay Hulanda keda confuso, pa motibo cu
di yen nacionalidad cu mas E ta continua splica prome anto pa motibo cu no ta do- ta fastioso pa obliga e mucha
mucha di Aruba mes. Si nan Un punto cu el a menciona cu esey tabata puro canal di mina idioma ta scoge un es- lesa, pero si no haci e, e mu-
duna les na Hulandes, con ta e lesamento tecnico cu ta Venezuela, anto hende tabata tudio na Ingles. E cambio aki cha tampoco ta lesa. E situa-
esey ta bay? “E ta un prob- carga nivel di con e mucha compronde e Spaño; despues lo yuda? Lampe a contesta cu cion ta keda. Pero ora e mu-
lema compleho”, Jie-Sam- por lesa, of pronunciacion di Ingles, unda cu awendia e ta e ta yuda, ‘mirando cu e in- cha drenta scol, e sistema di
Foek ta bisa e palabra ta bon, pero ora di bisa cu muchanan ta papia novacion den enseñansa’, ta lesamento ta bira cu ta obliga
puntra e mucha kico e pal- miho e Ingles pa motibo cu ta cu nan ta kere ta bay domina e mucha lesa un lista di litera-
Bon Dia Aruba a haya splica- abra of e frase kiermen, nan wak e tur caminda, pelicula, e Hulandes miho pa motibo tura”, Jie-Sam-Foek a splica.
cion di un assistent cu a duna no sa con pa interpreta bon, comics y otro programanan, cu ta bay siña e Hulandes
ehempel di un scol basico, ‘e mucha ta keda manera, ta un sentimento cu mucha como idioma stranhero y no
unda cu e meneer ta Hulan- kico esey ta nifica?’. “Por ta ta considera Ingles ‘cool’. Se- como metodo di un idioma