Page 30 - BNDIA ARUBA
P. 30
a30 ciencia & tecnologia
Diabierna 4 OctOber 2019
Prome vuelo di baby Condor na Utah
Bishitantenan siman pasa a tura cu proposito di crianan E mama a nace na 2006 den
mira e prome cria exitoso di of tene nan den zoologico. zoologico di San Diego, y e
e parke habri su halanan y sali tata a ‘hatch’ na 2009 na Boi-
di e cueba di su neishi riba Sikiera dos otro cria a nace na se, Idaho, prome cu a liber’e.
un klif cora, den un bista cu a parke na Utah, pero a muri Nan a nace como parti di un
keda confirma pa biologonan prome cu nan tabata sufici- programa cu a cuminsa den
di e parke. Tim Hauck, kende entemente grandi pa bula. añanan 1980 despues cu e
ta maneha e programa di re- Park Rangers a duna e baby cantidad di Condor di Cali-
introduccion di Condor pa e sobreviviente e apodo ‘1K’, fornia salvahe tabata apenas
grupo The Peregrine Fund, a pasobra e tabata e di mil baby 22. A captura e Condornan
describi e vuelo di e Condor, Condor cu a sali di e esfuerso salvahe y tene nan captivo
di 4 luna y mey di edad, como pa boost e poblacion. pa nan siguridad y a lansa e
‘un caida controla’. programa di criadero involu-
“Nos tabata anticipando esaki crando agencianan guberna-
E poblacion sobreviviente di henter berano, y nos ta emo- mental, organisacionnan pri-
Condor di California awo ciona pa mira e baby continua va, ciudadano y biologonan.
ta conta cu mas di 500 indi- siña con pa bula”, segun voc-
SALT LAKE CITY (AP) — extinsion, un baby Condor viduo, cu mas di mita di e ero di parke Eugene Moissa. “Ta un logro hopi special pa
Den un señal cu Condor a bandona su neishi y haci parhanan cu halanan di 3m e programa di re- poblacion”,
di California ta haciendo su prome intento pa bula bibando salvahe den un area E mama y tata di e baby Con- Hack a bisa. “Ta un recordato-
un ‘comeback’ den bida den Zion National Park incluyendo Arizona, Cali- dor ta e unico par cu cria iden- rio pa tuma tempo pa celebra
salvahe tres decada despu- na Utah. fornia, Utah y nort Mexico. tifica den e parke, y ta calcula e victorianan chikito, pero cu
es cu casi nan a bay den Otro Condornan a ser cap- cu nan ta hunto pa dos aña. ainda tin hopi pa haci.”
Volcan activo ta cuna pa baby zeehond
ANCHORAGE (AP) — segun Tom Gelatt, kende ta
Poblacion di zeehond lidera un grupo di NOAA A mira zeehondnan na Bogo-
‘northern fur seal’ di Alas- Fisheries cu ta studia e zee- slof pa prome biaha na 1980,
ka, pa tres decada ta cla- hond aki. Cientificonan fed- y investigadonan di NOAA
sifica como agota, pero e eral a bishita e isla na augus- ta check periodicamente. Na
mamiferonan marino ta tus. 2015, biologonan a calcula
apareciendo den cantidad un crecemento anual di ap-
cada bes mas grandi den Mayoria di e casi 1.1 miyon enas 10%, esta 28mil puppies
un sitio improbabel: un di northern fur seal ta haya riba e isla. E calculo di 2019 ta
isla chikito cu ta forma e nan puppies na oost di lama como 36mil puppies, segun
tip di un volcan activo bou di Bering. E animalnan ta Gelatt. Cuminda den e awa
awa. biba den ocean for di novem- profundo cerca di e isla por ta
ber te cu juni, y subi tera den un factor.
Buraconan na Bogoslof Is- berano pa duna luz y cria nan
land ta continua di saca lodo, puppies. E zeehondnan ta come cala-
huma y gasnan sulfurico, dos mar (inktvis) y northern
aña despues cu un erupcion a Pero pakico e zeehondnan aki smoothtongue, un pisca di di luganan di come na win-
saca nubia di as den caminda a scoge Bogoslof riba decenas lama profundo cu parce un ter sur di Aleutians, posible- Mirando cu tin menos zee-
di jetliner pasando riba lama di otro Islanan Aleutian in- smelt. mente permitiendo e puppies hond na St. Paul Island, e
di Bering. Sinembargo, ma- habita, no ta conoci. yega e luga cu menos riesgo crecemento di poblacion
manan di northern fur seal Hembranan cu puppies riba di tormenta di Bering. na Bogoslof ta significativo.
ta haya e beachnan rocoso di E poblacion di northern fur Bogoslof ta bolbe di busca “Excluyendo otro erupcion
e isla perfecto pa duna luz y seal na lama di Bering ta cuminda mas lihe cu otro A diferencia di zeehondnan catastrofico cu por cambia e
cuida nan puppies. como 635mil, cu nan luga mamanan, posiblemente per- cu no tin horea, northern fur geografia di e isla, tin sufici-
di cria principal ta St. Paul mitiendo nan puppies ricibi seals, manera sea lions, tin ente espacio pa hopi mas zee-
“E crecemento di poblacion Island, 390km nort west di mas cuminda y stop di bebe horea. Nan a wordo yama pa hond riba Bogoslof”, Gelatt a
di northern fur seal riba Bo- Bogoslof. Otronan ta biba na lechi ora nan ta mas grandi. nan lana: nan tin como 60mil conclui.
goslof ta extraordinario”, California, y Rusia. Bogoslof tambe ta mas cerca cabey pa cada cm2.
Biologo marino ta suplica pa plan di conservacion di dugong
BANGKOK (AP) — Un land pa agilisa plan di peliger, despues cu nan Thai. social. El a fayece dos luna
biologo marino renombra conservacion pa dugong, cantidad di morto pa e pasa a pesar di cuido inten-
a urgi gobierno di Thai- un mamifero marino den aña aki den awanan Thai Thon, kende a sirbi den e sivo, y ta pensa cu su morto
ya a alcansa un record di comite gubernamental pa de- tabata pa shock y consumo
21. saroyo y medio ambiente, ta di plastic. A haya un cantidad
bisa cu un master plan di tres grandi di desperdicio plastico
Thon Thamrongnawasawat aña pa conservacion di du- den su intestino, cual a con-
a bisa riba su pagina di Face- gong ta sperando aprobacion duci na infeccion di sanger y
book cu a haya e restonan di Gabinete. gastritis.
di un dugong diamars na e
provincia di Krabi. E hembra E plan yama ‘Marium Proj- Dugongnan ta un especie di
hoben aparentemente a hoga ect’, yama pa e nomber duna mamifero marino similar na
despues di a keda pega den na un baby dugong rescata, un manatee, y por crece te
un net di pisca, un menasa kende a bira celebra na Thai- hasta 3.4m di largo. Nan ta
comun pa e animalnan. land despues cu imagennan lista como un especie vulner-
di veterinario brasando y ali- abel pa International Union
Expertonan ta kere cu tin ap- mentando e cu lechi y yerba for Conservation of Nature y
enas 250 dugong den awanan di lama a plama riba rednan protegi bou ley Thai.