Page 8 - MIN ON_Neat
P. 8
Awe tin examen di Papiamento pa studiantenan di HAVO
Monday, 08 May 2017 07:53
Comparti
Awe dialuna mainta, cuminsando for di 7:30am, un total di 100 alumno di Colegio Arubano y Colegio
San Nicolas lo haci e prome examen di idioma papiamento na nivel di HAVO. Awe como tal ta un dia
historico y masha importante pa tur docente y otronan cu tabatin e vision cu un dia "Papiamento" lo
alcansa e nivel aki den nos sistema educacional.
.A aproba e ley di idioma oficial na aña 2003, locual ta encera cu pa prome biaha den historia di Aruba,
Papiamento y Hulandes a bira idioma oficial. Prome cu esey ningun di nan dos no tabata oficial na
Aruba. Na Hulanda mes Hulandes a bira oficial na 1995. Na Corsou y Boneiro, Papiamento a bira oficial
4 aña despues, esta na 2007. Den e añanan cu a sigui a haci hopi trabou respecto Papiamentotanto como
materia den enseñansa como e idioma nacional. Na mayoria scol catolico, enseñansa tabata na
Papiamento. E scolnan di Gobierno tabata na Hulandes. Rond di aña 1900 a bin ripara na Corsou cu
enseñansa, specialmente na Hulandes, no tabata exitoso. Tabatin hopi discusion tocante e uzo di idioma
di instruccion na scol. Varios maestro, pastoor, y tambe Parlamentario Hulandes, tabata propaga
Papiamento como idioma di instruccion. Tabatin varios proposicion pa enseñansa bilingual tambe. E
proposicion di Hamelberg na aña 1897, tabata pa duna enseñansa na Papiamento prome y duna les di
Hulandes via Papiamento den e dos klasnan mas halto. E tabata di opinion cu e muchanan mester siña
lesa y skirbi bon den nan propio idioma, prome cu nan por siña un idioma straño. Despues di varios aña
di discusion, e ordenansa di 1935 a drenta na vigor. Pa e scolnan na e islanan ABC bin na remarke pa
subsidio di Gobierno, nan mester a cuminsa uza Hulandes como unico idioma di instruccion. Esaki a
pone cu enseñansa na Papiamento tambe a yega na su final e tempo ey.
Awendia, e situacion ta un tiki diferente. Despues di varios decada, Papiamento a bolbe den scol.
Despues di a ofrece varios estudio di Papiamento Grado Tres, na augustus 2002 a cuminsa cu un estudio
di Papiamento Grado Dos na Instituto Pedagogico Arubano (IPA). Aki varios persona a haya formacion
como docente di Papiamento. Despues cu e grupo aki a caba cu exito a sigui un estudio di Bachelor
Papiamento. Actualmente tin un grupo di docente di Papiamento a caba Master in Education, Language
and Literature of Papiamento na University of Curacao cu a inicia na september 2013. Na augustus 2003,
Papiamento a drenta enseñansa secundario EPB, MAVO, HAVO klas 1-2-3, VWO klas 1-2-3 y enseñansa
avansa profesional EPI, IPA. Papiamento como materia ta sosteni principalmente pa e metodo didactico
"Cristal". E siguiente aña escolar nobo 2015-2016, Papiamento lo sigui como materia den HAVO y VWO
klas 4 y consecuentemente te final pa bira un materia di examen. Otro desaroyo den Enseñansa rond
idioma Papiamento ta e Proyecto Scol Multilingual cu a keda implementa na augustus 2008 na scol
preparatorio piloto. Actualmente Papiamento tanto como lenga di instruccion como materia hunto cu
Hulandes, Inglesy Spaño ta den klas 3 di enseñansa basico den 2 scol basico piloto.