Page 31 - bon-dia-aruba-20190423
P. 31
A31
LOCAL Diamars 23 aPriL 2019
Juliet Carvalhal di Impact Blue:
‘Micro plastic ta den nos cuminda y bestia’
ORANJESTAD – Den un stakeholder den sector priva.
reciente entrevista cu Ju- E board director ta esunnan
liet Carvalhal di Impact cu a sponsor, anto tur e spon-
Blue, a splica tocante e ex- sor ta riba e board, cu ta haci
pedicion cu e lo participa pa e proyecto ta posibel. E
aden pa check e medida partnernan di estudio den e
di plastic rond di mundo, fundacion.
y tambe e daño di e micro
plastic den medio ambi- Bon Dia Aruba a puntra sra.
ente. Carvalhal ki otro producto
nan ta enfoca cu tambe ta
Impact Blue ta bay tin un in- causa daño den naturalesa.
vestigacion di un proyecto cu Tin persona cu ta tira otro
lo tuma luga fin di november. material, cosnan pa sigui su-
Un expedicion. E proposito sha. Con por trece cambio pa
di e organisacion, nan tin 6 evita otro material y proteha
aña cu un barco di bela, cu naturalesa den futuro?
nan ta haciendo diferente
expedicion na varios luga, Sra. Carvalhal ta contesta cu,
pa asina midi e plastic, mi- como fundacion, nan ta tene
cro plastic, e ta conoci como un estudio independiente pa
‘Citizen Science Project’. mescos nan a ‘tackle’ e pro-
hibicion contra uza saco di
Den e proyecto ta participa plastic. nan ta bay haci un
diferente Universidad, un di analisis y seccion pa yuda
nan ta University of Georgia identifica otro reto pa wak
hunto cu Jenna Jamback, cu kico nan por haci cu esey.
ta haci estudio pa midi tur e
plastic cu ta wordo produci Sinembargo. e ta bisa cu pa e
na mundo. “E 79% cu ta pro- ley nobo cu ta biniendo, pa
duci for di 1950, 79% land- traha hunto cu stakeholders,
fills y ambiente. Casi 80% di plastic ‘ta malo pa nos me-
henter plastic ever basa riba dio ambiente’. E ta bisa cu
esey e mesun doctor ta tra- tin otro substitucion cu nan
hando cu organiscion expe- tin den nan mercado. “Mi ta
dition pa cualkier sample cu kere cu nos tin cu haci e cam-
nan tuma riba nan biahe e bio ey, pa wak con ta haci esey
ta wordo manda pa analis pa aceptabel. Con nos por trece
Universidad di Georgia. cambio trahando den sector.”
Esaki ta su di 6 aña cu e ta E ta continua splica cu su pa-
ocupa haciendo expedicion sion ta e plastic. E ta agrega
na e Pacifico. E ta hacien- cu na mundo, plastic ta algo
do su di tres trip pa Caribe. den crisis, pa motibo cu esaki
“Nos ta bin Aruba, mi mester ta kibra den parti chikito y
a pasa un proceso di aplica- nan ta dura mas di mil aña pa
cion, anto mi a wordo acepta desintegra completamente.
pa un crew di puro hende “Aunke bo no ta wak nan, nan
muhe. Tin 10 persona fiho ba lo participa pa tambe col- labora den e proceso. Bonaire, y tin actividad cu ta t’ey y nan ta keda eynan. E ta
riba e boto, cada 2 aña nan ta ecta data di e nano plastic cu “Tin contacto, pero e idea trahando cu organisacion lo- importante pa nos bira con-
bay rond di mundo.” micro plastic den awa. Tambe principal ta pa traha hunto cal ora yega Aruba, y tambe lo sciente con esey ta afecta nos
cu ta trahando cu varios fun- y wak kico e awa tin. Nos ta tin actividad cu nan lo anun- sistema. E nivel micro plastic
Sra. Carvalhal ta bisa cu Aru- dacion y departamento pa co- wak e lama cu ta cla y limpi, cia aki par luna. ta bayendo den nos cuminda
pero simplemente nos no sa y nos ta comiendo plastic den
ki sorto of cuanto micro y Sra. Carvalhal ta bisa cu Im- nos tera y animal”, sra. Carv-
nano plastic tin den nos lama. pact Blue a wordo lanta como alhal a finalisa bisa.
Den ultimo aña cu nos a bay, un colaboracion di diferente
no tabata tin ningun caminda
cu nan no a haya plastic den
awa den nos ocean”, sra. Car-
valhal ta splica.
E idea di e ciencia aki ta cu ta
bay haci e den boto, y pa Aru-
ba su organisacion di Impact
Blue lo sigui traha, pa asina
sigui tuma medida di e micro
plastic pa e añanan binidero,
pa por sa di unda e plastic ta
bin
Segun sra. Carvalhal ta bisa
cu locual tin cu haci despues,
basa riba e data cu nan colecta
den nan biahe, ta keda priori-
dad. E biahe lo tuma luga dia
29 november y lo yega Aruba
pa 9 december. Nan lo pasa