Page 22 - BNDIA ARUBA
P. 22
A22 bistA politico
Dialuna 5 november 2018
Parlamentario Alan Howell (POR):
‘Tur parlamentario a sostene e mocion pa examen di trafico escolar
wordo haci na Papiamento entrante otro aña’
ORANJESTAD - Dia 1 di examen haci pa wak e cono-
november 2018 tabata un cemento di e muchanan pa cu
dia hopi special pa Aruba, reglanan di trafico y no nan
parlamento unanimam- conocemento di Hulandes, lo
ente a aproba e ley di or- por spera un miho resultado
tografia di Papiamento. E ora esaki wordo haci den nan
dia aki tambe un mocion lenga materno, ademas cu
presenta pa parlamentar- nan lo por aplica esakinan na
io di POR, Alan Howell a un miho manera ora nan mes
haya e sosten di tur frac- forma parti di trafico.
cion den parlamento.
Teniendo na cuenta e pun-
Ta trata aki di un mocion pa tonan ariba menciona, unani-
e examen di trafico cu nos mamente parlamentarionan
muchanan ta haci na scol a sostene e mocion di Alan
wordo realisa na Papiamento Howell pa den aña 2019 e
y no na Hulandes. examen di trafico wordo haci
Howell a yega di haci dife- na Papiamento.
rente estudio riba e tema y E parlamentario di POR a
for di esakinan por conclui gradici tur parlamentario di
cu nos muchanan lo com- MEP, AVP, RED y POR pa
pronde e preguntanan miho sostene y vota na fabor di e
y lo por tin un resultado final mocion aki. El a indica cu
mucho mas halto si e examen durante e reunion publico aki
aki wordo haci na nos idioma por a wak cu a reina un union
Papiamento. entre tur parlamentario y cu
lo ta ideal pa esaki continua,
Na e momentonan aki e uni- special y e dos scolnan den e unda ta traha uni na bienestar
co scolnan cu ta traha examen proyecto piloto multilingual di Pais Aruba. “Together we
na Papiamento ta e scolnan y mirando cu ta trata di un can make it better”.
Parlamentario Shailiny Tromp-Lee (MEP):
‘Hopi hende ta machica Papiamento cu un cantidad di palabra na Ingles
y Hulandes durante cu nan ta papia nos idioma materno’ (parti 2)
ORANJESTAD - Parlamentario Shailiny guyoso di dje. Mayornan tin e tarea principal pa ga- • Mester delibera riba ampliacion di e lista di pa-
Tromp-Lee den su discurso relaciona cu trata- rantisa cu e Papiamento den tur sentido di palabra labra
mento di e ley di Ortografia di Papiamento ta keda traspasa pa nos siguiente generacion. Gobi- • Mester percura pa bin cu un diccionario di Pa-
a vocifera tambe su pensamento pa loke ta e erno tin e deber pa mas pronto cu ta posibel bin cu piamento
uzo di nos idioma materno caminda el a trece un plan nacional pa loke ta trata nos idioma. Com- • Mester institui un instituto di idioma
padilanti cu lamentablemente, pa motibo cu ercio y prensa mester duna atencion special na nos • Mester enfoca riba e echo cu Papiamento ta
mayoria di nos no a siña nos mes idioma den dushi Papiamento. Hopi biaha nos mester constata mas cu ortografia
nos sistema di enseñansa, nos ta kere cu nos cu propaganda, promocion, foyeto di informacion
por machica nos idioma Papiamento manera etc. aki na Aruba ta na Ingles. No por laga prensa Pa loke ta trata e ampliacion di e lista lo ta conse-
nos ta haya ta bon. afo, pasobra diariamente nan ta esunnan cu mas ta habel, mirando e proceso, pa tin un comision cu a
influencia y tin un impacto ariba e bon uzo di Pa- base structural ta traha riba esaki y ta presenta un
Hopi hende ta machica Papiamento cu un cantidad piamento di nos pueblo. Y con nan por haci esaki? lista amplia of ahusta cada 5 aña. Kico minister ta
di palabra na Ingles y na Hulandes durante cu nan Door di duna e bon ehempel, skirbi’e y papi’e cor- pensa riba e sugerencia aki?
ta papia nos idioma materno. Esaki ta un di e peli- ectamente. Atencion special sra. Tromp-Lee kier
gernan cu Papiamento ta coriendo awor, banda di e duna na nos profesionalnan hoben cu ta cuminsa Sigur pa loke ta trata e punto di instituto di idi-
fenomeno cu tin hopi bou di nos hobennan cu ni traha na Aruba den un funcion publico. Si bo no ta oma sra. Tromp-Lee ta kere ta algo cu gobierno
sikiera kier sigui papia Papiamento. Y tin un grupo uza nos idioma Papiamento ora bo ta papia Ingles, mas pronto posibel mester cuminsa traha riba dje.
grandi di hoben actualmente cu ta papiando Ingles Hulandes of cualkier otro idioma cu bo ta domina, Tambe e parlamentario kier a puntra si gobierno ya
cu otro riba caya y na scol. ban tambe percura di keda un profesional ora bo ta caba ta trahando ariba un maneho nacional di idi-
uza bo mesun idioma Papiamento. oma? Si e contesta ta No, si minister por informa
Esaki ta un di e motibonan pakico nos mester insti- pa ki tempo ta bay cuminsa traha ariba esaki?
tui bek e Comision di Standarisacion di Papiamen- Sra. Tromp-Lee no tabata tin pregunta ariba e con-
to di Aruba. Den añanan ’70 tabatin e Comision cepto di ley, mirando cu esaki a keda atendi debi- Sra. Tromp-Lee a termina bisando cu awe nos ta
Standarisacion di Papiamento (KPS) cu tabata con- damente durante e reunion na augustus cu algun trata e parti di ortografia, pero idioma no ta ortogra-
sisti di Papiamentistanan di Aruba, Boneiro y Cor- di esunnan cu a traha riba dje. Si el a haci uzo di fia so, idioma ta hopi mas. Idioma ta e uzo corecto
sou, kendenan hunto tabata traha riba e standarisa- e oportunidad pa comparti cu minister e sugeren- di frase, uzo di dicho y proverbio, expresa bo mes
cion di palabranan na Papiamento. Y ainda nos tin cianan cu e grupo aki a duna pa loke ta trata nos pa medio di literatura (poesia, storia, etc.) y asina
algun experto pionero di Aruba cu ta na bida, na relacion cu nos dushi Papiamento y alabes puntra por sigui menciona. Esaki ta solamente pa duna un
ken lo por pidi conseho con pa lanta e comision aki minister con e ta pensa di por bay atende cu e sug- indicacion fuerte cu tin hopi, pero hopi mas trabou
pa sigui cu e trabou asina importante y necesario. erencianan aki. Cu miras pa futuro e grupo a indica pa realisa, principalmente den nos enseñansa.
e siguiente puntonan di prioridad despues di apro-
P’esey sra. Tromp-Lee ta spera di curason cu cada bacion di e ley di ortografia, esta: Sra. Tromp-Lee a termina su discurso den Parla-
un di nos realisa cu Papiamento ta nos mester • Mester traha ariba e parti di conscientisacion y mento cu e palabranan di Vicente Ras: ‘Gusta di
cuid’e, proteg’e y mas cu tur cos nos mester ta or- informacion otro, aprecia y cuida loke ta di bo!’