Page 8 - AWEMAINTA
P. 8
8 AWEMainta Diabierna, 28 December 2018
Ilegalidad di antes riba lama no ta manera esnan di awendia
Tin mas peliger
TIN hopi enfoke riba hendenan di pazuid. Kustwacht ta tene cuenta
cu awendia e grupo aki, no ta e mesun grupo cu tabata bin antes pa
nos isla.
Segun Randy Paskel, Hefe di Kustwacht punto di Sosten Aruba, algun
aña pasa tabata topa botonan cu indocumentadonan den dje.
Awor tin cu paga hopi tino. Cada boto cu topa eyfo, mester tene
cuenta cu no solamente tin hendenan indocumenta riba dje.
Por tin criminalnan riba dje, armanan cu ta bin aden y tambe trans-
porte di droga cu ta bon hunto cu e transporte di hendenan indocu-
menta.
A topa cu hendenan cu a bin mas biaha Aruba. Segun Randy Paskel,
hopi di e reaccionnan cu sa haya di e caranan conoci, ta pasobra ta
hendenan indocumenta. Si ta un criminal of persona cu a yega di gara
cu droga, nan lo ta cera.
Pero e reaccionnan di esnan cu ta topa, ta cu nan ta keda purba dren-
ta Aruba, pa nan tin un mihor porvenir. P’esey nan ta keda haci’e.
Tin di nan ta indica cu nan ta wordo gara, pero nan lo purba drenta
den tur forma.
E range di pago pa transporte di hende ta hopi grandi. Di un par di 10
dolar te un par di 100 dolar. Si por tuma un promedio, e mester por
ta entre 300 pa 400 dolar, pa cabes.
Pa loke t’e botonan, Paskel a splica cu hopi biaha e botonan aki, no
tin un historia. Ta boeknan si na Aruba via Directie Scheepvaart cu ta
haya nan. No sa haya e doñonan cu ta presenta.
Den pasado si a yega di haya doñonan cu ta indica cu nan boto a
wordo horta. Pero mayoria biaha no ta tende nada.
E botonan aki, ta hopi dificil pa rastrea for di unda e procedencia ta.
Ley di "mensensmokkel" ta traha tremendo. Na momento cu topa cu
un boto eyfo, of por indica un capitan y su miembronan di tripulacion,
cu nan ta responsabel p’e transporte di hende, nan ta cay bao di ley
di mensensmokkel.
Nan lo bay wordo husga tambe p’esey. Kico ta pasa, ta cu e capitan-
nan aki ta pone e hendenan abordo, nan bida na peliger. E ta pone
no solamente cu ley di mensensmokkel lo conta pa nan, sino tambe
leynan di pone bida di hende na peliger lo conta p’e capitan.
Pa menciona algun ehempel, botonan yen cu hende, sin lifevest, lama
bruto, botonan chikito cu no por carga mas cu 5 hende, ta bin cu mas
di 15 hende riba dje, ta motibonan suficiente pa indica e capitan aki
como un persona iresponsabel pa trece hende. Pa Guardacosta esey
tambe ta pisa hopi fuerte. Ta pone tur eseynan den process-verbal,
unda cu e peso di ley ta cay hopi pisa riba dje.