Page 5 - AHATA
P. 5

A11
                                                                                                      opinion Diabierna 28 December 2018
            Igmar Reyes:

                                                   ‘Presta placa costa placa’(parti 2)



            Mercado imperfecto           landa, Boneiro, St. Eustatius                             un nivel ful nobo.           articulo:  “Status  Concerns
            Door  cu  e  mercado  ta  im-  y Saba conoce organonan in-  Segun Cameron y Golby den                               and Financial Debts in Ado-
            perfecto, es decir cu e com-  dependiente  di  supervision  nan articulo publica na 1990:  Den  comunidadnan  chikito,  lescents”, e ser humano tin e
            petencia  den  mercado  no  ta  manera  Authoriteit  Con-  “An  Economic  Analysis  on  esaki  ta  un  motor  clave  tras  tendencia di consumi mas di
            igual,  por  ehempel  ora  un  sument & Markt (ACM) ca-   Personal  Debt”,  sin  importa  di gasta mas hopi placa y crea  locual  e  por  afford  pa  asina
            instancia  opta  pa  no  divulga  minda ta percura pa un “level  un  hende  su  mesun  prefer-  como  resultado  mas  debe.  percibi un cierto nivel di sta-
            immediato  tur  informacion  playing  field”  (esta  combati  encia,  e  ta  wordo  influencia  Segun  dr.  Nelissen  di  Uni-  tus social, paso e ta preocupa
            encuanto  prestamo  na  su  competencia inhusto) y per-   pa  imita  e  escogencianan  di  versad  di  Tilburg,  den  su  cu con otro hende ta evalue.
            consumidor, e ora consumi-   cura  pa  companianan  tene  hendenan  cu  e  ta  observa,
            dor lo mester por wordo pro-  nan  mes  na  regla  encuanto  paso e tin problema pa con-
            teha. Hurisprudencia ta dicta  duna  informacion  completo  trola su mes. (In)consciente-
            cu hues ta duna balor na lib-  y corecto riba producto y ser-  mente  hende  tin  e  deseo  pa
            ertad pa hende haci negoshi y  vicio. Ademas nan conoce un  “Keep up with the Joneses”,
            cera acuerdo cu otro. Pues in  Autoriteit  Financiële  Mark-  cual ta referi na bisiñanan cu
            principio tin libertad pa cera  ten  (AFM)  cual  organo  ta  ta uza otro como benchmark
            prestamo y ta keda na parti-  enfoca  riba  comportacion  di  pa clase social of acumulacion
            donan pa bay di acuerdo cu e  partidonan cu ta haci negoshi  di cosnan material / luhoso. E
            interes y condicionnan, pero  den arena financiero.       fracaso  di  por  “keep  up”  ta
            hues ta subraya cu na e liber-                            wordo mira como muestra di
            tad aki tin cierto limite. Asina  Na  2015  Banco  Central  di  inferioridad  socioeconomico
            interes  di  prestamo  no  mag  Curaçao y St. Maarten a in-  of cultural. E intenso envidia
            surpasa 18% pa aña, of 1,5%  troduci  maneho  manera:  e ora di wak otro solamente
            pa luna.                     “Provisions  on  Preventing  nan miho parti di bida, sea ta
                                         Overextension  of  Credit”  y  vakantie luhoso, auto nobo y
            Segun  formulacion  di  hues  “Provisions  on  the  Disclo-  grandi,  cas  nobo  cu  pool  of
            den  tres  caso  historico  na  sure  of  Pricing  Information  renoba,  concierto  den  VIP,
            1999,  cada  un  prestamo  cu  on  Consumer  Credit”,  cual  etc. ta hiba peer pressure na
            ta mas halto cu 18% ta con-  ta  percura  pa  consumidor
            tra “de goede zeden”, conse-  wordo  informa  debidam-
            cuentemente  e  contracto  ta  ente,  pa  asina  tuma  deci-
            nulo.  Esaki  ta  referi  specifi-  sion  responsabel  ora  di  haci
            camente  na  banconan  com-  prestamo.  Sin  laga  afo  exis-
            ercial,  pero  tin  varios  otro  tencia di e organo Caribbean
            instancianan  cu  si  ta  duna  Credit Bureau na Curaçao (y
            prestamo cu ta surpasa 18%,  na Hulanda conoce Stichting
            sin  wordo  sanciona,  cual  ta  Bureau  Krediet  Registratie),
            algo cu mester bira un punto  cual ta enfoca riba un prob-
            pa discusion.                lema  social,  esta  preveni  cu
                                         e  consumidor  ta  fia  mucho
            Tambe  e  consumidor  ta  hopi placa. Dicon tur esaki?
            wordo proteha door cu ban-
            conan  ta  wordo  teni  na  un  Consumidor limita na ra-
            ‘bijzondere  zorgplicht’,  esta  cional
            un deber di diligencia. Ora di  Punta  di  bista  ta  cu  nos  tur
            duna  prestamo,  banconan  ta  como  consumidor  ta  limita
            obliga di wak si e cliente por  na  racional  (bounded  ratio-
            carga esaki y mester informa  nality), es decir cu nos no por
            cliente di e consecuencianan  tene  cuenta  cu  tur  informa-
            financiero, conseha y adverti  cion  (paso  semper  e  bend-
            cliente  teniendo  interes  di  e  edo/financiado  tin  mas  in-
            cliente central, pa asina evita  formacion cu e consumidor),
            credito excesivo. Si no respe-  nos no por pensa riba tur nos
            ta e zorgplicht, banco ta para  opcionnan  ni  consecuenci-
            responsabel pa tur daño cu e  anan di nos decision. Tambe
            cliente  por  a  sufri,  mirando  factornan  externo,  manera
            cu banco ta esun cu mas ex-  influencia social tin hopi im-
            perticio  den  duna  financia-  pacto riba un consumidor cu
            mento  y  por  a  evita  e  situa-  ta  gasta  placa  y  como  resul-
            cion cu cliente no por paga su  tado crea debe.
            debe  bek.  Den  un  caso  den
            corte  superior  (Hoge  Raad)  Decision  di  un  consumidor,
            na Juni 2017, hues a dicta cu  no  ta  solamente  wordo  de-
            e  “bijzondere  zorgplicht”  ta  termina  door  di  su  mesun
            un norma y cu no mester ta  preferencia, sino tambe door
            hancra  den  ley  pa  ta  valido.  di con hendenan den su am-
            Hues a subraya cu dia e bij-  biente ta comporta nan mes.
            zondere  zorgplicht  a  wordo  Influencia  social  ta  referi  na
            hancra  den  ley  na  Hulanda,  circunstancianan  ora  cu  un
            mas bien esaki a fungi como  comportacion di otro den un
            un  confirmacion  di  algo  ya  ambiente ta influencia uno su
            existente.                   interpretacion di y reacciona
                                         riba un situacion. Hende por
            Intervencion  den  Reino  intencionalmente      compara
            Hulandes                     su  mes  cu  otro  compañero,
            Den  Reino  Hulandes  tin  colega,  bisiña,  famia,  amigo,
            varios mecanismo cu ta pro-  etc., pa asina defini y evalua
            teha e consumidor, asina Hu-  su mesun status social.
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10