Page 30 - bon-dia-aruba-20190430
P. 30
A30 CIENCIA/TECNOLOGIA
Diamars 30 aPriL 2019
Bayena cu harnes Ruso ta causa alarma na Noruega
Rikardsen a bisa cu el a check cu aca- Union Sovietico a uza un base na
demiconan na Rusia y Noruega y nan Sevastopol den peninsula di Crimea
no a reporta ningun programa ni ex- durante Guera Friu pa train e besti-
perimento uzando bayena beluga. anan pa propositonan militar, manera
“Esaki ta un animal domestico cu ta busca mina of otro obheto, y planta
custuma di haya cuminda sirbi, pues explosivo. E facilidad na Crimea a
esey ta e motibo cu el a acerca e pisca- wordo cera despues di e collapse di
donan”, el a bisa. “E pregunta awo ta Union Sovietico, maske reportenan
si e por sobrevivi buscando cuminda sin nomber poco despues di e anexa-
pa su mes. Nos a mira caso unda otro cion Ruso di Crimea a indica cu esaki
bayena cu tabata den captividad Ruso a bolbe habri.
ta logra sobrevivi.”
Ministerio di Defensa Ruso a publica
Hesten a bisa e noticiero Noruego un oferta publico na 2016 pa cum-
NRK cu e bayena a cuminsa frega pra cinco dolfijn pa un programa di
su mes riba e boto ora el a mir’e pa training. E oferta no a splica ki sorto
prome biaha. Rusia no tin un histo- di tarea e dolfijnnan lo mester realisa,
ria di uza bayena pa proposito militar, pero a indica cu nan mester tin bon
pero Union Sovietico tabatin un pro- djente. El a wordo kita for di internet
grama completo pa train dolfijn. poco despues di su publicacion.
COPENHAGEN, Dinamarca Ree Wig a bisa cu ‘hende den milicia
(AP) — Un bayena Beluga haya di Noruega a mustra gran interes’ den
cu un harnes preta, cu tabata e harnes.
mustra traha na Rusia, a causa
alarma cerca oficialnan Noruego, Audun Rikardsen, un profesor na
y a lanta speculacion cu e animal e Departamento di Biologia Artico
lo a bin di un facilidad militar y Marino na e Arctic University of
Ruso. Norway na Tromsoe, nort Norue-
ga, ta kere cu ‘mas probablemente e
Joergen Ree Wiig di e Directorado marina Ruso na Murmansk’ ta invo-
Noruego di Pisca ta bisa cu riba e har- lucra. Rusia tin facilidadnan militar
ness ta skirbi ‘Equipent St. Peterburg’, mayor den y cerca di Murmansk riba
y por monta un camara riba dje. El a e Peninsula Kola, den e nort west le-
bisa ayera cu piscadonan den Norue- hano di Rusia.
ga Artico siman pasa a reporta e ce-
taceo domestico cu un harness preta No tabata inmediatamente conoci
ta landa rond. Diabierna, piscado Joar kico e animal tabata train pa haci, of
Hesten, cu ayudo di Ree Wiig, a bula si e ta supone di forma parti di algun
den awa friu pa kita e harnes. actividad militar Ruso den e region.
Victima di abuso sexual mester entrega celular na Polis
LONDON (AP) — Po- uzo di data personal den in-
lis na Inglatera y Wales ta vestigacion criminal ta ‘un
distribuyendo formulario fuente di ansiedad’. El a bisa
di permiso, urgiendo vic- cu polis lo balansa respet pa
timanan di abuso sexual privacidad cu e necesidad di
y otro crimen pa entrega busca ‘tur linea rasonabel di
acceso na celular y otro investigacion’.
aparatonan electronico, of A introduci e formularionan
core riesgo cu nan caso no despues di cu varios caso re-
ta wordo procesa. ciente di abuso sexual a col-
lapse ora evidencia crucial a
E Conseho Nacional di Hefe aparece for di celular.
di Polis a bisa ayera cu polis lo E caridad independiente, Vic-
busca acceso na data di celu- tim Support, a bisa den un
lar unicamente ora ta necesa- declaracion cu duna polis ac-
rio pa proposito investigativo, ceso na tur informacion per-
pero e politica nobo ya caba a sonal den un celular ta ‘hopi
causa controversia. probabel’ cu lo causa ansie-
E ta nifica cu victima di vio- dad na e victimanan, y nan
lacion y otro crimen, cu bay lo dicidi di no contact auto-
di acuerdo pa duna acceso na ridadnan.
nan celular, laptop, smart- e ora ey no lo ta posibel pa e no entrega data personal. E hefenan di polis a tweet cu “Nos sa cu violacion y abuso
watch y otro aparato, lo haci investigacion continua” e for- E grupo a bisa den un de- ‘oficialnan lo pidi acceso na sexual ya caba ta altamente
nan email, mensahe di texto, mulario ta bisa. claracion cu e politica nobo data priva unicamente ora ta poco reporta”, e grupo a bisa.
y potret disponibel na autori- E uzo di e formulario di per- ‘claramente tin un efecto necesario y proporcional, y lo “Mayoria di caso di abuso
dadnan. miso lo por enfrenta un reto disuasorio riba e reportahe duna conseho pa victimanan sexual y violacion ta cometi
E formulario ta adverti cu legal di sikiera dos victima di di acusacion di violacion’. por haci un decision infor- pa un hende conoci pa e vic-
retene acceso lo por causa cu violacion, segun e Centro pa Griff Ferris, consehero di po- ma’. Polis a bisa cu lo tin regla tima, pues si nan ta den con-
casonan no wordo procesa. Husticia pa Hende Muhe a litica na Big Brother Watch, riguroso pa evita mal uzo di e tacto cu e atacante, nan lo
“Si bo nenga permiso pa po- bisa ayera. E firma legal a bisa a bisa cu e politica ta viola e informacion na corte. preocupa cu nan keho no lo
lis investiga, of pa fiscal reve- cu e victimanan a wordo bisa derechonan di e victimanan James Slack, vocero di prome ser tuma na serio, y lo ta me-
la material cu lo permiti e pa polis cu nan caso proba- y ta somete nan na un ‘strip minister Theresa May, a bisa nos probabel di entrega un
acusado tin un huicio husto, blemente lo collapse si nan search digital’. cu polis ta compronde cu e keho.”