Page 3 - bon-dia-aruba-20181027
P. 3

A3
                                                                                                           LOCAL Diasabra 27 OctOber 2018
            Dayanne Valdink:
                     ‘Ta importante pa mayornan stimula nan yiunan pa siña idioma’



            ORANJESTAD  –  Den  un
            reciente  encuesta  cu  Bon  Di un orario di scol mainta te
            Dia Aruba a haci riba me-    merdia, no por spera pa e juf-
            dionan social, a puntra ki  frouw papia Hulandes com-
            comunidad ta pensa cu na  pletamente  cu  e  muchanan.
            scolnan  lo  introduci  Pa-  “Hulanda ta leu caba cu esa-
            piamento  manera  idioma  ki, na Aruba esey ta un prob-
            di instruccion.              lema.  Na  Aruba  mester  por
                                         pensa  kico  nos  ta  bay  haci.
            Dayanne  Valdink,  kende  ta  E  meneer  cu  juffrouwnan
            juffrouw  di  scol  MAVO,  a  ainda  ta  papia  Papiamento
            splica tocante esaki, mirando  y  Hulandes  pa  motibo  cu  e
            cu muchanan na scol tin difi-  muchanan no ta compronde
            cultad  cu  idioma  Hulandes.  e idioma y tampoco ta domi-
            El a aclara cu esaki ta conta pa  na esaki manera mester ta.”
            e esunnan cu ta Latino y pa
            esunnan Arubiano mes.        Un di e fout mas grandi, se-
                                         gun  sra.  Valdink,  ta  pasa  cu
            Sra. Valdink ta cuminsa splica  na Aruba hende ta ‘vertik di
            cu  e  muchanan  awendia  ta  papia  Papiamento’.  E  ta  bisa
            siña un idioma miho ora nan  cu na diferencia di Hulanda,
            ta tende esaki pafo di scol. E  un persona cu ta bay biba ay-
            ta agrega si cu ta importante  anan mester haci un curso di
            pa mayornan papia nan me-    integracion pa asina demostra
            sun  lenguahe  na  cas  cu  nan  cu e ta siñando Hulandes. E
            yiunan. “Si e tata ta papia Pa-  ta continua splica cu si e per-
            piamento ta keda asina, si ta  sona no haci e curso, e no ta
            Spaño  of  cualkier  idioma  di  haya permiso, pa e motibo cu
            unda e famia ta.”            tin cu integra na nan cultura
                                         of siña cosnan basico.
            E  ta  continua  splica  asina  e
            mucha  ta  siña  idioma  den  Bon Dia Aruba a puntra sra.
            otro manera. Esaki ta pasa pa  Valdink ki e ta pensa ta e cam-
            motibo di un ‘na school pro-  bio necesario pa e muchanan
            grama’, cu ta manera un tra’i  aki  por  lanta  ta  tende  idi-
            merdia cu e mucha por siña  omanan. El a contesta cu e no
            Hulandes door di tende esaki  ta bisa cu e ta obliga hende pa
            pa medio di television.      papia Hulandes pa e motibo
                                         cu  e  sa  ta  un  idioma  dificil,
            Segun sra. Valdink, no tin un  cu e ta haya for di chikito un
            miho manera pa reproduci of  persona mester lanta cu esaki.
            ‘oefen’  algo  cu  pa  medio  di  Pero e ta agrega si cu mester
            scucha. “Esey ta e manera, na  mantene e idioma cu ta wor-
            cas cu e stimulacion cu pro-  do lanta cu ne na cas. “E idi-
            gramanan  na  Hulandes  cu  oma cu bo ta papia cu bo yiu
            nan ta studiando na scol.”   ta  importante,  pero  crucial
                                         pa mustra interes den e edu-
            Sinembargo,  sra.  Valdink  ta  cacion di nan yiu of yiunan.
            remarca cu e ta importante pa  Ta  importante  pa  mayornan
            mayornan, a pesar cu nan pa-  realisa cu hopi biaha nan yiu
            pia Spaño, pa nan ta involu-  mester di ayudo, paso nan no
            cra den e bida di nan yiunan,  ta enfatisa riba esey.”
            ‘mustra interes y ta preocupa
            den e mucha su siñamento’.   Segun sra. Valdink ta bisa cu
                                         na  Hulanda,  pa  keda  papia
            E ta bisa cu ta bon pa e mucha  e  persona  su  mesun  idioma
            sinti su mes den un ambiente  ta  importante,  pero  di  un
            sigur  pa  siña.  E  mayornan,  manera of otro pa siña e idi-
            segun  sra.  Valdink,  mester  omanan afo di scol. Na Aru-
            apoya  e  mucha  den  tur  su  ba e ta remarca cu Setar por
            lesnan  y  asina  e  sigui  studia  bin cu canalnan di Hulanda,
            e idioma cu nan ta ricibi na  ‘por ta e ta sali un poco mas
            scol.                        caro’, pero e ta bisa cu esey ta
                                         e  necesidad  di  e  muchanan.  pa nan no ta mucho impor-  piamento of Hulandes? E ta  den bida, asina sra. Valdink ta
            Sra.  Valdink  ta  bisa  cu  si  e  Den un otro manera e mes-  tante pa haci inversion.”  bisa cu e muchanan aki, e pais  splica.
            mayornan  no  ta  compronde  ter por scucha esaki cu no ta                             unda nan ta bay sigui su estu-
            e  lesnan  cu  nan  yiunan  por  solamente na scol.       Un  programa  cu  segun  dio ta Hulanda.                  “Como mayor bo lo desea pa
            haya pa motibo di Hulandes,                               sra.  Valdink  tabata  stimula                            e canalnan di entretenimento
            pero  pa  nan  ta  parti  y  cura-  Un ehempel cu sra. Valdink  muchanan por ta Mente In-  Sinembargo  e  conseho  cu  pa boso yiunan lo ta na Hu-
            sha,  esaki  ta  stimula  e  mu-  a menciona, ta cu na Hulan-  teligente. E ta agrega cu esey  sra.  Valdink  tin  pa  bisa  cu  landes? En bes di e canal Kin-
            cha.  “Aunke  bo  no  ta  papia  da e Cartoon Network ta na  ta  un  programa  educativo.  e  solucion  pa  asina  yuda  e  deruurtjes na canal Ingles of
            e idioma, no ta haci esey un  Hulandes, manera nan a bay  E ta compronde cu departa-   muchanan aki awendia ta pa  Spaño,  e  lo  ta  na  Hulandes
            problema. E ta importante pa  Francia  e  idioma  a  cambia  mentonan  kier  lanta  Papia-  ‘introduci  idioma  pa  medio  manera  Disney  junior,  Nick
            mayornan  duna  e  apoyo  aki  automaticamente na Frances.  mento,  pero  ora  mucha  bay  di  nos  television’.  Cu  idi-  jr, Cartoon Network, Pebble
            sin mester sa Hulandes of e  “Si  Hulanda  tin’e  ‘kant  en  un  voortgezet  onderwijs,  oma  Hulandes  aden.  Tambe  tv, Nick hits”, sra. Valdink ta
            idioma cu e mucha ta siña na  klaar’ ta cuenta di ‘stream’ en  anto e mucha ta den boven-  tin  novelanan  pa  hobennan  termina bisa.
            scol.”                       bibo aki na Aruba. Pero kere  bouw,  ki  ta  bay  siña  afo  Pa-  cu ta siña di topiconan social
   1   2   3   4   5   6   7   8