Page 31 - bon-dia-aruba-20190223
P. 31

A31
                                                                                                           LOCAL Diasabra 23 Februari 2019

             Den cuadro di Dia Int. di Idioma Materno
                Acuerdo di Luna Yen a keda firma pa islanan ABC




                                                                      pa  coopera  cu  otro.  Segun  di  enseñansa  y  investigacion  pa  fundacion  Lanta  Papia-
                                                                      Lampe,  e  acuerdo  aki  ta  un  di  Papiamento.  Tambe  riba  mento. E evento aki a conta
                                                                      di e prome cu a bira realidad  nivel  di  educacion  superior  cu oradonan di afo, entre nan
                                                                      riba  e  caminda  cu  e  islanan  y  otro  tipo  di  investigacion  di Corsou y Puerto Rico, pa
                                                                      aki tin cu sigui cana den fu-  cientifico.                asina e docentenan di Papia-
                                                                      turo.  Y  idioma  Papiamento  Considerando  cu  e  aña  aki  mento por amplia nan cono-
                                                                      ta un medio cu ta uni e tres  ta  keda  introduci  na  Aruba  cemento  y  haya  mas  smaak
                                                                      islanan aki, y conhuntamente  e  sistema  di  Scol  Arubano  pa sigui traha den defensa di
                                                                      nan mester defende.          Multilingual  (SAM),  nan  ta  Papiamento den nos sistema
                                                                      E  acuerdo  entre  e  islanan  bay  uza  Papiamento  como  di enseñansa.
                                                                      ABC  tin  di  haber  cu  pro-  lenga  di  instruccion  na  scol  E  mandatario  a  recorda  cu
                                                                      mocion  di  e  idiomanan  Pa-  preparatorio. Pues pa loke ta  Unesco  ta  boga  pa  un  edu-
                                                                      piamento  y  Papiamentu.  El  maneho y infrastructura di e  cacion  basa  riba  e  idioma
                                                                      a wordo firma den e isla fla-  idioma –y aunke tin diferen-  materno.  Den  e  cuadro  aki,
                                                                      mingo entre minister Lampe  cia  di  ortografia-  nos  isla  lo  a  keda  declara  2019  como
                                                                      di  Aruba,  diputado  Edsel  sigui  etimologico,  mientras  Aña  di  Idiomanan  Indigena,
                                                                      Cecilia  di  Bonaire  y  minis-  cu Corsou y Bonaire ta sigui  segun  e  organismo  interna-
                                                                      ter Alcalá-Wallé di Corsou. E  cu  nan  modelo  fonologico.  cional aki. Nan a dicidi esaki,
                                                                      documento ta crea e platafor-  Tambe  tin  palabra  diferente  pasobra cada luna ta muri idi-
             ORANJESTAD  –  Ayera  Bonaire pa loke ta e suminis-      ma oficial pa tin intercambio  pa  loke  ta  e  vocabulario  ,a  omanan  indjan  crioyo.  “Ora
             den  cuadro  di  Dia  Inter-  tro di material pedagogico na   di material na Papiamento cu  pesar cu ta trata di e mesun  cu un idioma muri, ta henter
             nacional  di  Idioma  Ma-    Papiamento, a keda firma dia   ta wordo produci entre e tres  idioma  Papiamento.  “P’esey  un  cultura  y  civilisacion  a
             terno,  minister  di  Ense-  19 di februari ultimo, dia cu   islanan; y cu nos por haci uzo  ta na su luga cu ta bin coop-  muri,” el a bisa.
             ñansa, Ciencia y Desaroyo  tabatin e super luna.         den nos sistema di enseñansa.  eracion al respecto,” el a bisa.    Nos  por  considera  –segun
             Sostenibel, Rudy Lampe a  E ta haya cu e acuerdo aki tin   E mandatario a considera cu  Pa duna contenido na e fecha  Lampe-  cu  nos  idioma  Pa-
             anuncia cu recientemente  su  nificacion  importante.  Ta   e  intercambio  aki  ta  suma-  aki,  e  mandatario  a  informa  piamento ta un idioma crioyo
             a firma un acuerdo cu Bo-    asina  cu  despues  cu  Aruba   mente  valioso  y  financiera-  cu a wordo organisa un sim-  y tambe indigena, y cu e aña
             naire y Corsou, cu a wor-    y Corsou  a bira  paisnan  au-  mente  nan  por  ta  para  mas  posio cu un grupo di maestro  aki ta haya atencion special na
             do yama ‘Acuerdo di Luna  tonomo den reino, y Bonaire    fuerte  ora  cu  hunto  nan  ta  di  Papiamento  na  Biblioteca  nivel internacional. Mientras
             Yen.’                        a  bira  isla  BES,  y  cu  nos  a   coopera  y  produci  material  Nacional Aruba. Nan a wor-  cu  aña  pasa  Aruba  a  dedica
             E acuerdo aki, cu ta fortalece  bay  manera  for  di  otro,  e  ta   cu por wordo uza den un di e  do honra pa tuma un dia di  2018 como Aña di Papiamen-
             un  relacion  entre  Aruba  y  kere  cu  a  yega  e  momento   tres islanan. E ta encera tam-  break pa dedica na e simpo-  to na nivel local.
                                                                      be  cooperacion  riba  tereno  sio aki, cu a wordo organisa
                        Dia Internacional di Idioma Materno




             ORANJESTAD               –                                                            Cu  esaki  por  conclui  cu  Esaki ta haci cu un base fuerte
             Diahuebs  pasa  tabata  dia                                                           enseñansa cu sentido mester  den un idioma cu e alumno
             Internacional  di  Idioma                                                             tuma luga den un idioma cu  conoce  bon  tin  su  beneficio
             Materno.  Na  aña  1993                                                               e mucha ta compronde bon y  pa siñamento di otro idioma
             UNESCO  a  proclama                                                                   den cual e por expresa su mes  cu e alumno tin mas dificultad
             e  fecha  aki  como  Dia                                                              bon.                         cu ne. Asina por ehempel un
             Internacional  di  Idioma                                                             E  idioma  cu  gran  mayoria  bon dominio di Papiamento,
             Materno,  unda  cu  ta                                                                di  mucha  aki  na  Aruba  ta  cu ta un idioma cu e alumno
             promove  diversificacion                                                              domina ta Papiamento.        ta scucha cu mas frecuencia,
             linguistico,   cultural   y                                                           Enseñansa    den    idioma  ta  un  condicion  pa  un  bon
             tambe multilingualismo.                                                               materno  ta  contribui  na  dominio di Hulandes, Ingles
             Idioma  ta  e  metodo  di                                                             calidad   den    enseñansa  y  Spaño,  cu  ta  idiomanan
             comunica  mas  uza  pa  ser                                                           pasobra, e ta facilita e proceso  menos conoci pa mayoria di
             humano mundialmente.                                                                  di siñamento, e ta mehora e  muchanan na Aruba.
             Alabes nos mester duna balor                                                          habilidad pa siña otro idioma,  Calidad   den   enseñansa
             na  nos  idioma  Papiamento                                                           e por yuda logra metanan pa  multilingual  ta  contribui
             paso e ta parti di nos cultura,                                                       desaroyo sostenibel.         na  logra  futuro  sostenibel
             identificacion,   rikesa   y                                                          Multilingualismo             pasobra,   e   ta   facilita
             simplemente  parti  di  ta  ken                                                       Multilingualismo   ta   un  participacion  y  accion  den
             nos ta. Mirando cu nos ta un                                                          rikesa  y  un  oportunidad  cu  sociedad,  e  ta  duna  acceso
             pais multilingual nos mester                                                          nos  comunidad  ta  brinda  na conocemento y expresion
             duna  balor  na  algo  cu  ta                                                         cu  lo  mester  tin  su  refleho  cultural  nobo,  e  ta  aporta
             haci  nos  unico  y  alabes  nos                                                      tambe den scol. Un idioma ta  na  forma  ciudadanonan  di
             mester  ta  orguyoso  di  nos                                                         manera un yabi cu ta habri bo  mundo.Ban  duna  e  balor  y
             multilingualismo.                                                                     posibilidad pa por comunica  respet mereci na nos idioma
             Enseñansa    den    Idioma                                                            y asina desaroya bo mes. Pues  materno,  Papiamento.  Di
             Materno                                                                               mas idioma bo siña, mas yabi  e  forma  aki  nos  por  facilita
             Enseñansa    den    Idioma   pa siñamento.               estudio como den trabou.     bo  tin  pa  por  desaroya  bo  multilingualismo y enrikece e
             Materno  ta  hopi  importante   E  mundo  di  awe  ta  exigi  Muchanan cu haya les na un   mes  den  e  mundo  di  awe.  nivel di enseñansa na Aruba,
             paso  e  ta  comproba  cu  un   studiantenan  cu  por  rasona,  idioma cu no ta nan idioma   Un persona multilingual tin  pa asina haci e futuro di nos
             bon  dominio  di  bo  propio   compronde,   duna   nan  di cas, tin mas chens di keda   un  capacidad  mas  grandi  di  muchanan mas briyante.
             idioma ta un sosten grandi pa   opinion,  cu  por  aplica  loke  sinta  den  klasnan  mas  abou   compronde loke ta pasa rond  Pa   mas   informacion
             siña otro idioma.           nan a siña y cu por ta creativo  of ta “drop out” di scol.   di dje, pasobra e por combina  relaciona   cu   Enseñansa
             Idioma tin diferente funcion,   cu locual nan a siña. Ademas  Investigacion  a  demostra  cu   su  conocemento  di  mas  cu  na  Aruba  por  acudi  na  e
             e.o. e ta un medio pa expresa   ta pidi di e muchanan cu nan  idioma di cas di e mucha ta   un idioma cu otro.     website   [www.ea.aw]   of
             bo mes y e ta un herment pa   por  comunica  bon,  pasobra  e idioma ideal pa siña lesa y   Un  persona  multilingual  ta  sigui   @EducationAruba
             bo pensa. E dos funcionnan di   awendia  trahamento  den  skirbi y pa siñamento durante   transferi loke el a siña den un  via  Facebook,  Twitter  y
             idioma aki ta hopi importante   team  ta  hopi  uza  tanto  den  henter scol primario.   idioma pa e otro idiomanan.  Instagram.
   26   27   28   29   30   31   32