Page 35 - Djabierne 9 november 2018.pdf
P. 35
Djabièrnè 9 Novèmber 2018 37
Doctor
Desiree Hooi
a promové
na VUmc na
Amsterdam
WILLEMSTAD.-
Investigashon ta un
hèrmènt instrumental den
maneho di salubridat di un
komunidat. Ta pa e
motibu aki Fundashon
Prevenshon ta kontentu ku
e por anunsiá i felisitá ku Dr.
Desiree Hooi ta su
promé doktorado. Doctor
Hooi su tésis “HPV and
cervical cancer on Curaçao:
towards animplementation
of an integrated program”
ta kontestá pa Fundashon
Prevenshon e pregunta ki
tipo di HPV tin na Kòrsou.
Manera ta konosí e vírus
di HPV ta kousa kanser na
entre otro boka di matris
pero por kura esaki 100% si
gara e vírus na tempu. Ta
eksistí mas di 160 tipo di
vírus HPV pero solamente
un 10 pa 15 di nan tin e
posibilidat di kousa kanser.
E manera ku ta bin den
kontakto ku e vírus aki ta
seksualmente. Sigur 80%
di hende muhé ta bin den
kontakto sigur un biaha ku
e vírus HPV. Den hopi kaso
e kurpa mes ta deshasí di e
vírus.
Te ku 2015 ‘Pap tèst’
tabata e tèst pa wak si un
hende muhé tin pre-kanser
na boka di matris. Pero na
Kòrsou e kantidat di muhé
ku ta hasi ‘Pap tèst’ ta hopi
abou.
Fundashon Prevenshon
a disidí na kuminsá hasi un
investigashon sientífiko di
komunidat
(=bevolkingsonderzoek).
A usa e téknika di DNA
kaminda ta kue muestra
pa wak kua ta e genotipo di
HPV presente serka e hende
muhé i asina determiná
kua ta e genotiponan ku ta
eksistí na Kòrsou.
Konklushon di e estudio
ta ku:
1. pa kombatí kanser
na boka di matris skrinen
preventivo ta imperativo;
2. kolaborashon ku
dòkter di kas i tur instansia
médiko ta esensial;
3. introdukshon di
vakuna kontra di kanser na
boka di matris ta nesesario;
4. duna informashon na
e grupo di enfoke mester ta
garantisá.
Sigui lesa pagina 39