Page 43 - MIN VOS
P. 43

A4    LOCAL
                    Diabierna 19 Mei 2017

                               CAO nacional pa trahadonan di cuido



            ORANJESTAD  –  Entran-       pa e comision di supervision  cumpli cu tur e retonan y exi-  pensioen  of  cu  mester  bay
            te  luna  di  juni  ta  bay  tin  (Raad van Toezicht) pa yena e  gencianan cu nan ta spera di  bek nan pais. E situacion  aki
            un  seminario  cu  ministe-  vacaturanan den HOH.         nos.”                        ta  trece  cu  nan  ta  trahando
            rio di Salubridad Publico  Sra.  Maduro  a  declara  na                                un tiki  desbalansa. “Pasobra
            ta  organisa,    y  un  punto  e  matutino  aki  cu  aunke  e  Actualmente  menos  cu  300  cada  biaha  cu  un  grupo  bay
            fundamental cu lo wordo  hunta  directiva  of  Raad  van  trahado di enfermeria ta trah-  mester bin un grupo nobo”,
            trata ta un contracto col-   Bestuur  ta    bay  ehecuta  e  ando den HOH. Un mayoria  e ta bisa.
            ectivo (CAO) nacional.       plan aki cu ya caba e comis-  di nan ta yiunan di tera, pero
                                         ion  di  supervision  a  entrega  tambe HOH mester importa    Estudio specialisa
            “Un  contracto  colectivo  na-                                                         P’esey  nan  ta  biniendo  cu
            cional  ban  bisa  basico  cu  ta                                                      estudio di specialisacion den
            aplicabel  pa  hospital,  SABA,                                                        diferente  departamento  den
            Imsan y otro dunado di cuido                                                           hospital.  Tin  enfermeronan
            tambe”,  asina  presidente  di                                                         Arubiano cu ta probechando
            ABV,  Gina  Maduro  a  revela                                                          e estudionan aki y ora cu nan
            na  Bon  Dia  Aruba.  Como                                                             ta  specialisa  ta  garantisa  cu
            sindicato ABV a papia riba e                                                           nos tin mas hende local bon
            tema aki cu nan miembronan                                                             prepara  y  forma.  E  meta  ta
            den general, no solamente na                                                           cu  hospital  tin  nan  propio
            HOH sino na Imsan tambe.                                                               hendenan  cu  por  traha,  ya
                                                                                                   cu  esunnan  cu  ta  bin  di  afo
            Sra. Maduro ta haya mescos                                                             ta mara na un permiso limita
            cu  na  Hulanda  tin  un  CAO                                                          pa un par di lunanan so. “Bo
            nacional, e ta kere cu na  Aru-                                                        mester tin bo team fiho pa bo
            ba tambe e trahadonan di cui-                                                          por traha miho y bo por conta
            do lo por logra mesun cos.                                                             miho ariba cada un di nan”.

               Plan pa yena vacatura                                                               Locual  ABV  ta  boga  ta  pa  e
                    ariba mesa           na  AZV,    logicamente  como  trahadonan  di  enfermeria  parti  di  CAO,  pero  tambe
            Sindicato  ABV  cu  ta  repre-  sindicato nan tambe kier wak  Hulandes, Belga, Spaño, Ca-  riba  e  parti  di  orarionan  di   kere cu mester haci hopi mas
            senta entre otro e trahadonan  e plan ariba mesa.         nades, Filipino y di diferente  anochi  pa  e  wordo  paga  di
            di  enfermeria  den  Horacio  “Nos  kier  wak  con  nos  ta  otro  region.    Actualmente  un  manera  mas  husto.  “Mi   atractivo tambe pa muchanan
                                                                                                                                drenta den zorg  tambe”, asi-
            Oduber    Hospital  (HOH),  bay  over  di  un  hospital  pa  nan ta perdiendo cantidad di  ta kere cu e trabou ta hopi y
            tambe  kier  wak  e  plan  traha  un nobo. Y pa wak si nos ta  personal  cu  ta  bahando  cu  e trabou ta exigi hopi y mi ta   na e lider sindical a declara.



                                 Presion halto ta un enfermedad peligroso



            ORANJESTAD -  Na Aru-        y esaki ta bin pa motibo di e  fresco of di diepvries. Tambe  un producto, pero ta impor-  akinan tambe ta yuda reduci
            ba  1  den  cada  2  homber  actividadnan  cu  un  persona  por haci un combinacion pa  tante pa lesa esaki pasobra por  e  riesgo  di  haya  otro  enfer-
            entre 25 pa 64 aña di edad  ta  haci.  P’esey  un  solo  midi  aumenta  e  cantidad  di  fibra,  mira cuanto sodium tin den  medad  manera  diabetes  of
            tin presion halto y pa hen-  no  ta  suficiente  pa  husga  e  manera batata cu spinazie of  dje. Bon pa sa cu ora tin in-  problema  di  curason  y  hopi
            de  muhe  esaki  ta  1  den  presion di un persona. Plata-  pasta cu broccoli.         dicacion di“low soduim”, cu  mas.  Plataforma  Promocion
            cada 3. Presion halto ta un  forma  Promocion  di  Salud                                                            di  Salud  ta  recomenda  pa
            enfermedad  cu  por  bira  ta recorda tur hende cu mas                                                              haci  mas  actividad  fisico  pa
            peligroso si no trat’e na e  ainda  ta  importante  pa  con-                                                        yuda baha e peso. Por cum-
            forma corecto.               trola  nan  presion  ora  cu  e                                                        insa cana 3-5 biaha pa siman
                                         edad ta riba35 aña, mas ainda                                                          te  yega  na  e  recomendacion
            Curason  ta  un  organo  cu  ta  si algun miembro di famia tin                                                      pa tur dia por lo menos mey
            traha manera pomp y ta man-  presion halto of si e estilo di                                                        ora. Prome cu bo cuminsa cu
            da sanger via ader y benanan  bida no ta bon, manera bebe                                                           cualkier  programa  di  eher-
            pa tur parti bo curpa. Ora e  hopi alcohol, tin hopi stress,                                                        cicio of cambio drastico den
            curason  no  ta  traha  bon  of  ta huma sigaria, come menos                                                        comemento,  consulta  cu  bo
            adernan  ta  cerando,  un  per-  saludabel, haci poco actividad                                                     dokter di cas. Limita e uzo di
            sona  su  presion  ta  subi  mas  fisico y\of peso di mas.                                                          alcohol, pasobra alcohol tam-
            di  120/80.  Presion  di  sanger                                                                                    be por subi un hende su pre-
            cu  keda  riba  120/80  pa  un  Tin manera cu por evita pre-                                                        sion door di pone e curason
            tempo largo, e ora ey ta papia  sion halto y un di nan ta ora                                                       bati mas lihe. Humamento y
            di  presion  halto  y  esaki  por  ta  mantene  un  nutricion  sa-                                                  stress tambe ta hunga un rol
            haci daño na diferente organo  ludabel. Haciendo uzo di mas                                                         importante den presion halto.
            manera, e curason, celebro y  berdura  y  fruta  ta  haci  cu  e                                                    Presion halto ta un enferme-
            riñon. Plataforma Promocion  sanger ta menos diki y esaki ta  Cushina cu hopi salo ta pone  e  producto  ta  contene  140  dad  peligroso,  p’esey  ta  im-
            di Salud, den cual tin repre-  baha e presion di ader y bena-  cu e presion ta subi y p’esey  mg  di  sodium  y  percura  pa  portante  pa  esunnan  cu  tin
            sentacion di Departamento di  nan. Berdura y fruta ta con-  ta recomendabel pa uza me-  no uza mas cu esaki. Ora tin  esaki bebe nan pildo di pre-
            Salud  Publico,  IBiSA,  AZV,  tene poco vet, tiki of nada di  nos salo. Esaki ta bin pa mo-  indicacion  di  “very  low  so-  sion manera mester ta, bebe
            hospital  dr.  Horacio  Odu-  salo, no ta contene colesterol  tibo  cu  salo  ta  wanta  likido.  dium” e contenido ta 35 mg  hopi  likido  y  no  come  nada
            ber hospital, Wit Gele Kruis,  y ta rico na potasio. Ta impor-  Ta  importante  pa  corda  cu  di  sodium  y  sodium  free  ta  di  salo  agrega.  Siña  conoce
            ImSan  y  SVb  ta  recorda  tur  tante pa sa cu potasio ta yuda  ora di prepara cuminda, haci  contenesolamente5 mg di so-  bo curpa, controla bo presion
            hende  cu  presion  halto  por  baha presion. Algun producto  uzo  di  menos  salo,  no  pone  dium of menos.       regularmente  cerca  bo  dok-
            mata hende silenciosamente.  saludabel cu ta contene fibra  salo na mesa, cuminda cum-  Bahamento di peso tambe ta  ter di cas, na un instancia di
            Mas ainda durante 15 pa 26 di  ta yuda. Producto cu fibra ta  pra afo mayoria biaha tin hopi  nifica  e  posibilidad  pa  haya  salud of si tin un mashin di
            mei ta para keto na e factor di  grano menos procesa manera  salo, evita di come snacksnan  presion  halto  ta  bira  menos.  presion na cas por haci esaki
            riesgo cu ta Presion Halto.   aros bruin y pan integral, esta  salo,  siña  prepara  cuminda  Pa por logra esaki ta bon pa  semanalmente.  Tambe  por
                                         bruin  y  volkoren,  bonchi  cu  diferente  condimento  inclui  producto  saludabel,  acudi na Bus di Salud si esaki
            Ta  normal  cu  presion  di  manera  bonchi  wowo  preto,  fresco. Hopi hende no ta lesa  come na midi y come menos  ta den bo bario of na pia di bo
            sanger ta varia durante e dia  bonchi  cora;fruta  y  berdura  e  envoltura  ora  di  cumpra  cuminda  hasa.  Haciendo  es-  trabou.
   38   39   40   41   42   43   44   45   46   47   48