Page 22 - HOH
P. 22
a25
local Diasabra 15 Juni 2019
5 di juni Dia Internacional di Medio Ambiente:
Contaminacion di aire por causa malesa manera demencia
ORANJESTAD – Con- Ta importante pa compronde na (BBQ), verwarmer (no
taminacion di aire por e diferente tipo di contami- aplicabel pa Aruba), y luz di
ta un problema dificil pa nacion di aire cu ta existi ,y coriente. Ta genera contami-
compronde y compleho con e por afecta nos salud y nacion di aire door di compa-
pa splica. Pero nos tur por nos medio ambiente. Djey nia cu ta uza carbon, uzo di
haci algo di nos banda pa por determina e pasonan cu diesel generator pa suminis-
reduci parti di e problema mester tuma contra e con- tra coriente na un negoshi/
di contaminacion di aire. taminacion di aire, y mehora compania.
e calidad di aire p’asina nos
World Environment Day por biba den miho ambiente Tin un crecemento den uzo
2019, cual a tuma luga dia y condicion. di energia alternativo y of
5 di juni ultimo, su tema di uzo di energia renobabel, cu
conscientisacion tabata con Nos ta menciona 5 tipo di ta yuda controla y baha con-
pa caba of yuda caba cu e contaminacion di aire cu ta taminacion di aire, na mes
contaminacion di aire. DNM existi, y kico nos por haci pa momento brinda e opcion pa
como organisacion cu ta for- trece un cambio den termino produccion di energia limpi.
mula maneho pa diferente largo. Nos ta bay comparti Transportacion tambe ta cau-
tema cu ta trata naturalesa tambe algun tipnan cu por sa hopi contaminacion door
y medio ambiente, ta esun aplica den un termino corti- di emision di carbon dioxide.
yama pa trece mas conscien- co. E contaminacion cu ta ex- Tin un conexion estrecho
tisacion relaciona cu e tema isti ta contaminacion di aire entre carbon dioxide y morto
di contaminacion di aire. causa door di agricultura, den prematuro.
Pero no ta limita na DNM cas, industria, transportacion
solamente; ta tuma un comu- y sushedad. Emision di diesel di e careter-
nidad consciente pa tuma e anan por conduci na demen-
pasonan pa haci un diferen- Contaminacion di aire den cia pa esunnan cu ta biba
cia. casnan ta p.e. uzo di fuel en cerca. Agricultura tambe ta
general, candela pa cushi- contribui na contaminacion
di aire, esaki ta inclui cria di dump (landfill) tambe ta cion y afecta e calidad di aire.
di bestia na gran escala cu laga hopi particulanan dañino
ta produci methaan y am- manera methane, dioxins, fu- Aki na Aruba, tambe por pa-
monia. Tambe kimamento rans y black carbon den aire. pia di contaminacion di aire
di desperdicio di agricultura a consecuencia di e stof cu e
ta contribui na contamina- Hecho ta cu na nivel global, UTV-nan ta lanta den arean-
cion di aire. Pues un evento ainda ta kima 40% di sushe- an unda nan ta core sin con-
manera kimamento di sushi dad den aire liber manera riba trol, of cu un comportacion
riba dia di San Juan tambe ta un dump. no adecua den trafico. E par-
causa contaminacion di aire. ticulanan di stof cu ta lanta
Tin emision di methaan cu ta E solucion p’e contaminacion den aire no ta solamente cau-
conduci na formacion di un di aire den forma di kimam- sa molester, daña vegetacion,
capa di ozono na nivel di sue- ento di sushi por bini door mata, fauna y ta cambia struc-
lo (ground level ozone), cual di colecta, separa y maneha tura dje paisahe, pero tambe
ta causa asma of otro male- desperdicio na un manera ta trece problema pa salud,
sa pulmonar/respiratorio. responsabel. Door di baha bienestar di bestia y hende.
Methaan tambe ta un gas cu of elimina e cantidad di des-
ta contribui na ‘global warm- perdicio, bo ta yuda caba cu DNM kier pidi un y tur, rela-
ing’, pero na un forma mas contaminacion di aire. Separa ciona cu Dia Internacional di
potente cu carbon dioxide. desperdicio organico y con- Medio Ambiente, pa tuma
verti esaki den compost of pasonan firme pa contribui
Hecho ta cu 24% di gas tipo energia biologico (bio-ener- na caba y reduci contamina-
‘greenhouse’ emiti mundial- gy). Di e manera ey ta hisa e cion di aire. Pasonan cu por
mente ta bini di agricultura y calidad di suelo pa uno miho. tuma por inclui planta mata,
otro uzo di suelo. Reduci e cantidad di cumin- haci un area limpi, core hun-
da cu ta bay benta afo of cu ta to uzando menos auto indi-
Pa reduci contaminacion di bay perdi tambe ta yuda com- vidualmente.
aire asocia cu agricultura, bati contaminacion di aire.
hende por ta mas consciente Bishita nos pagina di Face-
di nan consumo di cuminda. No ta tur contaminacion di book y Instagram pa wak
Come mas tanto/aumenta e aire ta bini door di actividad kico DNM ta haci relacio-
consumo di berdura y fruta. humano. Tambe tin fenom- na cu World Environment
Por scoge pa bira vegetariano eno natural manera erupcion Day 2019. Por tuma nota cu
y vegano den casonan extre- volcanico, tormenta di santo DNM a bin cu un reto y a tag
mo. Na e mesun momento ta y stof cu ta emiti particulanan otro departamento pa tuma e
reduci e cantidad di cuminda cu aire por carga pa miles di reto y tuma accion tambe.
cu ta bay benta afo. Kimam- kilometer y ta carga substan-
ento di sushedad/desperdicio cianan cu ta causa contamina-