Page 30 - bon-dia-aruba-20190928
P. 30
a30 ciencia & tecnologia
Diasabra 28 september 2019
Papa Francisco ta adverti ehecutivonan di
tecnologia pa uza AI pa bien comun
ta compaña pa un evalu- E debate a inclui topiconan
acion etico di e bien co- manera avancenan tecnologi- “Si avance tecnologico bira
mun. co den guera, y e futuro di la- e causa di desigualdad cada
bor cu dependencia creciente bes mas evidente, e lo no ta
Francis a dirigi su mes na un riba mashin, como tambe un progreso real y berdadero”,
conferencia na Vaticano, cu estudio examinando e ma- el a adverti. “Si e asina- yama
presencia di enviadonan di sacre na Christchurch, New progreso tecnologico di ser
gobiernonan, y representan- Zealand, y e decisionnan cu humano lo bira un enemigo
tenan di Google y Facebook, companianan di rednan so- di bien comun, esaki lo con-
hunto cu filosofonan, fisi- cial a tuma despues cu video duci na un regresion desafor-
conan y eticistanan. Un can- di e masacre a keda distribui. tuna na un forma di barbaris-
tidad di academico y obispo Den su discurso na e con- mo dicta pa e ley di esun mas
Catolico a completa e partici- ferencia, Francis a elogia e fuerte.”
pantenan di e conferencia ‘E potencial di progreso tecno-
bien comun den era digitial’. logico, notando cu mashin na Organisadonan di e confer-
cuminsamento di revolucion encia a bisa cu nan tin spe-
E reunion di tres dia ta e industrial a scapa trahadonan ransa di ‘tap’ den e experticio
VATICAN CITY (AP) — gencia artificial (artificial evidencia mas recien cu Vati- di labor peligroso y mono- di participantenan pa identi-
Papa Francisco ayera a intelligence, AI) y otro cano kier un luga den e de- tono. Pero el a adverti cu fica conseheronan den futuro
adverti ehecutivo di com- formanan di desaroyo bate tocante e prospectonan dependencia creciente riba pa Iglesia Catolico den asun-
pania tecnologico, diplo- digital ta core e riesgo di y peligernan di interligencia robotica pa ganashi ta core tonan di tecnologia halto.
matico y financieronan aumenta desigualdad so- artificial (AI). riesgo di priva hende di e dig-
cu e carera pa crea inteli- cial, a menos cu e trabou nidad di labor.
58% di mata exclusivo di Europa bou menasa di extinsion
GENEVA (AP) — Un gru- e menasa di extinsion pa tur creacion di areanan protegi, Aesculus hippocastanum, or
po internacional di con- tipo di mata nativo di Europa. IUCN, un organisacion di 71 mehoracion di monitor, y the horse chestnut tree, na-
servacion ta advirtiendo European Red List of Trees aña conoci pa su clasificacion mas investigacion riba im- tive to southeastern Europe.
cu mas di mita di e espe- a clasifica 37% di e 454 espe- di especienan bou menasa pacto di cambio climatico The polished brown conk-
cienan di mata Europeo, cie di arbol nativo di Europa ‘Red List’, a bisa cu espe- riba boskenan y especienan er inside its spiked fruit "is
cu no ta existi na ningun como ‘bou menasa’. Di es- cienan ‘invasivo y problem- individual di mata. perhaps more famous than
otro luga di mundo, ta eynan, 15% ta ‘criticamente atico’ ta e menasa principal pa the tree itself" because of its
menasa cu extinsion. menasa’, un stap leu di extin- matanan Europeo, cu desar- E grupo a resalta Aesculus use in children's playground
sion, segun e reporte. oyo urbano y ‘tala insosteni- hippocastanum, ‘horse chest- games, the report said.
International Union for the bel’ como otro factornan. nut tree’, nativo na sur ori-
Conservation of Nature E hallazgonan ta yega entre ente Europeo. E especie aki,
(IUCN) a bisa den un re- preocupacion aumenta to- Director di e grupo na Euro- presente na Europa desde
porte nobo ayera cu 58% di e cante asuntonan ambiental y pa, Luc Bas, a bisa cu ‘activi- prome cu e ultimo Era di Ijs,
265 mata endemico Europeo riesgonan di extinsion na Eu- dadnan lidera pa humano’ ta ta menasa pa defoliaciona pa e
ta enfrenta un riesgo eleva ropa y rond mundo. Un re- resultando den disminucion ‘leaf miner moth’, un malesa
di desaparece for di e conti- porte di Nacionnan Uni riba den poblacion di especienan di fungus, como tambe pre-
nente. Mas di 150 experto a biodiversidad na mei a adver- di mata importante. sion humano. E ta menasa na
contribui na e reporte, cual e ti cu extinsion ta un menasa Bulgaria y Grecia, y critica-
conservacion a yama e prome pa 1 miyon especie di mata y Entre e recomendacionnan, mente menasa na Albania.
evaluacion comprensivo di animal. autornan di e reporte a pidi The conservancy highlighted
Advertorial
#Bo tabata sa…con importante bo sanger ta pa e bida di un otro?
ORANJESTAD – Si! perde un gran cantidad di sanger. E criterianan pa bira Aruba. bo ta hiba un bida sexual ire-
Sanger ta esencial pa nos sanger, un mama ta perde un donante ta cu bo mester sponsabel y si actualmente
curpa. E ta e transporte hopi sanger ora di un parto ta entre18 y 65 aña di edad, Algun factornan cu ta haci bo ta uza droga. Si bo ta in-
di oxigeno, hormona, di- complica of pashent ta haya cu bo ta dicidi boluntari- cu bo no por bira un donante teresa pa bira un donante di
oxido di carbono y nutri- operacion y tin mester di amente pa bira un donante di sanger ta: si bo a yega di sanger, AZV ta invita bo pa
entenan. Tambe e ta pro- sanger. Y asina tin hopi mas y cu bo ta dispuesto pa pasa haya un CVA of si bo tin yama Bloedbank Aruba na
teha nos contra patoge- ehempel cu por menciona den e proceso di screening problema di curason, si bo 587-0002.
nos (esta bacteria, virus, unda e pashent tin mester di y saminacion di Bloedbank ta spuit insulina pa sucu, si
schimmel of otro micro sanger.
organismo cu por haci
nos malo), e ta regula e Anualmente alrededor di
temperatura di nos cur- 2,500 persona na Aruba tin
pa y por yuda stop san- mester di haya sanger. Pa tin
gramento. sanger disponibel, e ta im-
portante pa keda ricibi dona-
Transfusion di sanger of cion di sanger. P’esey AZV
transfusion di algun compo- ta haci un yamada na comu-
nente di sanger ta necesario nidad di Aruba pa haci dona-
pa diferente motibo. Bo por cion y asina yuda nos banco
imagina bo cu tin casonan di sanger, esta Bloedbank
unda por ehempel e pash- Aruba. Cerca nan bo por so-
ent a haya un accident y a licita pa bira un donante di