Page 418 - หนังสืออนุทิน พระศรีธวัชเมธี (ชนะ ป.ธ. ๙) ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดป่าเลไลยก์วรวิหาร สุพรรณบุรี, ผู้อำนวยการศูนย์อาเซียนศึกษา.
P. 418
มีบันทึกว่า “ย่าเหล เป็นสุนัขของหลวงไชยอาญา (โพธิ์ เคหะนันทน์)
/ (ต่อมาเป็น พระพุทธเกษตรานุรักษ์ (โพธิ์) (๒๓๙๒-๒๔๗๓) ซึ่งขณะนั้น
มีต�าแหน่งเป็นพะท�ามะรง เรือนจ�าจังหวัดนครปฐมต่อมาย้ายไปเป็น
เจ้าพนักงานรักษาการองค์พระปฐมเจดีย์ แล้วเปลี่ยนราชทินนาม
เป็นหลวงพุทธเกษตรานุรักษ์ ต่อมาได้เลื่อนเป็น รองอ�ามาตย์เอก
พระพุทธเกษตรานุรักษ์ และเป็นเวลาเดียวกันกับที่ย่าเหลเกิด
พระพุทธเกษตรานุรักษ์มีบุตรบุญธรรมคือนายขาว อินทาปัจ ซึ่งเป็น
เสมียนเรือนจ�าจังหวัดนครปฐม เมื่อพระพุทธเกษตรานุรักษ์
ย้ายไปเป็นพนักงานรักษาการองค์พระปฐมเจดีย์แล้ว, นายขาว อินทาปัจ
ก็ได้เลื่อนเป็นพะท�ามะรง เรือนจ�าจังหวัดนครปฐมแทน และได้รับ
บรรดาศักดิ์เป็น ขุนอภิบาลปฐมทัณฑ์ (๒๔๕๙) ต่อมาเมื่ออายุ ๔๔ ปี
เลื่อนขึ้นเป็นรองอามาตย์เอก หลวงชัยอาญา (๒๔๖๓) ได้รับราชทินนาม
เป็นชื่อนามสกุลใหม่ว่า “ชัยอาญา”
นายขาว อินทาปัจ (เกิด ๒๔๑๙) รกรากคนหัวเขา เดิมบาง
ว่าไปเรียนต่อที่นครปฐม และจบ ป.๔ รับราชการผู้คุมเรือนจ�า,
เคยค้นหลักฐานชิ้นหนึ่ง ได้ระบุไว้ว่า “๖ ม.ค.๒๔๖๖ หลวงชัยอาญา
(ขาว อินทาปัจ)”, เกี่ยวข้องกับ ร.๖ ซึ่งมีพระอุปนิสัยทรงเป็น
นักประพันธ์และโปรดการละเล่นต่างๆ เช่น เมื่อ ร.๕ เสด็จเยี่ยมยุโรป
เมื่อวันที่ ๓๐ พฤษภาคม ๒๔๔๐ มีพิธีรับเสด็จโดยการแสดงละคร
เรื่อง My friend Jarlet ร.๖ ทรงแต่งตัวแสดงเป็นหญิง และที่ยืน
ซ้ายมือคือ พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าเพ็ญพัฒน์พงศ์ แต่งตัวเป็น
พลทหาร
ฉันเพลวงเดียวกับท่านเจ้าคุณพระศรีสุธรรมเวที (พิพัฒน์ ป.ธ.๙)
(เกิดปีขาล ๒๔๙๓) ซึ่งท่านเคยเล่าประวัติให้ฟังว่า เคยไปอยู่วัดทองนพคุณ
416 อนุทินประจ�ำวัน
