Page 38 - Bang rak
P. 38
31
1. ประวัติความเป็นมา
วัดแก้วแจ่มฟ้าตั้งอยู่ที่ถนนสี่พระยา เขตบางรัก กรุงเทพมหานคร ด้านหน้าวัดยาวตาม
ถนนสี่พระยา ยาว เส้น 2 เส้น 18 วา ด้านหลังยาว 3 เส้น 8 วา ด้านตะวันออกยาว 2 เส้น 16 วา
กว้างตามแนวติดกรมสรรพสามิต (เก่า) 2 เส้น 7 วา หน้าวัดหันออกทางทิศใต้ติดถนนสี่พระยา ทิศ
ตะวันตกติดกรมสรรพสามิตกับที่ดินเอกชน ทิศเหนือติดกับที่ดินของเอกชน ทิศตะวันออกติดกับซอย
แก้วฟ้า และติดกับที่ของเอกชน รวมเนื้อที่ 7 ไร่ 2 งาน 53 วา
วัดนี้ได้ชื่อว่าวัดแก้วแจ่มฟ้า น่าจะไม่ได้ตั้งชื่อตามผู้สร้าง คือนายแก้ว นางแจ่ม บอกชื่อ
สงสัยไว้ในประวัติของหลวงพ่อพระครูวรกิจวิจารณ์ (ดิษ) ซึ่งพิมพ์แจกในงานพระราชทานเพลิงศพ
ท่านพระครูองค์นั้น เพราะวัดที่ได้ชื่อเช่นนี้มีหลายวัดด้วยกัน เฉพาะในกรุงเทพมห านครนี้เองก็มีถึง2
วัด และมิใช่มีแต่ในกรุงเทพมหานครเท่านั้น ในหัวเมืองก็มีมากทั้งมีมาเก่าแก่ด้วย เช่นวัดที่กรุงเก่า ใน
เรื่องชื่อวัดแก้วแจ่มฟ้านี้ มีพระด ารัสของสมเด็จพระบรมวงศ์เธอเจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัติวงศ์ซึ่ง
จัดอยู่ประเภทสาสน์สมเด็จ ที่ลงพิมพ์ในหนังสือวารสารศิลปากร นิตยสารรายสองเดือนของกรม
ศิลปากร ปีที่ 10 เล่ม 4 ประจ าเดือน พฤศจิกายน พ.ศ. 2509 หน้า 1 ความว่า“ที่ชื่อวัดแก้วฟ้านั้นใน
กรุงเทพมหานครมีอยู่ถึง 2 วัด คือวัดแก้วฟ้าบน กับวัดแก้วแจ่มฟ้าล่างในพระวินิจฉัยลายแทงก็มี
ความบ่งถึงสุนทรภู่ไปขอเจ้าฟ้าอากาศที่กรุงเก่า คิดว่าวัดนั้นก็มีชื่อว่าวัดแก้วอากาศ แต่คนไม่เข้า
ใจความ จึงโยงค าแก้วฟ้าไปเสียเป็นเจ้าฟ้า ค าว่าแก้วฟ้าติดจะลับ เกล้ากระหม่อมก็ไปทราบที่แบบ
ฉันท์อันกล่าวไว้ว่า “รตนานภาดล สุริเยศร์ประภาพราย” เป็นอันเข้าใจว่าชื่อแก้วฟ้านั้น เป็นชื่อ
แบบอย่างสว่างอารมณ์ (หรือวัดใหม่ วัดเหนือ วัดใต้ วัดราษฏร์ศัทธาราม) ย่อมมีที่ไหน ๆ อยู่มากที่
เรียกวัดแก้วฟ้าอากาศนั้น ค าอากาศก็จะเป็นค าต่อ แสดงว่าชื่อวัดแก้วฟ้ามีซ้ ากันหลายวัด ค าอากาศที่
ต่อเข้านั้นก็แสดงให้เห็นว่าผู้รู้ทางบาลีต่อเพราะทางบาลี ค าว่าสวรรค์นั้น หมายถึงที่อยู่ของเทวดา ค า
อากาศหมายถึงที่วางบนหัวก็ย่อมสมแก่พระอาทิตย์อยู่ทีเดียว วัดแก้วฟ้าล่างที่กรุงเทพมหานครก็มีอยู่
แทรกค าว่า วัดแก้วแจ่มฟ้า แต่ไม่มีใครใช้เรียกตามที่แทรก แต่ก่อนก็นึกประมาณว่า แทรกท าไม ความ
ชัดอยู่แล้วจึงมาเข้าใจทีหลังว่าแทรกเพื่อจะผลักค าบนล่างให้พ้นไปเสีย โดยชื่อผิดกันแล้วไปลงรอยที่ต่อ
ค าแก้วฟ้าอากาศนั้น”ตามพระราชด ารัสนี้ แสดงชัดว่าชื่อวัดแก้วแจ่มฟ้านั้นน่าจะไม่ใช่ตั้งตามชื่อผู้สร้าง
ดังที่ปรากฏในประวัติของท่าน พระครูวรกิจวิจารณ์ (ดิษ) ตามที่อ้างถึงมาข้างต้นนั้นแน่ (เรื่องวัดนี้บาง
คนบอกว่า นายแก้ว นางแจ่ม เป็นผู้สร้างจึงเรียกชื่อวัดแก้วแจ่มฟ้า)
วัดนี้เดิมตั้งอยู่ระหว่างถนนเจริญกรุง กับ แม่น้ าเจ้าพระยา ใกล้ปากคลองผดุงกรุงเกษม
ทางตะวันออกเฉียงใต้ของปากคลองนั้น ตรงบริเวณที่ตั้งธนาคารฮ่องกง และ เซี่ยงไฮ้ ทางตะวันออก
ของธนาคารนั้น เลียบริมคลองขึ้นมาจวนจะถึงตึกนภาวถีปัจจุบันนี้ใกล้กับถนนเจริญกรุง ทางด้าน
ตะวันตกของถนนนั้น ขนาดกว้างยาวเข้าใจว่าคงเท่ากับที่ตั้งใหม่นี้เป็ นวัดโบราณมีมาแต่ครั้งไรไม่
ปรากฏ
