Page 6 - Информатика. Базалык курс (7-9 класстар)
P. 6
www.bizdin.kg
6 I ãëàâà. Ìààëûìàò æàíà ìààëûìàò ïðîöåññòåðè
ªòêºí êûëûìäàãû ºíä¿ð¿øò¿ê ðåâîëþöèÿ àð êàíäàé ñòàíîêòîð ìå-
íåí ìåõàíèçìäåðäèí ïàéäà áîëóøóíà àëûï êåëãåí. Àëàð àäàì ýìãåãèí
æå¢èëäåòèï, àäàìäûí ôèçèêàëûê ì¿ìê¿í÷¿ë¿êòºð¿í àðòòûðäû. Àçûð
ñèëåðäèí êºç àëäû¢àðäà ìààëûìàòòûê ðåâîëþöèÿ æ¿ð¿ï, àíûí íåãè-
çèíäå àäàìäàðäûí èíòåëëåêòóàëäûê ì¿ìê¿í÷¿ë¿êòºð¿ àáäàí òåç ºí¿-
ã¿ï-ºñ¿¿äº. ªí¿êêºí ìàìëåêåòòåðäå XXI êûëûìäûí áàøûíäà ýëå æó-
ìóø÷ó ê¿÷¿í¿í æàðûìûíàí êºá¿ èíôîðìàòèêà èíäóñòðèÿñûíà òàðòû-
ëûï, ìààëûìàò æûéíîî, èøòåò¿¿ æàíà áàøêàðóó èøòåðè ìåíåí àëåê
áîëóï êàëûøòû. Ìóíóí áààðû æà¢û èëèì – èíôîðìàòèêàíûí ºí¿ã¿ø¿-
í¿í ý¢ ìààíèë¿¿ë¿ã¿í òàñòûêòàï òóðàò.
ÕÕ êûëûìäûí ý¢ çîð æåòèøêåíäèêòåðèíèí áèðè – ýëåêòðîíäóê
ýñåïòºº÷¿ ìàøèíàëàðäûí (ÝÝÌ) æàðàëûøû èíôîðìàòèêàíûí ºí¿ã¿-
ø¿íº ÷î¢ ºáºë㺠áîëäó. Ýëåêòðîíäóê ýñåïòºº÷¿ ìàøèíà – ìààëûìàò
ìåíåí èøòºº÷¿ óíèâåðñàëäóó òåõíèêàëûê êàðàæàò. Àçûðêû ó÷óðäà
àíû êîìïüþòåð äåï àòàøàò, àíãëèñ òèëèíåí êîòîðãîíäî «to compute» –
«ýñåïòåï ÷ûãàðóó» äåãåíäè áèëäèðåò.
Àçûðêû èíôîðìàòèêàíû êîìïüþòåðäèê èíôîðìàòèêà äåï àòàñà äà
áîëîò. Ìûíäà ÝÝÌ ìààëûìàò ìåíåí èøòºº÷¿ àñïàï êàòàðû äà, îêóï-
¿éðºí¿¿ æàíà ºðê¿íäºò¿¿ îáúåêòè êàòàðû äà êûçìàò êûëàò.
Ý¢ àëãà÷êû ÝÝÌäåð èëèìèé æàíà ºíä¿ð¿øò¿ê ìàñåëåëåðäè ÷å÷¿¿äº
ãàíà êîëäîíóëãàí. Àëàðäà àòàéûí àäèñòåð ãàíà èøòåé àëûøêàí. Ïåð-
ñîíàëäûê êîìïüþòåðëåðäèí ïàéäà áîëóøó ìåíåí áóë òåõíèêà êºï÷¿-
ë¿êêº æåòêèëèêò¿¿ áîëóï êàëäû. Êîìïüþòåðäèê áèëèìäè ìàññàëûê
ò¿ðäº æàéûëòóó çàðûëäûãû êåëèï ÷ûêòû.
Áàøûíäà êîìïüþòåðäèê áèëèì äåï ÝÝÌäå ïðîãðàììàëîî – ÝÝÌäè
áàøêàðóó ¿÷¿í ïðîãðàììà æàçóóíóí ûêìàëàðûí áèë¿¿ ýñåïòåëãåí.
Êîìïüþòåðäè êîëäîíóø ¿÷¿í ïðîãðàììàëîîíó áèë¿¿ çàðûë ýëå. Àë ýìè
àçûð êîìïüþòåð ìåíåí èøòåãåí àäàìäàðäûí êºá¿ ºçäºð¿ ïðîãðàììà
ò¿ç¿øïºéò. Àëàðäû êîìïüþòåðäè êîëäîíóó÷óëàð äåï àòàøàò. Êîëäî-
íóó÷óëàð êîìïüþòåðäå äàÿð ïðîãðàììàëàð ìåíåí èøòåøåò. Ìààëûìàò-
òàð ìåíåí èøòººäº êàãàçäàð, êàëåìäåð, êàëüêóëÿòîðëîð, ÷èé¿¿÷¿ êó-
ðàëäàð, æàçóó÷ó ìàøèíêàëàð, êîëäîíìîëîð, ñºçä¿êòºð ïàéäàëàíûëãàí
ýñêè ìåòîääîðäîí àéûðìàëàíûï, êîìïüþòåðäèê ìåòîääîðäó æà¢û
ìààëûìàòòûê òåõíîëîãèÿñû äåï àòîî êàáûë àëûíãàí.
& Ñóðîîëîð æàíà òàïøûðìàëàð
&
&
&
&
1. Èíôîðìàòèêà ýìíåíè ¿éðºòºò?
2. Èíôîðìàòèêà èëèìäèí êàéñû òàðìàêòàðû ìåíåí òûãûç áàéëàíûøêàí?
3. Èíôîðìàòèêà êàíäàé òîïòîãó ñóðîîëîðäó èçèëäåéò?
4. «Êîìïüþòåð» äåãåí òåðìèíäèí êåëèï ÷ûãûøûí ò¿ø¿íä¿ðã¿ëº.
5. Êîìïüþòåðäè êîëäîíóó÷óëàð äåãåíäè êàíäàé ò¿ø¿íºñ¿¢ºð?
www.trk.kg
