Page 9 - Информатика. Базалык курс (7-9 класстар)
P. 9
www.bizdin.kg
§ 2. Ìààëûìàò æºí¿íäº ò¿ø¿í¿ê 9
áåð¿¿ëºðä¿ êºð¿¿ ìåíåí ò¿ðä¿¿ ìààëûìàò-
òû êàáûë àëàáûç.
Áèëèìäèí òàðìàãûíà êàðàòà ìààëûìàò
æºí¿íäº ò¿ø¿í¿êòºð äà àð êàíäàé. Ìàòå-
ìàòèê áóë ò¿ø¿í¿êò¿ àáäàí êå¢èðè êàðàéò
æàíà àãà àäàì êàáûë àëáàãàí, ºç¿í¿í àêû-
ëûíäà æàðàòêàí ìààëûìàòòàðäû êèðãèçåò.
Àë ýìè áèîëîã àäàì ñåç¿¿ îðãàíäàðû àðêû-
ëóó êàáûë àëáàãàí, àêûëû ìåíåí æàðàòïà-
ãàí, àäàì òºðºëãºíäºí áàøòàï ºç¿íäº ñàê-
òàï æ¿ðãºí ìààëûìàòòàðäû äà êèðãèçåò.
Ìèñàëû, áàëäàðäûí àòà-ýíåëåðèíå îêøîø
òºðºë¿ø¿íº ñåáåï ãåíåòèêàëûê êîä.
Æàíñûç æàðàòûëûøòà ìààëûìàò ò¿- 4-ñ¿ðºò. Ïðèáîðëîð ìààëûìàòòû àäàì-
ø¿í¿ã¿í ÷àãûëäûðóó, ñ¿ðºòòºº ìåíåí áàé- äàðãà ºçäºð¿í¿í ñåç¿¿ îðãàíäàðû àðêû-
ëóó êàáûë àëóóãà æàðäàì áåðåò.
ëàíûøòûðûøàò.
Ýãåðäå áèëäèð¿¿í¿í ìààíèñèí ýñêå àëãû¢àð êåëñå, àíäà òèë èëè-
ìèíå êàéðûëóóãà òóóðà êåëåò. Òèë èëèìèíäå áàðäûê ýëå áèëäèð¿¿ëºð
ìààëûìàò ýìåñ. Òèë÷èëåð æà¢û æàíà ïàéäàëóó áèëäèð¿¿í¿ ãàíà ìàà-
ëûìàò äåï ýñåïòåøåò.
Áàéëàíûø òåîðèÿñûíäà áàðäûê ñèìâîëäîðäóí àð êàíäàé ûðààòûí
ìààëûìàò äåï ýñåïòºº êàáûë àëûíãàí, àëàðäûí ìààíèñè ýñêå àëûí-
áàéò. Êèáåðíåòèêàäà áèëäèð¿¿í¿í áàøêàðóóãà êàòûøóó÷ó áºë¿ã¿í ãàíà
ìààëûìàò äåï ò¿ø¿í¿øºò.
Ä Ìààëûìàò – áóë áåëãèëåðäèí æàíà ñèãíàëäàðäûí æàðäàìû àðêû-
ëóó ñûðòêû ä¿éíºí¿í ÷àãûëäûðûëûøû.
Êýýäå ìààëûìàòòû êºï ò¿ðä¿¿ë¿êò¿í ÷àãûëûøû äåøåò. Áèç àéëàíà-
áûçäàãû ä¿éíºí¿í ºçãºðìºë¿¿ë¿ã¿íº êºíãºíá¿ç. Àíû äàë ºçãºð¿¿ ïðîöåñ-
ñèíäå áàéêàéáûç, á. à. ìààëûìàò áèð ò¿ðä¿¿ë¿ê áóçóëãàíäà ïàéäà áîëîò.
Äåìåê, èëèìäèí, òåõíèêàíûí àð ò¿ðä¿¿ òàðìàêòàðûíäà, ìààëûìàò
òóóðàëóó àð ò¿ðä¿¿ ò¿ø¿í¿êòºð áàð ýêåíèí áèëäèê. Èíôîðìàòèêàíû
îêóï-¿éðºí¿¿í¿ áàøòîîäîí ìóðäà, áóë ò¿ø¿í¿êòºðä¿ áèðèêòèð¿¿÷¿ æàë-
ïûëûêòû êàðàéëû. Èëèìäèí æàíà òåõíèêàíûí ìààëûìàò ìåíåí áàéëà-
íûøêàí òàðìàêòàðûíäà ìààëûìàò 4 êàñèåòêå ýý: ìààëûìàòòû æàðàòóó-
ãà, áåð¿¿ãº, êàáûë àëóóãà, ñàêòîîãî æàíà èøòåò¿¿ãº áîëîò.
Ìààëûìàò – áóë êàíäàéäûð áèð áåëãèëåðäèí (ñèìâîëäóê, îáðàç-
Ä äûê, æà¢ñîî, ¿íä¿ê, ñåíñîìîòîðäóê òèïòåãè) æàðäàìû ìåíåí àêòóàë-
äàøòûðûëãàí (êàáûë àëûíóó÷ó, áåðèë¿¿÷¿, ºçãºðò¿ë¿¿÷¿, êàòòàëóó÷ó)
êàáàðëàðäûí, áèëäèð¿¿ëºðä¿í, áèëèìäåðäèí àéðûì ûðààòòóóëóãó.
www.trk.kg
